Био — Савар — Лаплас кануны

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Био — Савар — Лаплас кануны latin yazuında])
⚙️  Классик электродинамика
Электр · Магнетизм
Шулай ук карагыз: Портал:Физика

Био — Савар — Лаплас кануны (tat.lat. Bio — Savar — Laplas qanunı (үле сылтама)) — магнитостатикада төп физик кануны, магнит кыры индукциясе векторының электр агымына бәйләнешен тасвирлый.

Био һәм Савар тәҗрибәләре нәтиҗәсендә 1820 елда ачылган. Лаплас хәрәкәт итүче коргы өчен магнит кырын исәпләп чыгарган.

Био — Савар — Лаплас кануны нечкә үткәргеч өчен[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Био — Савар — Лаплас кануны үткәргеч аша электр агымы I үткәндә барлыкка килгән магнит кырының индукциясе тасвирлый (СИ үлчәү системасында):

биредә - контурдагы агым

- магнит кырының ноктасы
r - контурның нокталары
dr - контурның өлеше
- берәмле вектор

Әгәр хисап ноктасы магнит кырының табу ноктасына тигез булса, формула гадиләштерелә:

биредә - үткәргечнең кәкре сызыгының векторы
- агым
- модуле,
- магнит индукциясенең векторы,
- үткәргеч өлеше.

юнәлеше һәм векторларының яссылыгына перепендикуляр була.

векторының модуле СИ системасында түбәндәгечә табыла:

- магнит индукөиясе В векторы белән туры үткәргеч арасындагы авышу почмагы

Вектор потенциал СИ системасында түбәндәгечә табыла:

Био — Савар — Лаплас кануны беришсез агымнар өчен[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Әгәр магнит кыры чыганагының - агымның тыгызлыгы j кыры булса (беришсез агымнар очрагы), Био — Савар — Лаплас кануны түбәндәгечә табыла:

биредә j = j(r),

dV - күләм өлеше

Вектор потенциалы:

Био — Савар — Лаплас кануны Максвелл тигезләмәләрендә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Максвелл тигезләмәләре интеграль күренештә магнитостатика өчен:

- магнит кыры өчен Гаусс теоремасы варианты

һәм

Магнит кыры циркуляциясе өчен дифференциаль күренештә:

биредә: j — агым тыгызлыгы (СИ),

Гаусс системасында:

урынына була.

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Сивухин Д. В. Общий курс физики. — Изд. 4-е, стереотипное. — М.: Физматлит; Изд-во МФТИ, 2004. — Т. III. Электричество. — 656 с. — ISBN 5-9221-0227-3; ISBN 5-89155-086-5.
  • Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Теория поля. — Издание 7-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 512 с. — («Теоретическая физика», том II). — ISBN 5-02-014420-7