Çikago

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Çikago latin yazuında])
Şähär
Çikago
ингл. Chicago
Bayraq Gerb
Bayraq
Bayraq
Gerb
Gerb
İl
AQŞ
Ştat
İllinois
Töbäk Kuk
Koordinatalar 41°54′ т. к. 87°39′ кб. о.HGЯO
Mer Ram İ. Emmanuel
Nigezlände 1795
Mäydan 606,1 km²
Märkäz bieklege 179 m
Xalıq sanı 2 714 856 keşe (2012)
Aglomeratsiä 9 522 434 keşe
UTC UTC-6
Telefon kodı 312, 773, 872
Räsmi säxifä http://cityofchicago.org
[[Файл:|300px|Çikago (Җир)]]

Çikago (ингл. Chicago) - xalıq sanı buylap AQŞ öçençe şähäre (Nyu-Yorktan häm Los-Ancelestan soñ), AQŞnıñ ikençe aqça üzäge, Tönyaq Amerikanıñ iñ zur transport töyene.

Miçigan küle tönyaq-könbatış yarında, İllinois ştatında urnaşa.

Kuk Kaunti (töbäge) idärä üzäge.

Xalıq sanı - 2 896 000 keşe (2000), şähär yanı belän (Zur Çikago) 10 mln. keşe.

Urta Könbatış iqtisadi, sänäği, mädäni, transport üzäge bulıp sanala.

Qayçaqta "İkençe Şähär" yäki "Cillär şähäre" dip yörtelä.

İsem[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Çikago - «shikaakwa» iseme mayami-illinois indeets qäbiläläre telendä "qırğıy suğan" digän süz.

Başqa yurama buyınça Çikago - indeets telendä "skunk" - közän digän süz.

Tarix[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1674 yılda bügenge Çikago urınında iezuit Jak Markett missioner postına nigezli.

1856 yılda AQŞnıñ berençe şähär kanalizatsiäse tözelä.

1871 yılda yanğın zur zıyan kiterä.

1885 yılda dönyanıñ berençe "küktırnawçı"sı - küp qatlı yortı tözelgän.

1892 yılda Çikago ünivirsitite açıla.

1893 - Bötendönya kürgäzmäse ütkärelä.

1900 yılda - Çikago yılğası borıla.

1920 yılda - oyışqan cinäyätlelek üsä, meñ artıq banda bulğan.

1942 yılda Manxetten proyektında berençe atom-töş reaktsiäse ütkärelä.

Çikago şähärendä AQŞnıñ iñ zur binası - "Sirs-tawer" urnaşa.

Şähär klimatı[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Çikago klimatı
Kürsätkeç Ği Fev Mar Apr May İün İül Avg Sen Okt Noya Dek Yıl
Absolüt maksimum,  °C 19,4 23,9 31,1 32,8 36,7 40,0 40,6 38,9 38,3 34,4 27,2 21,7 40,6
Urtaça maksimum, °C −0,6 1,8 8,1 15,0 21,1 26,5 28,9 27,7 23,8 16,8 9,0 1,6 15,0
Urtaça temperatura, °C −4,6 −2,4 3,3 9,4 15,1 20,5 23,3 22,4 18,1 11,4 4,6 −2,4 9,9
Urtaça minimum, °C −8,6 −6,6 −1,6 3,8 9,1 14,5 17,7 17,2 12,4 6,0 0,2 −6,3 4,8
Absolüt minimum, °C −32,8 −29,4 −24,4 −13,9 −2,8 1,7 7,2 5,6 −1,7 −10 −18,9 −31,7 −32,8
Yawım-töşem norması, mm 44 46 64 86 94 88 94 125 82 80 80 57 940

Sıltamalar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]