4 гыйнвар
(4 ğinwar битеннән юнәлтелде)
4 гыйнвар — Милади тәкъвимендә беренче айның дүртенче көне. Ел ахырына кадәр 361 көн кала.
| ← гыйнвар → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Японияның Tsurugaoka Hachiman комплексына керү юлы
Халыкара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Бөтендөнья Брайль көне, сукырлар өчен төрле мөмкинлекләрне үзенә алган имләне уйлап табучы Луи Брайль туган көнендә билгеләнә.[1][2][3]
Милли[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ангола – Колониаль чорда (1482-1975) җәфа чигүчеләрне искә алу көне.[1][2][4][5]
Конго Демократик Җөмһүрияте - Бәйсезлек өчен җәфа чигүчеләрне искә алу көне (1959).[4][6][7]
Мьянма – Бәйсезлек көне (1948, 
Бөекбританиядән).[1][4][8][9][10][11]
Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бразилия:[2]
Рондония штатының оешу көне (1982).
Параиба штаты:
Лагоа Сека муниципалитеты көне.
Имакулада муниципалитеты көне.
Риу-Гранди-ду-Сул штатында 
Сантиагу муниципалитеты көне.
Колумбия – 
Нариньо департаментына кергән 
Пасто шәһәрендә кара һәм ак тәнлеләр карнавалы дәвам итә.[12][13]
Мексика - журналистлар көне.[12][14]
Нигерия – 
Огони халкының сакланып калу өчен хәрәкәтe (MOSOP) көне, 1993 елдан билгеләнә.[4][15]
Төркия – Диярбакыр өлкәсендә Сулейман Назиф исемле шагыйрьне искә алу көне.[9][16]
Япония - 
Канагава префектурасының 
Камакура шәһәренең нигезе - 1063 елда төзелгән 鶴岡八幡宮 Tsurugaoka Hachiman-gū синтоист гыйбадәтханәсендә Чона-хаҗимешики (手斧初式) төзүчеләр фестивале.[4][17][18]
.svg){kind=small}
Вакыйгалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- 1493 — Христофор Колумб Аурупадан Америкага таба юлга чыга.
- 1808 — Бразилияда беренче типография оештырыла (
Рио-де-Жанейро шәһәрендә). - 1896 —
Юта штаты 
АКШның 45нче штаты булды. - 2004 —
Гөрҗистаннең президент сайлауларында Михаил Саакашвили җиңү яулый.
Туулар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:4 гыйнвар көнне туганнар
- 1643 — Исаак Ньютон, инглиз физигы.
- 1725 — Пётр Румянцев, Россия империясе хәрби җитәкчесе, хәрбият галиме.
- 1785 — Якоб Гримм, алман тел белгече.
- 1785 — Александр Грибоедов, рус дипломаты, язучысы.
- 1848 — Михаил Капустин,
- 1870 — Николай Клепинин,
- 1872 — Хессельгрен Керстин,
- 1884 — Борис Яковлев,
- 1886 — Борис Мителман,
- 1897 — Варвара Колядина,
- 1897 — Николай Устюгов,
- 1898 — Василий Булыгин,
- 1900 — Назлы Эджевит,
- 1902 — Анджела Сидни,
- 1908 — Мәҗит Кавиев,
- 1910 — Җәүдәт Фәйзи, композитор.
- 1913 — Зәйни Игъдәүләтов,
- 1917 — Михаил Львов (Рәфкать Габитов), рус телендә иҗат иткән совет чоры шагыйре.
- 1924 — Алиме Абденанова,
- 1924 — Әмин Тәрҗеманов,
- 1925 — Камил Якупов, опера җырчысы.
- 1926 — Равил Бәхтияров,
- 1929 — Гаяз Акҗегетов,
- 1934 — Зураб Церетели,
- 1937 — Хәдичә Гыйниятова,
- 1937 — Эдуард Гыймади,
- 1939 — Рим Бакыев,
- 1940 — Браян Девид Җозефсон,
- 1940 — Гао Шиңҗиян,
- 1941 — Илдус Әмирхан, татар мәгърифәтчесе.
- 1941 — Хәйрулла Мортазин,
- 1942 — Джон МакЛафлин,
- 1945 — Клара Локманова,
- 1945 — Ричард Шрок,
- 1947 — Разил Вәлиев, татар язучысы, җәмәгать эшлеклесе.
- 1948 — Фәһим Кәрүкев,
- 1949 — Виталий Дмитриев-Ози,
- 1949 — Эсфир Яһудин,
- 1951 — Шамил Нигъмәтуллин,
- 1951 — Шараф Башбеков,
- 1955 — Рәмзия Маннапова,
- 1956 — Булат Минасов,
- 1957 — Сергей Шәкүров,
- 1957 — Азат Әхтәмов,
- 1959 — Ким Миңнуллин, татар әдәбият белгече, фольклорчы.
- 1960 — Фәнәвил Галиев, актер.
- 1960 — Эльвира Юнысова,
- 1964 — Александр Фадеев,
- 1965 — Айрат Гобәйдуллин,
- 1967 — Игорь Шувалов, Россия дәүләт эшлеклесе.
- 1977 — Дмитрий Набоков,
- 1978 — Рөстәм Сабирхуҗин,
- 1981 — Иван Савин,
- 1984 — Елена Мигунова,
- 1987 — Артём Ильин,
- 1987 — Максим Шелекето,
- 1987 — Тимур Сөләйманов,
- 1990 — Дмитрий Мясников,
- 1997 — Андрей Миронов,
- 2000 — Лана Петранович,
Вафатлар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз: Төркем:4 гыйнвар көнне вафатлар
- 1673 — Фёдор Бутурлин,
- 1824 — Павел де Бособр,
- 1931 — Николай Гревениц,
- 1932 — Җәлил Мәмәдкулизадә,
- 1939 — Владимир Ивановский,
- 1941 — Аңри Бергсон (Henri Bergson), француз фәлсәфәче, әдәбият буенча 1927 елның Нобель бүләге лауреаты.
