Александр Казаков
| Александр Казаков | |
|---|---|
 | |
| Туу датасы | 28 май 1917 |
| Туу урыны | Уфа губернасы, Минзәлә өязе, Александровка |
| Үлем датасы | 11 июнь 1950 (33 яшь) |
| Үлем урыны | ССРБ, РСФСР, ТАССР, Азнакай |
| Иялек |  Русия империясе→ ССРБ |
| Гаскәр төре | пехота |
| Дәрәҗә | капитан |
| Җитәкчелек иткән | укчы батальон командиры |
| Бүләкләр һәм премияләр |    |
| Истигъфада | 1946 |
Александр Казаков (Александр Афанасий улы Казаков, рус. Александр Афанасьевич Казаков) — Советлар Берлеге Каһарманы, Бөек Ватан сугышында катнашучы, капитан.
Тәрҗемәи хәле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1917 елның 28 маенда (яңача 10 июньдә) Уфа губернасы Минзәлә өязе (хәзерге ТР Сарман районы) Александровка авылында туган. Рус милләтеннән. Александровка җиделлык мәктәбен тәмамлаган. Туган авылында күмәк хуҗалыкта эшләгән.
1938-1940 елларда хәрби хезмәттә була. Свердлауда хәрби пехота училищесын тәмамлаган (1940).
1940-1941 елларда ТАССР Яңа Чишмә районы «Кызыл Октябрь» совхозында бүлекчә җитәкчесе була.
Бөек Ватан сугышында[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1941 елның 26 июнендә сугышка китә. II Беларус фронтының 33- армия, 222- укчы дивизиясе, 787-укчы полкның укчы батальон командиры, өлкән лейтенант дәрәҗәсенә күтәрелә. Мәскәү (1941-1942), Ржев-Вязьма (1942) юнәлешләрендә хәрәкәт итә. Смоленск өчен барган каты сугышларда яралана. Беларусның Могилёв өлкәсен азат итү сугышларында батырлык күрсәтә. 1944 елның 23 июнендә Проня елгасын кичеп, Горецкий районы Головичи авылы янында дошман саклану сызыгын өзә. 1944 елның 27 июнендә Днепрны кичә, дошман плацдармын кулга төшерә, берничә контрһөҗүмен кире кайтара.
ССРБ Югары шурасы президиумы указы белән 1945 елның 24 мартында Советлар Берлеге Каһарманы исеме бирелә.
Кызыл Йолдыз ордены белән бүләкләнгән.
Сугыштан соң[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1946 елдан капитан дәрәҗәсендә запаста.
- Азнакай авылында (1956 елдан эшчеләр бистәсе, 1987 елдан шәһәр) яши.
- 1945-1950 елларда ТАССР Азнакай районы Кәкре Елга МТСында директор булып эшли.
Вафаты[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1950 елның 11 июнендә, Минзәләгә барганда, машина авариясендә үлә. Кәкре Елга МТСы конторасы алдындагы бакчада җирләнә. 1975 елда, туган авылына алып кайтып, авыл зиратында яңа кабергә күмелә.
Хәтер[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Туган авылында урамга исеме бирелгән.
- Александровкада бюст һәм һәйкәл куелган.
- 2019 елда Сарман районы Александровка мәктәбенә Советлар Берлеге Каһарманы Александр Афанасий улы Казаков исеме бирелә[1].
- 2022 елның 22 августында туган авылында, авылга керү юлында стела ачылган [2].
Бүләкләре, мактаулы исемнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Советлар Берлеге Каһарманы (1944 ел, 24 март).
- Ленин ордены.
- Кызыл Йолдыз ордены.
Фотогалерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Александр Афанасий улы Казаков
-
-
Туган авылында һәйкәл -
А. А. Казаков (1917-1950)
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Советлар Берлеге Каһарманы Александр Афанасий улы Казаков исемендәге Александровка төп гомуми белем бирү мәктәбенең «Татарстан Республикасында электрон мәгариф» порталындагы сәхифәсе, archived from the original on 2020-01-31, retrieved 2020-01-31
- ↑ Александр Казаковка туган авылында стела урнаштырылды. «Сарман», 22.08.2022
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Сарман районы энциклопедиясе. 2- китап (төзүче Дамир Гарифуллин). Чаллы, 2006.
- Батырлар китабы — Книга Героев. Казан, 2000.(тат.)(рус.)
- Советлар Союзы Геройлары – якташларыбыз: Әдәби-документаль очерклар hәм язмалар. Казан, 1990.
- Герои Советского Союза. Мәскәү, 1987, том 1 ч. 2 (Е-Л).(рус.)
- Татарская энциклопедия. В 6 т. Казан, 2010.(рус.)
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Казаков Александр Афанасьевич
- «Татар иле» сайты 2016 елның 4 март көнендә архивланган.