Байтурсыновның йорт-музее
.svg){kind=small}
| Байтурсыновның йорт-музее | |
| Нигезләнү датасы | 1993 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Казакъстан |
| Административ-территориаль берәмлек | Алматы |
 | |
Әхмәт Байтурсыновның йорт-музее — Казакъстанның Алматы шәһәрендә Әхмәт Байтурсыновның мемориаль музее. Музей 1930 елда ул яшәгән йортта урнашкан.
Музей[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1934—1937 елларда Зубов йортында гаиләсе белән Әхмәт Байтурсынов яши. Эшлекле Алаш Орданың реабилитациясенә соң 1988 елда йорт тарих һәм архитектура һәйкәле булып таныла, ә 1993 елда мемориаль йорт-музее ачыла[1]
Музей экспозициясе өч бүлмәне — элеккеге ашүсу бүлмәсен, балалар бүлмәсен һәм гаилә башлыгы кабинетын били. Ике иң зур һәм якты залларда Байтурсынов гаиләсе, аның дуслары һәм фикердәшләре турында бәян итүче фотосурәтләр, документларның күчермәләре һәм нөсхәләре куела. Өченче кече һәм караңгы бүлмәдә экспонатлар бик аз, алар аның кулга алынуы һәм атп үтерелүе турында сөйли[2]
Музей бинасы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Иске беркатлы Зубовның йорты Таранчиевский урамында XX гасыр башында төзелгән.
Бер катлы бинаның төп фасады күләмендә тура почмак, көнбатышка караган. Бинага керү көньяк яктан һәм баскыч белән бүленгән. Бина таш фундаментта аскы йорт белән тянь-шянь наратыннан төзелгән бурадан гыйбарәт. Стеналары штукатурланган һәм агартылган. Бинаның бөтен периметры буйлап кәрнизләр үтә.
Бина Верный шәһәренең көнбатыш өлешендәге сәүдәгәр төзелеше өлгесе булып тора[3].
Һәйкәл статусы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
2010 елның 10 ноябрендә Алматы шәһәренең урындагы әһәмияткә ия булган мәдәният һәм тарих һәйкәлләренең яңа Дәүләт исемлеге раслана, шул вакытта аңа ярашлы киләчәк карарлар көчен югалткан дип таныла[4]. Бу Карарда урындагы әһәмияткә ия булган Байтурсынов музей корылмасы һәйкәл статусын саклап кала. 2014 елда саклау зонасы кысаларында раслана[5].
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Культурная прогулка: Дом-музей им. Ахмета Байтурсынова, archived from the original on 2019-01-19, retrieved 2021-07-19
- ↑ Имаханбет Р. С. . — ISBN 978-9965-23-416-3.
- ↑ Управление культуры г. Алматы. Дом-музей А.Байтурсынова, archived from the original on 2019-04-06, retrieved 2021-07-19
- ↑ Постановление Акимата города Алматы от 10 ноября 2010 года N 4/840 «Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры местного значения города Алматы»
- ↑ Решение ХХХI сессии маслихата города Алматы V созыва от 10 сентября 2014 года N 261 «Об утверждении границ охранных зон, зон регулирования застройки и зон охраняемого природного ландшафта объектов историко-культурного наследия города Алматы»