Артемий Волынский

Артемий Волынский
Туган	1689(1689)
Үлгән	27 июнь 1740(1740-06-27) Петербург
Үлем сәбәбе	башсызландыру[d]
Күмү урыны	Санкт-Петербург
Ватандашлыгы	Россия империясе
Һөнәре	дипломат, сәясәтче
Җефет	Александра Львовна Нарышкина[d]
Балалар	Мария Артемьевна Волынская[d]
Ата-ана	Пётр Волынский (әти)
Хәрби дәрәҗә	янарал-адъютан[d]
Артемий Волынский Викиҗыентыкта

Артемий Петр улы Волынский (рус. Артемий Петрович Волынский, 1689 — 27 июнь 1740, Петербург), дәүләт эшлеклесе, дипломат, генерал-аншеф (1736).

Тәрҗемәи хәле

Борынгы дворяннар нәселеннән. 1704 елдан хәрби хезмәттә. 1715 ел ахыры - 1716 ел башында Казанда дипломатик хезмәткә әзерләнә. Аннары Иранга Рәсәй илчесе итеп җибәрелә; 1717 дә Исфаһанда сәүдә килешүен төзи. 1719-24 елларда Әстерхан губернаторы һәм бер үк вакытта, 1728 елга кадәр, рус-калмык мөнәсәбәтләренә бәйле эшләр идарәчесе. 1722-23 тә Пётр I нең Иранга явын оештыруда катнаша.

1725-30 да (бүленеп) Казан губернаторы. «Наказ»да каралганча (1728), губернада югары административ вазифа белән беррәттән мәхкәмә эшләрен һәм полиция хезмәтен дә башкара. Казанда полиция, ветеринария хезмәтен оештыра, шәһәрне төзекләндерү эшен җайга сала. Янгыннарны булдырмас өчен шактый агач корылмаларны, шул исәптән шәһәр үзәген әйләндереп алган диварны сүттерә. Дәүләт ихтыяҗы өчен башкарыласы эшләрне һәм бурычларны үтәү тәртибен кертә. Казан мәтраны Сильвестр һәм вице-губернатор Н.Н. Кудрявцев белән фикер каршылыгы аркасында эшеннән азат ителә.

1731-32 дә хәрби инспектор. 1732 дән Петербургта сарай ат-абзарлары хуҗалыгында, 1736 дан генерал дәрәҗәсендәге обер-егермейстер (ау хуҗалыгы генералы). 1733-35 тә Польша тәхете өчен барган сугышта катнаша. 1737 дә Немировский конгрессында Рәсәй делегациясе вәкиле була. 1738 дән кабинет-министр вазифасын үти. «Эчке дәүләт эшләрен җайга салу генераль проект»ын эшли («Генеральный проект о поправлении внутренних государственных дел»). Дәүләттә административ ислах үткәрү һәм сәяси, социаль-икътисади үзгәртүләр кертү кирәклеге турындагы язмалар авторы («О гражданстве» һ.б.). Э.И. Бирон, А.И. Остерман һ.б. белән интригалар нәтиҗәсендә кулга алына, фетнә әзерләүдә һәм тәхет яуларга ниятләүдә гаепләнә, җәзалап үтерелә.

Әдәбият

• Шишкин И.И. Артемий Петрович Волынский: Биографический очерк // Отечественные записки. 1860. Т. 128-129;
• Корсаков Д.А. Артемий Петрович Волынский: Биографический очерк // Древняя и новая Россия. 1876. Т. 1-2;
• шул ук. Из жизни русских деятелей XVIII века. Казань, 1891.

Чыганаклар

• Татар энциклопедиясе(үле сылтама)