- 1943 — Марина Раскова,
- 1944 — Иван Морозов,
- 1960 — Альбер Камю,
- 1961 — Эрвин Шрёдингер,
- 1965 — Томас Стернз Элиот,
- 1971 — Михаил Лобашёв,
- 1977 — Закир Әсфәндияров,
- 1983 — Юрий Виноградов, композитор, музыка белгече, педагог.
- 1984 — Владимир Вагин,
- 1990 — Галия Нигъмәтуллина, Камал театры актрисасы, ТАССР халык артисты.
- 1999 — Алексей Михеев,
- 2001 — Владимир Алмазов,
- 2001 — Екатерина Гловацкая,
- 2002 — Заһирә Гомәрова, татар шагыйрәсе, балалар язучысы.
- 2010 — Зиннәт Шәрифуллин,
- 2015 — Владимир Штеренбах,
- 2019 — Мөсәгыйть Хәбибуллин, татар язучысы, тарихи романнар авторы.
- 2020 — Зикаф Давытов,
- 2021 — Мартинус Велтман,
- 2021 — Таһир Камалов,
- 2024 — Равил Шаммасов,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ислам[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Христианлык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Көнбатыш Христианлыкта Раштуаның 12 көненең унберенчесе.
- Католик чиркәве көн изгеләре:
- АКШның беренче изгеләр рәтенә кертелгән туган ватандаш Элизабет Анн Сэтон көне (1821 ел)
- «изге» Оринга
- Гент шәһәреннән Фараилдис, († ~ 740), гыйффәтле кыз хатын
- Ригоберт, (†743 ел), Германиянең Реймс шәһәренең епископы
- «изге» Анжела де Фолиньо, (†1248 ел), Италиянең Умбрия провинциясендә, могҗизалар тудыручы.
- Француз телле "Année liturgique du rite de Jérusalem", mémoire de Иоанн һәм Школяр исемнәрен искә төшерүне киңәш итә. Сцитополистан Кирилл, «изге» Ефим тормышы, §30; «изге» Сабас тормышы, §38; «изге» Абрамиос тормышы, 245, 6-8 битләре, Иоанн Москусның Рухият башлангычлары – Pre spirituel, §178; II Cor. 8, 1-9 һәм et Lc 21, 12-19 укырга киңәшли.
- Көнчыгыш ортодокс чиркәвендә литургия көннәре:
- Җитмеш апостолдан Синаксис
- «изге» Теоктист, Сицилия утравындагы Кукомо аббатлык башлыгы
- Комментатор Атанасий һәм Дәрвиш Зосима, Сицилия утравында җәфа чигүчеләр
- Ютимия һәм Хрисантус, җәфа чигүчеләре
- Яңа Ютимий, монах
- Грециянең Атос тавындагы Ватопеди монастыре аббаты Ютимий һәм 12 монах, җәфа чигүчеләр (†13 гасыр)
- Сербияның Евстатий, беренче архиепископ, (†13 гасыр)
- Аквила, Киев лаврасы монастыре дьяконы, (†14 гасыр)
- Грецияның Атос тавындагы Хиландар монастыреннан Онуфрий Манассиас, җәфа чигүче (†1818 ел)
- Лангрес шәһәреннән Грегори, Галлия (Францияның җирлегенең элекке исеме)
- Римдан «изге» Анастасия, (†304 ел), җәфа чигүче, гыйффәтле кыз хатын
Исем бәйрәмнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Анастасия Анжэль һәм ясалмалары: Анжела, Анжелина, Анжелик, Анжелоуно, Анжи, һ.б. Аниэла Бенедикта Богдана Григорий Дафроза Дмитрий Добромир Доротеуш Евгениуш Елизавета Ираклий Кристиана Леония Одилон Рыгоберт Сулигост Тит Федор Федотья Фереол
Башка диннәр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Борынгы римлылар дине һәм бүгенге дәвамы – Компиталия бәйрәменең икенче көне
Кулланылган чыганаклар: тышкы сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (фр.) Célébrations
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (порт.) Feriados e eventos cíclicos
- ↑ (фр.) www.journee-mondiale.com : 4 janvier.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 (ингл.) Holidays and observances
- ↑ (ингл.) Angolans celebrate Colonial Martyrs Repression Day 2015 елның 23 июнь көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.)Day of the Martyrs of Independence 2013 елның 20 июнь көнендә архивланган.
- ↑ (фр.)[]
- ↑ (пол.) Święta
- ↑ 9,0 9,1 (төр.) Tatiller ve Özel Günler
- ↑ (ингл.) U.S. Department of State
- ↑ (ингл.) Best Time to Visit Yangon: Festivals 2014 елның 13 гыйнвар көнендә архивланган.
- ↑ 12,0 12,1 (исп.) Celebraciones
- ↑ UNESCOPRESS (30 September 2009). Press Release No. 2009-105. UNESCO. 30 September 2009 тикшерелгән.
- ↑ (исп.)Día del Periodista es celebrado en México 2013 елның 7 гыйнвар көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Movement for the Survival of Ogoni People: Events
- ↑ (төр.) ÖNEMLİ GÜNLER 2013 елның 28 декабрь көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Kanagawa This Month - Latest Kanagawa Tourist Information 2013 елның 6 ноябрь көнендә архивланган.
- ↑ (ингл.) Munduslingua - Destinations: January 4 is Chōna-hajimeshiki (手斧初式) at Tsurugaoka Hachiman-gū in Kamakura, Japan