Адам Франс ван дер Мейлен
А́дам Франс ван дер Ме́йлен[17], Антуан Франсуа ван дер Мёлен, яки Мелюн[18] (нид. Adam Frans van der Meulen, François van der Meulen, François Vandremelle, Anthony Francois vander Meulen, Antoine François van der Meulen, Monsieur de Melun; 1632 елның 11 январе чукындырылуы датасы, Брюссель, Испан Нидерландлары — 1690 елның 15 октябре, Париж, Франция Корольлеге) — гомеренең күпчелек өлешен Франциядә үткәргән фламанд живописецы, рәсем ясаучысы, акварелист һәм гравёр; один из основоположниковживопись һәм гравюраның баталь жанры нигезләүчеләренең берсе, Людовик XIV-нең «зур стиле»нең күренекле вәкиле. «Бәрелешләр», ау күренешләрен, пейзажлар, король кальгалары һәм парад портретлар ясаган. Ул шпалералар өчен картоннар һәм гравюралар өчен рәсемнәр иҗат иткән[19].
Тәрҗемәи хәле
[үзгәртү | вики-текстны үзгәрт]Адам Франс ван дер Мейлен Брюссельдә туган булган, 1632 елның 11 январендә чукындырылган булган. Ул Питер ван дер Мейлен һәм аның икенче хатыны Мария ван Стенвегенның җиде баласының иң олысы булган. Аның әтисе ихтирам ителгән нотариус булган. Адам 1651 елның 5 мартында Брюссель Изге Лука Гильдиясе остасы буларак Питер Снайерсның өйрәнчеге итеп теркәлгән булган[20]. Адамның баталь һәм сунар күренешләре һәм, хосусан, ат рәсемнәрен ясауда абруе һәм осталыгы Франциягә кадәр барып җиткән. Рәссамны Парижга чакырганнар, анда 1664 елның 1 апрелендә ул король хезмәтенә кергән. Ул вакытта биналар, сәнгатьләр һәм мануфактуралар (surintendant des Bâtiments, Arts et Manufactures) белән идарә итүче, ә соңыннан финанс министры Жан-Батист Кольбер, фараз ителгәнчә ван дер Мейленның король билгеләнүе артында торган. Кольбер Людовик XIV-нең хәрби уңышларын мәңгеләштерергә кирәк булган. Бу максатка ирешер өчен ул шпалералар сериясен барлыкка китерергә карар кылган, аларда корольнең каһарман гамәлләре сурәтләнергә тиеш булган[21].

Король гобеленнар мануфактурасы идарәчесе итеп билгеләнгән корольнең беренче живописецы Шарль Лебрен идарәсе астында ван дер Мейлен берничә серия тукылган келәмнәр өчен картоннар эшләнешендә катнашкан. Башта ул “Король тарихы” сериясе өстендә эшләгән, ул аның өчен баталь күренешләр ясаган. Эш киң булганга күрә ван дер Мейлен ярдәмчеләр сыйфатында башка фламанд рәссамнарын чакырган. 1668 елдан бирле ван дер Мейлен “Король кальгалары” (Maisons royales) атамасы астында гобеленнар сериясе өстендә эшләгән. Ван дер Мейленның Франциядә уңышлары ашкынулы булган. Гобеленнар мануфактурасында аның ел саен эш хакы даими рәвештә арткан һәм 1666 елда ул иң югары эш хаклы рәссамнарның берсе булган. Ул король Людовик XIV-нең Фландриядә кампаниясе дәвамында юлдашы булган һәм Тюрнхаут, Кортрейк, Ауденарде, Алст һәм Лилльне кертеп французлар камаган калаларны натурадан ясаган. Аның 1667 ел хәрби кампанияләрен сурәтләүче картиналары корольне шулкадәр сокландырган ки, шул вакыттан бирле ван дер Мейленга корольнең барлык хәрби экспедицияләрендә юлдашы булырга кушылган булган. 1669 елда рәссам әсәрләрен гравюраларда кабатлауга король привилегиясен алган. Күп рәссамнар ван дер Мейлен картиналарыннан гравирлаганнар. 1673 елда ул “корольнең ординар живописецы” (Рeintre ordinaire du Roy) дип билгеләнгән булган. Шул ук елда ул программа әсәрен бирергә ихтыяҗсыз Король живопись һәм сынчылык академиясенә кабул ителгән булган. 1681 елда ул Академия киңәшчесе һәм 1688 елда баш киңәшче званиесенә лаек булган. Адам ван дер Мейленның баталь картиналары, шул исәптән Марлида Король павильоны өчен башкарылганнары зур уңыш казанган. Алар сарай һәм җәмәгать биналарының хәрби күренешләр сурәтләгән картиналар белән бизәүгә мода таралышына китергән[22]. Ван дер Мейлен күп ат этюдларын барлыкка китергән. Аның ат этюдларыннан белешмә төзелгән булган, һәр рәссам аны композицияләрендә һәм шулай ук өйрәнчекләрне әзерләү өчен куллана алган. Шулай һолланд гравёр Ян ван Хухтенбург сугышта үлгән атлар белән зарисовкалар сериясен гравирлаган. Ван дер Мейлен рәсемнәре һәм картиналарын гравирлау өчен берничә гравёр җыйган булган. Күбесе Фландрия һәм Һолланд Республикасыннан чыгышлы булган, мәсәлән, Адриан Франс Будевейнс, Авраам Геноэлс, Ян ван Хухтенбург и Ромейн де Хоге. Француз гравёры Робер Боннар ван дер Мейленнан өйрәнгән һәм аның исеменнән гравюралар саткан булган. Соңрак Мейлен гравюраларын тарату өчен нәширләр һәм сәүдәгәрләр яллаган булган. 1670 елда ул Король кабинеты өчен шәһәрләрне камау, алу һәм король кальгалары күренешләрен сурәтләүче унөч зур масштаблы гравюраны әзерләгән. Алар Таҗ тарафыннан сатып алынган булган һәм 1679 елда Король типографиясе тарафыннан нәшер ителгән булган. Рәссам 1685 елда яңа пластиналардан басылган гравюраларны корольгә сата һәм соңыннан Марли өчен эшләгән “Король яулап алулары” сериясен тәкъдим итүче гравюраларның икенче басманың сатуын оештыра алган.
