Арбор вулысы (Татарстан АССР)
Ил | |
---|---|
Статус | |
Республика | |
Административ үзәк | |
Нигезләү датасы | |
Юкка чыгару датасы | |
Рәсми телләр | |
Халык саны (1926) |
25 221 кеше[1] |
Милли состав | |
Арбор вулысы (рус. Арборская волость) — 1920 елдан 1930 елга кадәр гамәлдә булган ТАССРның юк ителгән административ-территориаль берәмлеге. Арчадан Төньякка 55 чакрым ераклыкта, Татарстанның Төньяк өлешендә урнашкан. Административ үзәк – Арбор авылы.
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Арбор вулысы территориясе 1552 елга кадәр Казан ханлыгында, 1552 елдан 1708 елга кадәр Россия патшалыгы Казан патшалыгының Арча даругасында, 1708 елдан 1781 елга кадәр Казан губернасының Арча даругасында, 1781 елдан 1796 елга кадәр Нократ наместниклыгының Малмыж өязендә, 1796 елдан 1816 елга кадәр Нократ губернасының Өрҗем өязендә, 1816 елдан 1920 елга кадәр яңадан оештырылган Нократ губернасының Малмыж өязендә урнашкан.
1920 елның 25 июнендә яңа оештырылган ТАССР составына Арбор вулысы буларак тапшырыла.[2]
1920 елның 25 июненнән декабрьгә кадәр Татарстан АССР Казан кантонының административ-территориаль берәмлеге, 1920 елның декабреннән 1930 елның 23 июленә кадәр Татарстан АССР Арча кантонының административ-территориаль берәмлеге булып тора.
1920 елга Арбор вулысы Балтач, Шода, Чепья, Мәмсә, Хлебников (Вәтке губернасының Өрҗем өязе) вулыслары белән чиктәш булган.
1925 елда Балтач һәм Янгол вулыслары белән чикләшкән.[3]
1930 елның 23 июлендә Арбор вулысы юкка чыгарыла, аның территориясе Түнтәр районына тапшырыла.
Административ бүленеш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1924 елда төзелгән ТАССРның вулысларын зурайту проекты нигезендә, Арбор вулысы күрше Иске Чепья һәм Шода вулыслары исәбенә зурайтыла.[3]
1926 елның 1 гыйнварында вулыста 25 авыл җирлеге, 42 торак пункты һәм 4526 йорт хуҗалыгы булган. Вулысның мәйданы 483 км² тәшкил иткән.[1]
Арбор вулысы составында Арбор, Чепья, Югары Субаш кебек авыллар булган. Хәзерге вакытта вулысның куп өлеше Татарстанда урнашкан.
Халык
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1926 елда халык саны 25521 кеше тәшкил иткән.[1]
Авыл хуҗалыгы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Вулыста күбесенчә кырчылык һәм дуңгыз үрчетү белән шөгыльләнгәннәр, күмәкләштерү, ягъни колхозлар оештыру барган.
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- АРБОР ВУЛЫСЫ (Арборская волость) — Милләттәшләр
- Территориальное и административное деление Союза ССР на 1-е января 1926 г.
Чыганаклар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Татар энциклопедия сүзлеге (Татарский энциклопедический словарь, на татарском языке) / Гл. ред. М.Х. Хасанов; Отв. ред. Г.С. Сабирзянов. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2002. — 830 с.: ил. ISBN 5-902375-01-0
- Татар энциклопедиясе : 6 томда / баш мөхәррир М. Х. Хәсәнов. — Казан : Татар энциклопедиясе институты, 2008-. — 27 см.; ISBN 978-5-902375-04-5
- Территориальное и административное деление Союза ССР на 1-е января 1926 г. / РСФСР. Нар. комиссариат внутренних дел. Стат. отд. — М. : Изд-во Гл. упр. коммун. хоз-ва НКВД, 1926. -284 с. : ил., табл.. — .