Арман Кучукян
| Арман Кучукян | |
|---|---|
| Туган телдә исем | әрм. Արման Թաղվարի Քուչուկյան |
| Туган | 11 декабрь 1932 София, Болгария |
| Үлгән | 30 октябрь 2020[1] (87 яшь) Ереван, Әрмәнстан |
| Әлма-матер | Ереван дәүләт университеты[d] |
| Һөнәре | галим |
| Гыйльми дәрәҗә: | техник фәннәр докторы[d] |
| Гыйльми исем: | профессор[d] |
Арман Тагворович Кучукян (әрм. Արման Թաղվարի Քուչուկյան; 1932-2020) - совет һәм әрмән дизайнеры, компьютер үсеше өлкәсендәге галим, Техник фәннәр докторы, профессор, Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы (1986), Әрмәнстан Милли Фәннәр академиясенең тулы әгъзасы (1996). Ленин премиясе (1983) һәм Әрмәнстан ССРның ике дәүләт премиясе лауреаты (1974, 1976). Әрмәнстан ССРының мактаулы фән һәм техника эшчесе (1981). Ереванның мактаулы гражданины (1986).
Биография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1932 елның 11 декабрендә Болгариянең София шәһәрендә туган.
1952 - 1957 елларда Ереван дәүләт университетының техник факультетында укыган һәм аны мактау билгесе белән тәмамлаган. 1957 - 1960 елларда ул әлеге университетның аспирантурасында белемен күтәрә.
1960-нчы елдан алып Ереван Фәнни-тикшеренү институтының математика машиналарында фәнни- тикшеренү эшендә фәнни, өлкән фәнни һәм әйдәп баручы хезмәткәр, әлеге фәнни институтның фәнни эш урынбасары, берләшкән электрон компьютер системасының баш дизайнеры булып хезмәт итә. 1979 елда, аның фәнни җитәкчелегендә, Советлар Союзында матрица эшкәртүче ЕС ЭВМ-2345 процессоры барлыкка килде.
Фәнни эш белән беррәттән, ул шулай ук Ереван политехник институтында педагогик эш белән шөгыльләнә, укытучы һәм профессор булып эшли [2] [3] [4].
Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
А.Т. Кучукянның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге өченче буын электрон санакларның мәгълүмат системаларын һәм программаларын эшләү, тормышка ашыру, электрон санаклар өчен автоматлаштырылган һәм мәгълүмат белән идарә итү системаларын үстерү белән бәйле. A. Т. Кучукян "MIDAS", "Аракс һәм "Парос" система программаларын эшләүдә һәм тормышка ашыруда актив катнаша.
1960 елда ул кандидатлык диссертациясе, 1979 елда техник фәннәр докторы дәрәҗәсе өчен докторлык диссертациясен яклады. 1987 елда СССРның Югары аттестация комиссиясе тарафыннан профессор исеменә лаек булды. 1986 елда ул Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы, 1996 елда - Әрмәнстан Милли Фәннәр Академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды. A.Т. Кучукян илле җидедән артык фәнни хезмәт, шул исәптән монографияләр һәм әйдәп баручы фәнни журналларда күпсанлы фәнни мәкаләләр авторы [2] [3] [4].
Бүләкләре, мактаулы исемнәре һәм премияләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Кызыл Хезмәт байрагы ордены
- Ленин премиясе (1983 - "серияле җитештерүне үстерү һәм оештыру, ЕС ЭВМ компьютерларын халык икътисадына илне саклау өчен кертү")
- Әрмәнстан ССРның ике дәүләт премиясе (1974, 1976)
- Әрмәнстан ССРының мактаулы фән һәм техника эшчесе (1981)
- Ереванның мактаулы гражданины (1986) [5] [2] [3] [4]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Կյանքից հեռացավ ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Արման Քուչուկյանը
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Кучукян, Арман Тагворович // Национальная академия наук Республики Армения
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Кучукян, Арман Тагворович. Энциклопедия фонда «Хайазг». 2021-10-30 тикшерелгән.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Армяне - военные ученые, конструкторы, производственники и испытатели XX века / А. Е. Саркисян. - Ереван : Амарас, Т. 2. — 2005. — 443 с. — С.207-209 — ISBN 99930-1-069-3
- ↑ Почётные граждане Еревана на сайте Еревана
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Әрмәннәр - хәрби галимнәр, дизайнерлар, җитештерү эшчеләре һәм XX гасыр сынаучылары / А.Саркисян. - Ереван: Амарас, Т. 2. - 2005. - 443 б. - Б.207-209 - ISBN 99930-1-069-3