1 февраль
(1 fevral битеннән юнәлтелде)
1 февраль — Милади тәкъвимендә икенче айның беренче көне. Ел ахырына кадәр 333 (кәбисә елларда – 334) көн кала.
| ← февраль → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | |||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | |||
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Халыкара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Милли[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
АКШ — Милли азатлык көне (en), Авраам Линкольн АКШ Конгрессы кабул иткән АКШ Конституциясенә 13 төзәтмәсен (Коллыкны юк итү) имзалый, 1865.[1][2][3][4][5]
Алжир — Эвакуация көне, 1968.[4][6]
Болгария — Коммунист режимының корбаннарына багышланган хөрмәт һәм хәтер көне (ингл. Day of Remembrance and Respect to Victims of the Communist Regime, 1945/2011).[7][8][9]
Маврикий — Коллыкның юкка чыгарылуы көне 1835.[1][2][10][11]
Маҗарстан — Республика хәтер көне (1946, коммунистлар илдәге демократияне юк итә/2006) .[1][2][12]
Никарагуа — Илнең 
Һава хәрби көчләренең (ru) көне.[1][2][13]
Руанда — Каһарманнар көне.[1][2][14][15]
.svg){kind=small}
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- АКШ:[1]
Бөекбритания — "Лесбиан, гей, бисексуал һәм трансгендерлар тарихы ае" (en) башлана.[1][3][25]- Гэлларда (en,
Ирландия, Бөекбританиягә керүче 
Мэн утравы һәм 
Шотландия, һ.б.) — Имболк/Кандлемас (en).[1][2][4][10][16][26] 
Канада:[1]
Квебекндә (
Квебек провинциясе) — дөньяның иң озын Квебек кышкы карнавалы (en) башлана (2014 тә: 31 гыйнвар-16 февраль).[27]- "Каратәнлеләр тарихы ае" (en) башлана.[3][28]
Малайзия — Федераль территория көне (en): 
Куала-Лумпур, 
Лабуан һәмПутраджая.[1][2][3][16][29]
.svg){kind=small}
Вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1720 — Швеция һәм Пруссия тынычлык килешүен имзалыйлар.
- 1793 — Франция Англия һәм Нидерландларга сугыш игълан итә.
- 1896 — Пуччининың «Богема» операсы премьерасы.
- 1918 — Совет хөкүмәте григориан тәкъвименә күчә: 31 гыйнвардан соң 14 февраль җитә.
- 1924 — Бөекбритания СССРны таный.
- 1930 — «Таймс» беренче кроссвордны урнаштыра.
- 1979 — 15 еллык сөргеннән соң аятолла Хомейни Иранга кайта.[30]
- 2003 — «Колумбия» космик шаттлы һәлакәте. Шартлау нәтиҗәсендә экипажның бар җиде әгъзасы вафат.
Туулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:1 февраль көнне туганнар
- 1561 — Генри Бригс, математика галиме, профессор.
- 1825 — Вениамин,
- 1826 — Евгений Белов,
- 1834 — Кузман Шапкарев,
- 1842 — Константин Ворошилов,
- 1857 — Владимир Бехтерев, табиб.
- 1867 — Василий,
- 1870 — Фёдор Чистович,
- 1871 — Владимир Николаев,
- 1873 — Семён Маслов,
- 1878 — Милан Һоджа,
- 1879 — Николай Некрасов,
- 1880 — Василий Голубков,
- 1884 — Евгений Замятин,
- 1885 — Федор Быков,
- 1897 — Петр Беневоленский,
- 1905 — Эмилио Сегре,
- 1912 — Зоя Миронова,
- 1913 — Сергей Притыцкий,
- 1920 — Гарәфетдин Сәләхетдинов,
- 1922 — Геннадий Киселев,
- 1924 — Әкрәм Хәйретдинов, Советлар Берлеге каһарманы, матрос.
- 1925 — Виктор Сажинов,
- 1927 — Владимир Гаглоев, осетин язучысы, драматург.
- 1927 — Рәис Сабиров,
- 1931 — Борис Ельцин, беренче Россия президенты (2007 елда вафат).