Адам ван дер Мейлен рәссам-баталист Жан-Батист Мартенның остазы булган. Мәшһүр Лебрен күренекле остазга сеңлесен кияүгә биргән. Рәссамның ир туганы Питер сынчы булган һәм Англиядә торган[23].
Санкт-петербург Эрмитажында ван дер Мейленның ун картинасы бар[24].
Галерея
[үзгәртү | вики-текстны үзгәрт]-
Кавалерия бәрелеше. 1657. Киндер тукыма, май. Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург
-
«Баталь күренеш» картинасының детале
-
Безансонны алганда Людовик XIV. 1674. Киндер тукыма, май. Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург
-
1667 елның 18 июлендә король армиясенең Кортрейкка маршы. Между 1667 һәм 1690 арасында. Киндер тукыма, май. Версаль
-
1672 елның 12 июнендә Рейн аша кичү. 1672 елдан соң. Киндер тукыма, май. Лувр, Париж
-
1667 елның 30 июлендә король Людовик XIV-нең һәм королева Мария-Терезиянең Арраска керүе. 1700 һәм 1725 арасында. Киндер тукыма, май. Версаль
-
Граф Марсенның җиңелүе. Ш. Лебрен һәм А. ван дер Мейлен картоны буенча шпалера. 1711 һәм 1715 арасында
-
Уң ягында ятучы ат. Офорт Я. ван Хухтенбургның ван дер Мейлен рәсеме буенча офорты. 1674 һәм 1733 арасында
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәрт]- ↑ artist list of the National Museum of Sweden — 2016.
- ↑ 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
- ↑ The Fine Art Archive
- ↑ Union List of Artist Names — 2022.
- ↑ RKDartists
- ↑ Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 8,0 8,1 Union List of Artist Names — 2018.
- ↑ Метрополитен-музей — 1870.
- ↑ https://collections.mcq.org/recherche?constituentID=10937&creation=Adam%2520Frans%2520van%2520der%2520Meulen&page=1
- ↑ https://www.fine-arts-museum.be/nl/de-collectie/artist/van-der-meulen-adam-frans-1
- ↑ https://www.bellasartes.gob.ar/
- ↑ Ets,ingelijst en achter glas, warop afgebeeld een stadsgezicht van Doetinchem vanaf het Zuiden, door Adam Frans van de Meulen uit 1672
- ↑ Collectie Boijmans Online — 2010.
- ↑ https://www.museabrugge.be/collection/work/id/0020_GRO0536_III
- ↑ https://collections.mnaha.lu/
- ↑ Кудрикова, 2010, с. 269–273 и др.
- ↑ Вёрман К. История искусства всех времён и народов : с 328 илл. в тексте, 12 хромолитографиями и 46 автотипиями : в 3 т. / профессора Карла Вёрмана, директора Дрезденской галереи; перевод с нем. П. С. Раевского, В. Н. Ракинта, М. А. Энгельгардта под ред. Д. В. Айналова. — СПб : Просвещение, 1913. — Т. 3 : Искусство XVI–XIX вв.. — С. 343. — XXII, 922 с., 58 л. илл.. — Калып:OCLC.
<…> В самом деле, живописец-баталист, писавший специально походы Людовика XIV, Адам Франс ван дер Мёлен (1632—1690), серии картин которого находятся в госпитале Инвалидов в Париже, в Версальском дворце и в Лувре, был брюсселец по рождению и художественному образованию, и вместо кипящих боёв Розы изображал преимущественно осады городов, походы, выезды и обширные поля битв, всегда ландшафтно исполненные в теплых и красочных тонах
- ↑ Adam Frans van der Meulen. Archived 4 October 2016 at the Wayback Machine at the RKD (Netherlands Institute for Art History) [1] 2024 елның 2 май көнендә архивланган.
