Авышлык (астрономия)

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Авышлык (астрономия) latin yazuında])
Экватор координатлары системасы

Авшлык (δ; ингл. Declination) — астрономиядә экватор координатлар системасындагы ике координатның берсе. Күк экваторы өслегеннән яктырткычка кадәр почмакча ераклыгына тигез була һәм дуганың градуслары, минутлары һәм секундлары белән белдерә. Күк экваторыннан төньяктарак авышлык уңай була, көньяктарак — тискәре. Авышлык уңай булса да, ул һәркайчан билге белән күрсәтелә.

  • күк экваторындагы объектының авышлыгы 0° була
  • күк йөзе төньяк котыбының авышлыгы +90° була
  • күк йөзе көньяк котыбының авышлыгы −90° була

Зенит аша үтүче күк җисеменең авышлыгы күзәтүченең киңлегенә тигез була (әгәр төньяк киңлекне уңай санарга, ә көньяктәгене — тискәре). Җирнең төньяк ярымшарында билгеле киңлек φ өчен δ > 90° − φ авышлыгы белән күк җисемнәре офыкка төшмиләр. Әгәр дә җисемнең авышлыгы δ < −90° + φ булса, бу җисемне φ киңлегендә күзәтеп булмый[1].

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Зигель Ф.Ю. Сокровищница звёздного неба — путеводитель по созвездиям и Луне / под ред. Г.С. Куликова. — 5-е изд. — М.: Наука, 1986. — Б. 296. — 57–58 б. — 200 000 экз.

Моны да кара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]