Ак Нил
| Ак Нил | |
 | |
| Су агымы башы | Виктория күле |
|---|---|
| Кушыла: | Нил |
| Кушылдыгы | Бахр-эль-Газаль[d], Собат[d], Bahr el Zeraf[d], Асуа[d], Adar River[d], Kidepo River[d], Ora River[d] һәм Кафу[d] |
| Елгадагы сулык | Виктория күле, Альберт (күл) һәм Lake No[d] |
| Су җыю бассейны | Нил бассейны[d] |
| Объектның бассейны илләре | Бурунди |
| Су чыгымы | 878 ± 0,001 м³/с |
| Бассейн мәйданы | 1 059 000 км² |
| Дөнья кисәге | Африка |
| Дәүләт |
 Руанда Конго Демократик Җөмһүрияте Судан Көньяк Судан Танзания Уганда |
| Озынлык | 2620 ± 10 km |
| Бассейн категориясе | [d] |
 | |
 Ак Нил Викиҗыентыкта | |
һәм
Ак Нил — Нил елгасының ике чыганагының берсе (икенчесе - Зәңгәр Нил), Африкадагы иң озын елга.
Этимологиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ак Нил үзенең исемен елгадагы зур күләмдәге ак балчык аркасында ала, елгага аны Ак Нил кушылдыгы Собат агызып китерә.
Ачыш тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
XIX гасырда Нил чыганагын эзләү буенча Ауропа тикшеренүчеләренең тырышлыгы, нигездә Ак Нилның чыганагын эзләүгә юнәлтелә, ул Кара Африка киңлекләрендә югалган була. 1937 елда алман галиме Буркхард Валдекер күл бассейнын өйрәнә һәм Ак Нилның чыганагы буларак Кагер елгасын билгели.
Географиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ак Нил Үзәк Африканың дымлы тропикларында, Руанда һәм Бурунди тауларында башлана. Аннары ярымчүллек зонасы буйлап Танзания, Уганда, Көньяк Судан илләре аша ага, аннары Суданның Хартум каласы янында Зәңгәр Нил белән кушыла һәм Нил елгасын барлыкка китерә.
Озынлыгы 3700 км дан артык, бассейн мәйданы 1800000 км2. Виктория күленнән Хартум каласына кадәр озынлыгы 2870 км җитә.
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Seleshi Bekele Awulachew. The Nile River Basin: Water, Agriculture, Governance and Livelihoods. — Routledge. — ISBN 9781849712835.
- Хёрст Г. Нил: Общее описание реки и использования ее вод = Hurst H. The Nile: A General Account of the River and the Utilization of Its Waters, 1952. — Издательство иностранной литературы.
- Дмитревский Ю. Д. Внутренние воды Африки и их использование. — Гидрометеоиздат. — 800 экз.
- Нил, река в Африке // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Нил, река в Африке // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
- Calliaud, «Voyage à Meroé an Nil Blanc etc.» (4 к.)
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Нил елгасы. 2008 елның 6 октябрь көнендә архивланган. Гомуми мәгълүмат 2008 елның 6 октябрь көнендә архивланган.
- Нил — безнең планетаның бөек су артериясе
- Нил — тормыш елгасы