Holokost
(Һолокост битеннән юнәлтелде)
Holokost (inglizçä holocaust, borınğı yunança ὁλοκαύστος
— böten yandıru) - natsistlar tarafınnan .svg){kind=small}
/.svg){kind=small}
Öçençe reyx (faşist Almaniä çorı, 16.09.1935-23.05.1945) bulğan waqıtında törle etnik häm ictimäği törkemnärne ezärläkläw häm üterü (Sovet äsirläre, poläklär, yähüdlär, çegännär, geylär, masonnar, awıru keşelär häm ğäriplär) .
- Tar mäğnädä - yähüdlärne mass-küläm ezärläkläw häm yuq itü faşist Almaniädä häm natsist yawlap alğan däwlätlärdä; 1933-1945 yıllarda Awrupa yähüdlären natsist Almaniäse häm anıñ soyuzdaşları tarafınnan üterü.
Holokost üzençälekläre[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Awrupanıñ 60% yähüdlären (6 mln. keşe çaması) yuq itü.
- 25-30% Çegännären yuq itü
- 10% Poläklären üterü
- 3 mln. Sovet äsirlären üterü
- Awıru keşelärne üterü
- 9 meñ gey üterüe
- Ülem lagerlären buldıru
- Holokost qorbannarı östendä räximsez meditsina täcribälären ütkärü.
Holokost qısqa tarixı[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1933 yılnıñ 30 ğinwarında - Hitler kantsler itep bilgelängän.
- 1933 yılnıñ 23 martında - Almaniädä natsist diktaturası urnaştırıla.
- 1935 yılda - yähüdlärgä qarşı qanunnarnı qabul itü
- 1938 yılnıñ 9 noyäberendä - Bällür tön, böten Almaniädä yähüdlärgä qarşı höcümnär.
- 1939 yılnıñ 1 sentäberdä - İkençe Bötendönya suğışı başlana.
- 1940 yılda - Osventsim ülem lagerenä salınu.
- 1941 yılnıñ 22 iyünendä - Sovetlar Berlegenä höcüm
- 1942 yılnıñ 20 ğinwarında - Wanzey konferentsiäse
- 1942 yılnıñ yazında - yähüdlärne ülem lagerlärenä cibärü
- 1942 yılnıñ 19 aprelendä - Warşawa gettosında kütäreleş
- 1945 yılnıñ 27 ğinwarında - palkawnik Fedor Krasavin citäkçelegenäge Sovet ğäskärläreneñ 263-nçe uqçı tömäne Osventsim lageren azat itä. Fedor Krasavin Qazannıñ Arça ziratında kümelgän.
- 1945 yılnıñ 8-9 mayında - faşist Almaniäse çigenä
- 1945-1946 yıllarda - Nürnberg xökeme
Ädäbiät[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Marty Bloomberg, Buckley Barry Barrett. The Jewish Holocaust: an annotated guide to books in English / Buckley Barry Barrett.. — 2. — Wildside Press LLC, 1995. — 312 p. — (Studies in Judaica and the Holocaust). — ISBN 9780809504060