Вельск

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Вельск latin yazuında])
Вельск
Карта
Ил Россия
Өлкә Архангельск өлкәсе
Район Вельск районы
Координатлар 61°4'тн, 42°6'кнч
Нигезләнгән 1137
Мәркәз биеклеге 90 м
Халык саны 23 885 кеше
Сәгать кушагы UTC+4
Телефон коды +7 81836
Почта индексы 165150
Рәсми сайт movelsk.ru

Вельск (рус. Вельск) — Архангельск өлкәсендә шәһәр, Вельск районының административ үзәге.

Халык саны — 23 885 кеше.[1]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Вагага, аңа Вель елгасы кушылган урында, Архангельскидан 545 километр көньяктарак урнаша. Төньяк тимер юлының Вельск станциясе. Шәһәр аша М8 «Холмогоры» (МәскәүЯрославльВологдаАрхангельскСеверодвинск) автоюлы бара.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Уртача еллык температура — +2,7 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 1,5 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 77,7%
Вельск климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек
Абсолют максимум, °C 8,5 9,4 15,1 27,1 30,9 33,7 35,2 35,6 28,2 22,2 11,0 7,6
Уртача максимум, °C −9,5 −7,5 0,1 7,7 14,9 20,3 22,7 19,5 13,1 5,5 −2,9 −7,1
Уртача температура, °C −12,4 −10,9 −4,2 2,7 9,5 14,8 17,3 14,4 8,9 2,7 −4,8 −9,5
Уртача минимум, °C −16,3 −15,2 −8,9 −2,4 3,4 8,9 11,8 9,4 4,8 −0,1 −7,6 −12,9
Абсолют минимум, °C −44,5 −38,7 −32,2 −22,2 −7,8 −2,7 1,6 −2,2 −8,2 −20 −33,9 −38,9
Чыганак: Вельск, Российская федерация. Архив климатических данных. әлеге чыганактан 2012-05-15 архивланды. 2013-02-13 тикшерелгән.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Беренче тапкыр 1137 елда чиркәү ясагы җыю пункты буларак телгә алына. 1397 елда Вель волосте буларак телгә алына.

1462 елданМәскәү кенәзлеге составында. 1550 елданВель посады.

1783 елда Вельск шәһәр статусын ала һәм Вельск өязенең үзәгенә әйләнә.

XIX гасырның 80-еллардан сәяси сөрген урыны буларак таныш.

1929 елдан Вельск районы үзәге булып тора.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1840[2] 1856[3] 1897[4] 1913[3] 1926[3] 1931[3] 1939[3] 1959[5] 1970[6] 1979[7] 1989[8] 2002[9] 2010[1]
1 046 ~800 1 989 ~3 000 ~3 500 ~3 500 ~6 700 16 938 21 899 24 556 25 967 26 241 23 885

Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милләт 2002[10] 2010[11]
руслар 96,9% 98,2%

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Вельск — агач эшкәртү һәм урман химиясе сәнәгатьләренең эре үзәге.

Машиналар төзү заводы, икмәк комбинаты, ит комбинаты, сөт комбинаты.

Югары уку йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Заманча һуманитар академиясенең филиалы

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-07-07, retrieved 2013-02-13 
  2. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 http://www.mojgorod.ru/arhangel_obl/veljsk/index.html
  4. http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=201
  5. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  6. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  7. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-01-22 
  11. 2010 ел сан алу базасы, archived from the original on 2018-03-27, retrieved 2014-01-22