Нәгыймә Балтачиева

*Нәгыймә Балтачиева*
*Найма Балтачеева*
Нәгыймә Балтачиева; Найма Балтачеева
Туган телдә исем	Нәгыймә Вәли кызы Балтачиева
Туган	23 февраль 1913; Петроград, Россия империясе
Үлгән	18 гыйнвар 1984 (70 яшь); Ленинград
Милләт	татар
Ватандашлыгы	Русия империясе→; РСФСР→; ССРБ
Һөнәре	балет артисты, мөгаллим
Балалар	улы Мурат (1940—1987)
Бүләк һәм премияләре	БАССР атказанган сәнгать эшлеклесе (1955); ТАССР атказанган сәнгать эшлеклесе (1965); РСФСР атказанган сәнгать эшлеклесе (1967)

Википедиядә Балтачиев фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар.

Нәгыймә Балтачиева (Нәгыймә Вәли кызы Балтачиева, рус. Найма Валеевна Балтачеева) — балет артисты, педагог. РСФСР (1967), ТАССР (1965), БАССР (1955) атказанган сәнгать эшлеклесе.

Тәрҗемәи хәле[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1913 елның 23 февралендә (8 мартында) Петроградта туган.

1935 елда Ленинград хореография укуханәсен (А. Ваганова сыйныфы) тәмамлый.
1935-1956 елларда Ленинградта С.М. Киров исемендәге опера һәм балет театрында (хәзерге Мария театры) бии.
1946-1973 елларда Ленинград хореография укуханәсенең классик бию мөгаллиме.
1952-1978 елларда Киров театрында мөгаллим-репетитор. Финляндия, Болгария, Маҗарстан, ГДР театрларында мөгаллим-репетитор булып эшли.^[1]

Ленинград хореография укуханәсенә укырга килгән татар-башкорт яшьләренә (шул исәптән Рудольф Нуриевка) Н. В. Балтачиева, аның ире А. Л. Кумысников, энесе Таһир Балтачиев һәрвакыт ярдәм итәләр.^[2]

Иҗаты[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Балеттагы дебюты — Ленинград хореография укуханәсендә диплом спектакле — «Катерина» балетында (Адан-Рубинштейн, балетмейстер Л. Лавровский) төп партия (беренче башкаручы) (1935).^[3]

Партияләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Киров театрында (Ленинград)[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

«Йокыга талган гүзәл» балетында — Флер де Фарин
«Йокыга талган гүзәл» — Сапфирлар феясы
«Йокыга талган гүзәл» – Алтын феясы
«Йокыга талган гүзәл» – Көмеш феясы
«Йокыга талган гүзәл» – Җитезлек феясы
«Дон Кихот» – чәчәк сатучы кыз
«Корсар» – па-де-труа
«Бөкре ат» (рус. Конек-Горбунок) — фреска
«Аккош күле» (балетмейстер Агриппина Ваганова) – па-де-труа
«Аккош күле» – зур аккош

Татар опера һәм балет театрында[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шүрәле (Ф.Яруллин) – Сөембикә

Шәкертләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

К. Тер-Степанова, Н. Янанис, Я. Кукс; М. Попова, Р. Симеон (Румыния); М. Дмитриева, Е. Кристова (Болгария), В. Х. Галимова, Ф. М. Нәфыйкова, Э. А. Сөләйманова, Э. М. Тимергазина^[4]

Кызыклы факт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1941 елда Казанда Татар дәүләт опера һәм балет театрында «Шүрәле» балетында (Л. Якобсон куелышында) Сөембикә партиясен – Нәгыймә Балтачиева, Гали-батыр партиясен аның ире – А. Л. Кумысников биергә әзерләнә, ләкин сугыш башлану сәбәпле, спектакль куелмый кала^[5].

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

↑ бельканто.ру сайтында
↑ Р. Нуриев биографиясеннән
↑ кино-театр.ру сайтында
↑ «Башкортстан» белешмәлеге
↑ Миләүшә Галиуллина. «Шүрәле»гә – 70 ел(үле сылтама). «Мәдәни җомга», 7.03.2015

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тридцатилетие творческой деятельности.— Театр. Ленинград, 1965, № 25;
Педагог-хореограф Н. В. Балтачеева.— Театр. Ленинград, 1967, № 31;
Прохорова В. Страницы календаря: Н. В. Балтачеева.— Советский балет. 1985, № 4.

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Татарский энциклопедический словарь. — Казан: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998
Балет: энциклопедия. / Баш ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981.

Сылтанмалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

[1] бельканто.ру сайтында

[2] Р. Нуриев биографиясеннән

[3] кино-театр.ру сайтында

[4] «Башкортстан» белешмәлеге

[5] Миләүшә Галиуллина. «Шүрәле»гә – 70 ел(үле сылтама). «Мәдәни җомга», 7.03.2015

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]