- 1931 — Шәмсикамал Чуракова,
- 1932 — Флүр Галимҗанов,
- 1932 — Хәләф Гыйльданов,
- 1935 — Фаадия Сәлимҗанова,
- 1936 — Рифкать Сәлимов,
- 1936 — Фәнис Садыйков,
- 1936 — Феликс Мөхәммәдов,
- 1939 — Геннадий Никитин,
- 1939 — Марат Азнабаев,
- 1939 — Муса Сираҗи, шагыйрь.
- 1940 — Владимир Житлов,
- 1940 — Мэлс Түрҗанов,
- 1940 — Рафаэль Билалов, татар композиторы.
- 1940 — Эльмира Давыдова,
- 1941 — Виталий Журавлёв
- 1942 — Ралиф Зарипов,
- 1942 — Салават Рәхмәтулла, Башкортстанда яшәп иҗат итүче татар шагыйре.
- 1943 — Дамир Ишемгулов
- 1943 — Ринат Габитов
- 1944 — Эра Җиһаншина, театр һәм кино артисты, РФ халык артисты (2005).
- 1950 — Айрат Кобагошов,
- 1952 — Роҗер Тсиен,
- 1957 — Галимҗан Гыйльманов, татар язучысы, шагыйрь.
- 1957 — Людмила Матвеева,
- 1958 — Рөстәм Фәткуллин, «Болакта» Яшьләр театры баш режиссеры. ТР атказанган сәнгать эшлеклесе.
- 1960 — Фәрзәнә Акбулатова,
- 1962 — Дилә Барышева,
- 1968 — Камил Таңгалычев,
- 1971 — Георгий Черданцев,
- 1972 — Лейма Гбови,
- 1973 — Андрей Субботин,
- 1976 — Александр Богомолов,
- 1983 — Алексей Петров,
- 1984 — Алексей Крутов,
- 1987 — Рихард Гүнге,
- 1989 — Ләйсән Раянова,
- 1991 — Михаил Григорьев,
- 2000 — Ramil’,
Вафатлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:1 февраль көнне вафатлар
- 1733 — Аугуст II Көчле,
- 1880 — Зеф Юбани,
- 1881 — Юлиан Шелль,
- 1893 — Александр Тимашев,
- 1907 — Курманжан датка,
- 1953 — Сәетгәрәй Гайфетдинов,
- 1957 — Фридрих Паулюс, генерал-фельдмаршал.
- 1958 — Клинтон Дэвиссон, АКШ физигы, Нобель бүләге лауреаты.
- 1971 — Әмәт-Хан Солтан, совет хәрби очучысы.
- 1971 — Иван Фёдоров, Советлар Берлеге каһарманы (1945).
- 1973 — Алексей Бормусов,
- 1976 — Вернер Һейзенберг, алман теоретик физика галиме.
- 1976 — Виктор Лазарев,
- 1976 — Җорҗ Виппл,
- 1978 — Хуҗи Мәрдиев,
- 1985 — Юрий Румер,
- 1986 — Альва Мюрдаль,
- 1990 — Виктор Федоров,
- 1991 — Гыйльметдин Кырымгуҗин, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 1991 — Иван Кузнецов, совет чуаш язучысы, тарихчы.
- 1993 — Әхәт Гобәйдуллин,
- 1995 — Николай Горшков,
- 1999 — Кәлимулла Якупов, Совет-фин һәм Бөек Ватан сугышлары чорында Кызыл Гаскәре медицина хезмәткәре, Советлар Берлеге каһарманы.
- 2003 — Миңнехаҗи Фәррахов,
- 2004 — Шамил Нигъмәтуллин,
- 2005 — Сергей Суров,
- 2010 — Равил Галиуллин,
- 2010 — Рамазан Шәгалиев,
- 2012 — Вислава Шымборска,
- 2017 — Дритеро Аголы,
- 2017 — Тимергали Зиннуров,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ислам[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Христианлык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көнбатыш Христианнарда[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Көнчыгыш христианнарда[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
.svg){kind=small}
Исем бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Башка диннәр/ышанулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 (фарсыча) اعیاد و مراسمها
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 (фр.) Célébrations
- ↑ 4,0 4,1 4,2 (рус.) Праздники
- ↑ (ингл.) [1]
- ↑ (рус.) Праздники / Официальные праздники / Алжир / День эвакуации 2014 елның 22 февраль көнендә архивланган.