- ↑ Christine van Mulders. «Meulen, Adam Frans van der.» Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 4 September 2017
- ↑ Julie Anne Plax. Seventeenth-Century French Images of Warfare // Pia F. Cuneo. Artful Armies, Beautiful Battles: Art and Warfare in the Early Modern Europe. — BRILL, 2002. — Рp. 131—155
- ↑ Wellington R. The cartographic origins of Adam Frans van der Meulen’s Marly cycle. — Print Quarterly 28 (2011). — Рр. 142—154
- ↑ Neues allgemeines Künstler-Lexicon; oder Nachrichten von dem Leben und den Werken der Maler, Bildhauer, Baumeister, Kupferstecher etc. Bearb. von Dr. G. K. Nagler. — München: E.A. Fleischmann, 1835—1852
- ↑ Государственный Эрмитаж. Западноевропейская живопись. Каталог 1. — Л.: Аврора, 1976. — С. 211—212
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәрт]- Бенуа А. Н. История живописи всех времен и народов : в 4 т. / Александр Бенуа. — СПб. : Нева, 2004. — Т. 4. — 448 с. : ил.. — 5000 экз. — ISBN 5-7654-1889-9. — ISBN 5-7654-3988-8 (т. 4). — Калып:OCLC.
- Власов В. Г. Мейлен Адам Франс фан дер // Стили в искусстве : Архитектура, графика. Декоративно-прикладное искусство. Живопись, скульптура : словарь : в 3 т. / В. Г. Власов. — СПб. : Кольна, 1997. — Т. 3 : Словарь имён : М—Я. — С. 41. — 655 с., [8] л. ил.. — ISBN 5-88737-010-6. — Калып:OCLC.
- Кожина Е. Ф. Картины А. Ф. ван дер Мейлена и его мастерской в Эрмитаже / Е. Ф. Кожина // Западноевропейское искусство XVII века : публикации и исследования / ред. Ю. О. Каган, И. В. Линник. — Л. : Искусство, 1981. — С. 146–163. — 231 с. : ил..
- Кудрикова С. Ф. Франция. XV–XVIII века : биографический словарь / С. Ф. Кудрикова; автор статьи о Пуссене С. М. Даниэль. — СПб. : Азбука-Классика, 2010. — С. 147, 149, 221, 269–273. — 588, [2] с. : ил., цв. ил., портр.. — (Художники Западной Европы). — ISBN 978-5-9985-0610-9.
- А. Плюшар. Энциклопедический лексикон, том 8. — Типография А. Плюшара; С.-П., 1837 — с. 226 (Вандермейленъ, Антоній Францискъ).
- Мейлен, Адам-Франс // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
- Bénézit E. Meulen (Adam Frans van der) // Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays, par un groupe d'écrivains spécialistes français et étrangers : Калып:Lg : in 10 vol. / entièrement refondue, revue et corrigée sous la direction des héritiers de E. Bénézit. — Nouvelle edition. — Paris : Gründ, 1976. — T. 7 : Loyet-Lorski — Okasaki. — P. 366–367. — 792 p. — ISBN 2-7000-0155-9. — Калып:OCLC.
- Kepetzis E. Meulen, Adam Frans (François; Frans; Franz) van der / E. Kepetzis // Allgemeines Künstlerlexikon : die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker : Калып:Lg / hrsg. von Andreas Beyer [et al.]. — Berlin; Boston : De Gruyter, 2016. — Bd. 89 : Mejchar — Minguzzi. — S. 246–247. — LI, 540 S. — ISBN 3-598-22740-X. — ISBN 978-3-11-023255-4 (Bd. 89). — Калып:OCLC.
- Meulen, Adam Frans van der // Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart, begründet von Ulrich Thieme und Felix Becker : unter Mitwirkung von etwa 400 Fachgelehrten bearbeitet und redigiert von H. Vollmer, B. C. Kreplin, L. Scheewe, H. Wolff, O. Kellner : Калып:Lg : in 37 Bd. / herausgegeben von Hans Vollmer. — Leipzig : E. A. Seemann, 1930. — Bd. 24 : Mandere — Möhl. — S. 450–451. — 608 S. — Калып:OCLC.
- Van Mulders C. Meulen, Adam Frans van der / Christine Van Mulders // The Dictionary of Art : Калып:Lg : in 34 vols. / edited by Jane Turner. — New York : Grove's Dictionaries, 1996. — Vol. 21 : Medallion to Montalbani. — P. 367–368. — XIII, 912 p. : ill.. — Reprinted ed. with minor corrections, 1998. — ISBN 1-884446-00-0. — Калып:LCCN. — Калып:OCLC.