Эчтәлеккә күчү

Каен (Новосибирск өлкәсе)

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Каен (Новосибирск өлкәсе) latin yazuında])
(Каинск битеннән юнәлтелде)
Каен
рус. Куйбышев
Байрак[d]
Нигезләнү датасы 1722
Сурәт
Рәсми исем Куйбышев
... хөрмәтенә аталган Валериан Куйбышев
Дәүләт  Россия
Нәрсәнең башкаласы Городское поселение город Куйбышев[d][1], Куйбышев районы, Каинский уезд[d] һәм Бараба районы
Административ-территориаль берәмлек Городское поселение город Куйбышев[d]
Сәгать поясы OMST[d] һәм KRAT[d][2]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Омь[d]
Халык саны 2700 (1856)[3],
5900 (1897)[3],
9200 (1931)[3],
12 930 (1939)[4],
30 380 (1959)[5],
40 000 (1967)[3],
40 166 (1970)[6],
46 545 (1979)[7],
50 000 (1986)[3],
51 000 (1987)[8],
51 171 (1989)[9],
51 600 (1992)[3],
51 800 (1996)[3],
51 700 (1998)[3],
51 300 (2000)[3],
50 700 (2001)[3],
48 848 (2002)[10],
48 800 (2003)[3],
48 500 (2005)[3],
48 500 (2006)[3],
48 205 (2007)[11],
48 000 (2008)[12],
47 566 (2009)[13],
45 299 (2010)[14],
45 300 (2011)[3],
44 843 (2012)[15],
44 606 (2013)[16],
44 511 (2014)[17],
44 627 (2015)[18],
44 616 (2016)[19],
44 246 (2017)[20],
44 170 (2018)[21],
43 796 (2019)[22],
43 536 (2020)[23],
41 946 (2021)[24]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 110 метр
Мәйдан 90 км²
Почта индексы 632387
Рәсми веб-сайт kainsk-today.ru
Җирле телефон коды 38362
Карта
 Каен Викиҗыентыкта

Каен (рус. Куйбышев) — Новосибирск өлкәсендә урнашкан шәһәр (1782 елдан), Куйбышев районының административ үзәге.

Халык саны — 45 298 кеше (2010).[25]

Исем чыганагы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр монда 1905—1907 елларда сөргендә булган революция эшлеклесе Валериан Куйбышев хөрмәтенә 1935 елда атала.

Шәһәрнең иске атамасы — Каинск «каен» сүзеннән чыккан.

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Омь елгасы өстендә, Новосибирскидан 315 километр көнбатыштарак урнаша. Көнбатыш Себер тимер юлының Каинск-Барабинский узел тимер юл станциясе. Шәһәр аша М51 (Чиләбе — Курган — Петропавел — Омск — Новосибирск) автоюл бара.

Куйбышевтан башка шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
Тум ~ 573 км
Омск ~ 346 км
Җилләр розасы
Җилләр розасы
 Новосибирск ~ 337 км
Кемерово ~ 611 км
Красноярск ~ 1126 км
Казакстан байрагыПавлодар ~ 613 км Бараба ~ 10 км
Барнавыл ~ 581 км
Казакстан байрагыСимәй ~ 953 км
 Новокузнецк ~ 741 км

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Герб (1785)

Каен 1722 елда Каиниский Пас бараба татарларын калмыклар һәм кыргызлар һөҗүмнәреннән саклау өчен хәрби ныгытма буларак нигезләнә. XVIII гасыр уртасыннан Каинск аша Себер тракты уза башлаган. Ныгытма янында урнашкан Каин бистәсе 1772 елда хәзерге шәһәр урынына күчерелә.

1782 елда шәһәр статусын ала һәм Тубыл калгайлыгы (1796 елдан — губернасы) Каинск өязе үзәге була. 1804 елда өяз белән Тум губернасы составына кертелә.

1856 елда Каинскта 2 чиркәү, 383 йорт һәм 28 лавка (кибет) булган.

Транссебер магистрале төзелештән соң Каинск йогынтысы шактый түбәнәя. 1921—1925 елларда — Новониколаевск губернасы составында, 1925—1930 елларда — Себер крае Барабинск округы, 1931—1937 елларда — Көнбатыш Себер крае Барабинск районы составында.

1935 елда шәһәргә Куйбышев исеме кушыла.

Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1840[26] 1856[27] 1897[28] 1931[27] 1939[27] 1959[29] 1970[30] 1979[31] 1989[32] 2002[33] 2010[25]
2 209 ~2 700 5 884 ~9 200 ~8 000 30 380 40 166 46 545 51 171 48 848 45 298

Милли состав (2002): руслар — 96,3%, татарлар — 2,0%, алманнар — 1,5%.[34]

Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Милләт 2002[35] 2010[36]
руслар 96,3% 94,3%
татарлар 2,0% 2,2%
алманнар 1,5% 1,0%

Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Химия заводы, авиацион запас частьләре, тимер-бетон әйберләр һәм конструкцияләр заводлары.

Сөт-консерв, ит комбинатлары. Барабинск ГРЭСы.

Югары уку йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Новосибирск дәүләт педагогика университетының филиалы
  • Новосибирск дәүләт техника университетының филиалы

Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Portal icon Россия порталы
Portal icon Новосибирск өлкәсе порталы

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ ОКТМО
  2. ↑ Федеральный закон от 03.07.2016 № 271-ФЗ — 2016.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 Народная энциклопедия «Мой город». Куйбышев (Новосибирская область). 2014-06-17 тикшерелгән.
  4. ↑ Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам. 2013-11-30 тикшерелгән.
  5. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  7. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. 2013-09-25 тикшерелгән.
  8. ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет : [арх. 28 июнь 2016] : юбилейный статистический ежегодник / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
  9. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
  10. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более.
  11. ↑ Реестр населённых пунктов Новосибирской области (подготовлен департаментом организации управления администрации Новосибирской области). Газета «Советская Сибирь», № 146, 31 июля 2007 года. 2015-01-14 тикшерелгән.
  12. ↑ Города Новосибирской области (число жителей - оценка на 1 января 2008 года, тысяч человек). 2016-05-23 тикшерелгән.
  13. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. 2014-01-02 тикшерелгән.
  14. ↑ Итоги Всероссийская перепись населения 2010 года. 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов – районных центров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи человек и более. 2013-11-14 тикшерелгән.
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. 2014-05-31 тикшерелгән.
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). 2013-11-16 тикшерелгән.
  17. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. 2014-08-02 тикшерелгән.
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. 2015-08-06 тикшерелгән.
  19. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (2018-10-05). әлеге чыганактан 2021-05-08 архивланды. 2021-05-15 тикшерелгән.
  20. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (2017-07-31). әлеге чыганактан 2017-07-31 архивланды. 2017-07-31 тикшерелгән.
  21. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. әлеге чыганактан 2018-07-26 архивланды. 2018-07-25 тикшерелгән.
  22. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года.
  23. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года.
  24. ↑ Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более (XLSX). 2022-09-01 тикшерелгән.
  25. ↑ 25,0 25,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-12-26 
  26. ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 http://www.mojgorod.ru/novosib_obl/kujbyshev/index.html
  28. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/emp_lan_97_uezd.php?reg=755
  29. ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  30. ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  31. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  32. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  33. ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  34. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2012-12-26 
  35. ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2012-12-26 
  36. ↑ 2010 ел сан алу базасы, archived from the original on 2018-03-27, retrieved 2014-01-22 
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Каен_(Новосибирск_өлкәсе)&oldid=3520140