Әчинск

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Әчинск latin yazuında])
Әчинск
Карта
Ил Россия
Регион Красноярск крае
Координатлар 56°16'54"тн, 90°30'14"кнч
Нигезләнгән 1641
Мәйдан 103 км²
Мәркәз биеклеге 220 м
Халык саны 109 156 кеше
Сәгать кушагы UTC+8
Телефон коды +7 39151
почта индекслары 662150—662165
Рәсми сайт adm-achinsk.ru

Әчинск (рус. Ачинск) — Россиядә шәһәр, Красноярск краенда халык саны буенча округының өченче шәһәр.

Халык саны — 109 156 кеше.[1]

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Әчинск Чулым елгасында, Красноярскидан 160 километр көнбатыштарак урнаша. Красноярск тимер юлында станция.

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Уртача еллык температура — 0,8 °C
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 66,2 %
  • Уртача еллык җил тизлеге — 4,0 м/с
Әчинск климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Уртача максимум, °C −11,9 −10 −4 3,1 14,8 20,6 24,1 21,0 12,3 3,8 −5,6 −10,5 4,9
Уртача температура, °C −15 −13,6 −8,5 −1,2 9,8 15,7 19,1 16,1 8,5 1,0 −8,7 −14 0,8
Уртача минимум, °C −18,7 −17,7 −13,8 −6,1 4,7 10,3 13,9 11,5 4,8 −1,7 −12 −17,4 −3,4
Чыганак: [1]

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Әчинск Ак Июс елгасында 1641 елда острог буларак нигезләнә. 1683 елдагы янгыннан соң острог Ачинка елгасының Чулымга коя торган җиренә күчерелә.

1782 елдан — Тубыл наместниклыгында (1796 елданТубыл губернасы) өяз шәһәре. 1822 елданЕнисей губернасы составында.

1856 елда Әчинск шәһәрендә 3 чиркәү, 466 йорт һәм 46 лавка (кибет) булган.

1924 елданӘчинск районы үзәге.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1840[2] 1856[3] 1897[4] 1931[3] 1939[3] 1959[5] 1970[6] 1979[7] 1989[8] 2002[9] 2010[1]
2 158 ~2 300 6 699 ~18 800 ~32 500 50 323 97 001 116 854 121 572 118 744 109 156

Милли состав (2002): руслар — 92,1%, украиннар — 1,5%, татарлар — 1,1%.[10]

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәрнең төп предприятиесе — глинозём комбинаты, шулай ук нефть эшкәртү заводы, һөм төзелеш материалларын ясый торган ширкәтләр бар.

Югары уку йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Красноярск дәүләт аграр университетының филиалы
  • Красноярск дәүләт педагогика университетының филиалы
  • Заманча һуманитар академиясенең филиалы

Танылган шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-26 
  2. Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  3. 3,0 3,1 3,2 http://www.mojgorod.ru/krsnjar_kraj/achinsk/index.html
  4. http://demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=601
  5. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  6. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  7. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2013-01-26