Асия Хәйруллина

	Асия Хәсән кызы Хәйруллина
Ватандашлык	СССР; Россия
Туу датасы	15 июль 1921
Туу урыны	Ясаклы Бураш, Бәки вулысы, Тәтеш кантуны, Татарстан АССР, РСФСР[d]
Үлем датасы	4 ноябрь 2004 (83 яшь)
Үлем урыны	Казан, Татарстан, Россия
Җирләнгән урыны	Яңа бистә зираты
Ире яки хатыны	Халит Кумысников
Балалар	Наилә Кумысникова
Һөнәр төре	театр актеры, театр мөгаллиме
Эш урыны	Казан татар дәүләт яшь тамашачылар театры, Галиәсгар Камал исемендәге Татар театры, Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе һәм Казан дәүләт мәдәният институты
Әлма-матер	Россия театр сәнгате университеты — ГИТИС[d] һәм Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты
Активлык чорының башы	1949
Активлык чоры тәмамлануы	2004
Бүләкләр

Асия Хәсән кызы Хәйруллина (1921 елның 15 июне — 2004 ел) — атаклы татар артисткасы, профессор, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе (1992), ТАССРның атказанган артисты (1971), Габдулла Тукай исемендәге Татарстан дәүләт премиясе лауреаты (1958).

Тормыш юлы

Асия Хәйруллина 1921 елның 21 июлендә Татарстан АССРның Апас районы Ясаклы Барыш авылында туган^[2]. Урта мәктәпне тәмамлагач, Спас педагогика училищесына керә. Соңрак Дәүләт театраль сәнгать институтының актерлык факультетында укый,в Татарской студии ГИТИС. О.И. Пыжов, Б.А. Бибиков, М.П. Чистяков, Б.М. Седой, О.А.Якубовский кебек сәхнә осталарыннан белем ала. Укуын тәмамлагач, юнәлтмә буенча Татар яшьләр театрына җибәрелә, ә бер елдан соң Камал театрына чакырыла.

1950 — 1971 елларда Камал театры труппасында эшли, төрле әһәмиятле рольләр башкара. 1962 елдан Казан театр училищесында, ә 1970 елдан — Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать институтында укыта. Соңгы уку йортында ул сәхнә теле курсы алып бара, соңрак, лекцияләрендә җыелган материал нигезендә, «Дөрес сөйләшергә өйрәнегез» исемле дәреслек яза.

Асия Хәйруллина 4 ноября 2004 елда вафат була.

Рольләр^[3]

Роль	Спектакль	Пьеса авторы
Садрый	«Галиябану»	Мирхәйдәр Фәйзи
Миңлеәхмәт	«Миңлекамал»	Мирсәй Әмир
Идел	«Зифа»
Сәхилә	«Хуҗа Насретдин»	Нәкый Исәнбәт
Рокыя	«Җилкәнсезләр»	Кәрим Тинчурин
Гүзәл	«Рәхим итегез!»
Бибиәсма	«Кайда соң син?»	Хәй Вахит
Екатерина	«Яшь йөрәкләр»	Фәтхи Бурнаш
Галимә	«Тормыш җыры»	Мирсәй Әмир
Зөлкагыйдә	«Кыю кызлар»	Таҗи Гыйззәт

Бүләкләр

Камал театрында Кәрим Тинчуринның «[[Җилкәнсезләр]]» пьесасы буенча куелган спектакльдә Рокыя ролен башкарганы өчен, Асия Хәйруллина 1958 елда Габдулла Тукай исемендәге Татарстан дәүләт премиясе белән бүләкләнә. 1971 -Заслуженная артистка ТАССР.

1992 елда Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе исеме бирелә.

Искәрмәләр

Сылтамалар

Моны да карагыз

[_575d11f328aab313-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты Tatarica энциклопедиясе
https://wikidata.org/wiki/Track:P8373https://wikidata.org/wiki/Track:Q96309586https://wikidata.org/wiki/Track:Q96313337https://wikidata.org/wiki/Track:P8377

[2] Республика Татарстан. Общественно-политическая газета(үле сылтама) (рус.)

[3] Габдулла Тукайга багышланган интернет-портал

[1]

[2]

[3]

к·б·ү 1950 — 1960 елларда Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары
1958 ел	Хәлил Әбҗәлилов • Нияз Даутов • Нәҗип Җиһанов • Фатыйх Колбарисов • Ширияздан Сарымсаков • Әнәс Тумашев • Әхмәт Фәйзи • Лотфулла Фәттахов • Асия Хәйруллина • Харис Якупов • Фәрит Яруллин •
1959 ел	Габдрахман Әпсәләмов • Мансур Мозаффаров • Фәхри Насретдинов • Николай Провоторов • Рөстәм Яхин •
1960 ел	Рәфкать Бикчәнтәев • Алексей Бурлай • Хәй Вахит • Сабир Өметбаев • Татарстан дәүләт җыр һәм бию ансамбле •
1966 ел	Хәсән Туфан • Җәүдәт Фәйзи •
1967 ел	Шәхсәнәм Әсфәндиярова • Шәүкәт Биктимеров • Наилә Гәрәева • Эрнст Гельмс • Ринат Таҗетдинов • Бакый Урманче • Ташхуҗа Хуҗаев •
1968 ел	Нәкый Исәнбәт • Заһид Хәбибуллин •
1969 ел	Айрат Арсланов • Ибраһим Гази •
1970 ел	Александр Ключарев • Илһам Шакиров •
1950 – 1960 \| 1970 – 1980 \| 1990 – 2000 \| 2010-еллар