Zıncırlı mädräsäse

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Zıncırlı mädräsäse latin yazuında])
(«Zıncırlı» mädräsäse битеннән юнәлтелде)
Файл:Zincirli madrasa qapqasi.jpg
Zıncırlı mädräsäse qapqası.

Zıncırlı mädräsäse (Qırımtatarça: Zıncırlı medrese, Зынджырлы медресе) Qırımnıñ Baqçasaray şähärendä urnaşqan. Zıncır süze Qırımtatar telendä "çılbır" digen süz. Zıncırlı mädräsäse qapqasındağı yazuda bu binanıñ 1500. yılnı (xicri buyınça 906. yıl) Miñlegäräy Xan (Meñli Geray Han) tarafınnan tözelgäne yaza[1][2]. Tözelgän könnän başlap Qırımga sovetlar kergängä xätle eşlägän bu mädräsä ğilem üzäge buldı. Sovet çorında monda törle oyışmalar urnaşqan bulğan, 1995. yılda binada urnaşqan bulğan psix-nevroligik xastaxänä bütän cirgä küçerelep, binanı iske xälgä qaytaru protsessı başlağan[3]. Mädräsäneñ tözeleşendä Miñlegäräy Xan üze qom taşıp qatnaşqan häm binağa kerer öçen tik ber genä qapqa yasağannan soñ bu qapqa östenä çılbır qağıp quyarğa quşqan. İşbu çılbır qapqanıñ urta tiräsenä xatle asılınıp töşkän bulğaç işektän iyelmiçe uzarğa mömkin tügel. Riwayätlär buyınça, Miñlegäräy Xanıñ bu turıda üzeneñ äytkän süze bar[2]:

"Ğilem qarşısında kem bulsa da ielergä tieş."

İsmäğil Gaspıralıda bu mädräsädä uqıtqan[4]. Mädräsäne totar öçen tarixta häm xäzerge köndä yärdäm itüçelär bulğan. Bolar arasında Äbi patşa (45 sum 60 tien – Allah yulında xezmät öçen), Aleksander III (1890. yılnı 5000 sum, tözätü eşläre öçen)[1] häm Törkiä Ministerlär kabinetı (2007. yılnı 2.75 million dollar, yañartu eşläre öçen)[5].

Monı da qara[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Çığanaqlar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 "Зынджырлы–медресе", газета "Ислам без границ"., archived from the original on 2008-11-22, retrieved 2007-11-22 
  2. 2,0 2,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2007-08-12, retrieved 2007-11-21 
  3. Гульнара Абдулаева: Сбережем национальную историю вместе, газета Avdet No. 40 от 08.10.07, archived from the original on 2007-11-18, retrieved 2007-11-22 
  4. архив күчермәсе, archived from the original on 2007-08-20, retrieved 2007-11-21 
  5. Новости Крыма - крымская онлайн служба новостей.