- ↑ (алм.) Feier- und Gedenktage
- ↑ (ингл.) Азат Европа радиосы/Азатлык радиосы: "Bulgaria Marks First Communist Victims' Day"
- ↑ (ингл.) AFP: Bulgaria remembers victims of communist regime
- ↑ 10,0 10,1 (пол.) Święta
- ↑ (ингл.) Celebrating Spring Festival 2014 and 179th Anniversary of the Abolition of Slavery in Mauritius(үле сылтама)
- ↑ (ингл.) AtHomeInHungary.hu ( Халыкара миграция оешмасы хезмәте): Remembrance Days 2014 елның 5 март көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) VirtualNicargua.com: Nicaragua Holidays 2014 елның 11 март көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Embassy of Rwanda in Sudan. Sudan and Rwanda public holidays. әлеге чыганактан 2012-03-13 архивланды. July 19, 2010 тикшерелгән.
- ↑ (ингл.) allAfrica.com: Rwandans Mark National Heroes' Day
- ↑ 16,0 16,1 16,2 (гар.) أعياد ومناسبات
- ↑ (ингл.) Daryl Michael Scott, "The Origins of Black History Month," 2013 елның 14 февраль көнендә архивланган. Association for the Study of African American Life and History, 2011, www.asalh.org/
- ↑ "Bosak, Chris. "A Change in Attitude Regarding Feeding Birds." The Hour [Norwalk, CT] 3 February 2010.
- ↑ Rugg, Jeff. "It's National Bird-Feeding Month." The Herald-Mail [Hagerstown, MD] 5 February 2010.
- ↑ Baicich, Paul J. "Revitalizing the NBFS". Bird Watcher's Digest Nov./Dec. 2009: 11. Print.
- ↑ Baicich, Paul J., Margaret A. Barker and Carrol L. Henderson. Feeding Wild Birds: A Short History in America (USA: Wild Bird Centers of America, Inc., 2010) ISBN 1-4515-1005-5
- ↑ Horn, David J. "February: National Bird-Feeding Month Opportunities." Bird Education Network Bulletin. 4 February 2010. Web.
- ↑ Richins, Vanessa. “Celebrate National Bird-Feeding Month with Pine Cone Bird Feeders.” Vanessa's Trees and Shrubs Blog About.com. 2 February 2010. Web.
- ↑ Stiteler, Sharon. “Wild Bird Centers Takes Over National Bird-Feeding Society.” Birding Business News. Birding Business Magazine. 15 June 2009. Web.
- ↑ (ингл.) LGBT History Month UK
- ↑ (ингл.) Imbolc / Candlemas February 1-2 2015 елның 12 октябрь көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Quebec Carnaval
- ↑ (ингл.) About Black History Month. Citizenship and Immigration Canada. әлеге чыганактан 2012-02-01 архивланды. 14 February 2012 тикшерелгән.
- ↑ (ингл.) PublicHolidays.com.my:Federal Territory Day
- ↑ Иран руханиеның сөргеннән кайтуына 31 ел
Сынамышлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Cылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Calend.ru вакыйгалар тәкъвиме
- Православ исемнәре һәм көн бәйрәмнәре
- Portal Sao Francisco (Бразилия)
- Бөтендөнья Католикларның очрашу порталы, испан телендәге көн изгеләре бүлеге
- Франсыз телле дөнья көннәре порталы
- Бөтендөнья дини һәм дөньяви көннәр
- Бөтендөнья ортодокс яһүдиләр бәйрәмнәре тәкъвиме
| Гыйнвар | Февраль | Март | Апрель | Май | Июнь | Июль | Август | Сентябрь | Октябрь | Ноябрь | Декабрь |
| Мөхәррәм | Сәфәр | Рабигыль-әүвәл | Рабигыль-ахыр | Җөмадиәл-әүвәл | Җөмадиәл-ахыр Рәҗәп | Шәгъбан | Рамазан | Шәүвәл | Зөлкагдә | Зөлхиҗҗә |