Тыюлык
Тыюлык – табигатьнең беренчел күренешен саклап калу максаты белән төзелгән, тулаем хуҗалык эшчәнлегеннән аерылган, аеруча сакланучы территория яки акватория.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Әйләнә-тирәлекне һәм кыргый табигатьне саклау турында беренче закон б.э. кадәр III гасырда Шри-Ланкада кабул ителгән дип санала. Шул вакытта ук Михинталь дигән җирдә, Деванампиятис патшасы тарафыннан беренче табигый тыюлыкка нигез салына.
Бүген Ишкел милли паркы буларак билгеле булган табигать саклау территориясе турында беренче мәгълүмат XIII гасырга кагыла. Ул вакытта Гарәп хәлифәлеге белән идарә итүче Хафсидлар династиясе күл тирәсендә аучылыкны тыя.
Урта гасырларда Аурупада байлар аучылык урыннары турында кайгыртканнар. В XIII гасырда галич-волын җирләре кенәзе Даниил Галицкий карар чыгара, аның буенча Беловежск һәм Цуман куе урманнарынвда тыюлык ясала. Алексей Михайлович Романов идарә иткән чорында Мәскәү шәһәре яннарында аучылыкка катгый тыю урнаштырыла.
Россиядә тыюлыклар статусы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
"Аеруча саклана торган табигать территорияләре турында" федераль законы буенча дәлүт табигый тыюлыклары, табигый үзгәрешне, үсемлекләр һәм хайваннар дөньясының генофондын саклау һәм күзәтү, максаты белән төзелгән, табигать саклау, фәнни-тикшеренү һәм эколого-мәгърифәтчелек учреждениеләре булып торалар.[1].(урысча)
Дөнья илләре тыюлыклары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Россия тыюлыклары исемлеге
- Белоруссия тыюлыклары исемлеге
- Казакъстан тыюлыклары исемлеге
- Украина тыюлыклары исемлеге
- Әзәрбайҗан тыюлыклары исемлеге
Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Кушымталар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Сылтамалар (урысча)[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Сайт Заповедника Аскания-Нова 2009 елның 17 сентябрь көнендә архивланган.
- Сайт Приокско-Террасного заповедника
- Особо охраняемые природные территории Российской Федерации 2008 елның 10 апрель көнендә архивланган.
- А. Горяшко – История российских заповедников 2009 елның 19 февраль көнендә архивланган.
- Сайт заповедника Калужские засеки
- Сайт о Казантипском природном заповеднике 2013 елның 7 декабрь көнендә архивланган.
- Официальный сайт Кавказского государственного природного биосферного заповедника
- Заповедники и их роль(үле сылтама)