Чаллы

Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.

Чаллы
рус. Набережные Челны тат. Яр Чаллы
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1626
Рәсми исем	Набережные Челны
... хөрмәтенә аталган	яр[d] һәм чаллы
Рәсми тел	татар теле һәм рус теле
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Тукай районы, Чаллы кантуны һәм Чаллы шәһәр җирлеге[d]
Административ-территориаль берәмлек	Татарстан
Сәгать поясы	UTC+03:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Чулман һәм Түбән Кама сусаклагычы
Башкарма хакимият башлыгы	Наил Мәһдиев
Халык саны	548 221 (1 гыйнвар 2025)
Административ бүленеше	Автозавод районы, Үзәк район һәм Комсомол районы
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	100 метр
Кардәш шәһәр	Ляочэн[d]
Мәйдан	171 км²
Почта индексы	423800–423899
Рәсми веб-сайт	nabchelny.ru​(рус.)
Җирле телефон коды	8552
Шәрәфле ватандашлар төркеме	Төркем:Яр Чаллының шәрәфле ватандашлары
Монда җирләнгәннәр төркеме	Төркем:Чаллыда җирләнгәннәр[d]
Чаллы Викиҗыентыкта

Чаллы (шулай ук Яр Чаллы, Чаллы яр, рус. На́бережные Челны́) — Татарстан Республикасының төньяк-көнчыгышында, Чулман елгасының сул ярында, Мәләкәс кушылган җирдә урнашкан, Татарстан шәһәрләре арасында да зурлыгы һәм әһәмияте буенча икенче урында торган шәһәр.

Казан белән арасы 225 км, Түбән Кама белән — 35 км, Алабуга белән — 20 км, Уфа белән — 250 км.

Тукай районының (1930–1976 елларда Чаллы районының) үзәге. Зур автомобиль юллары үзәге, елга порты бар.

Тарих

Төп мәкалә: Яр Чаллы шәһәре тарихы

• 1626 елдан бирле хәзерге Чаллы урынында беренче торак йортлары билгеле.
• XIX гасырда Чаллы пристане — зур ипи сату үзәге булган.
• 1920 елга хәтле — Уфа губернасының Минзәлә өязендә, ТАССР барлыкка килгәч, аның составына керә.
• 1922—1930 елларда Чаллы кантонының үзәге.
• 1982—1988 елларда Брежнев исемен йөртә.

Шәһәрнең 400 еллыгына әзерлек

2024 елның гыйнварында Чаллы хакимияте шәһәрнең 400 еллыгына (2026 елда) әзерләнә башлавын игълан итә. Әлеге хәбәр тарихчыларда ризасызлык уята. Алар фикеренчә, шәһәрнең тарихы күпкә борынгырак. Тарихчылар, Чаллының яшен кыскарту – татарның борынгы тарихын сызып ату өчен эшләнә, дип исәплиләр. Чаллы шәһәре Башкарма комитеты җавабы:

Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты галимнәре, Россия дәүләт борынгы актлар архивында сакланучы документларга нигезләнеп, Чаллы шәһәренә нигез салынган вакыт XVII гасырның беренче яртысына туры килә, дип ассызыклыйлар. Казан воеводасы Семен Волынский рөхсәтен алып, Федор Попов җитәкләгән крестьян общинасы 1626 елда Кама елгасының су як ярына чыгып урнаша (РГАДА. Ф.1209. Оп.1 Ч1. Д.156. Л.153-153 об.). Археологик эзләнүләр Чаллы шәһәре урынында кешеләрнең XVII гасырга кадәр яшәгәннәрен күрсәтсә дә, Ш.Мәрҗани исемендәге Тарих институты 1651 елгы Семен Карев, 1652 елгы Михаил Змеев һәм подъячий Павел Агапов тасвирламаларындагы мәгълүматлардан чыгып, Чалнинский починокның мондагы Болгар дәүләте һәм Казан ханлыгы чорында урнашкан торак пунктлар белән бәйләнеше булмаганын ачыклый. Шулай итеп, югарыда саналып киткән язма чыганакларда Чаллы шәһәре җирлегендә беренче булып искә алынган торак пункт – ул Чалнинский починок. Димәк, Чаллы шәһәренә 1626 елда нигез салынуы фәнни яктан расланган Рамил Хәлимов, Чаллы шәһәре Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары

Россия Үзәк банкы «Шәһәрләр» сериясеннән «2026 елда Чаллының 400 еллыгы» уңаеннан 3 сумлык истәлекле көмеш тәңкәләр чыгара. Тәңкә 925 пробалы көмештән ясала, шомартып ялтыратылган штемпельләр белән полировкаланган әзер материалдан сугыла. Тәңкә «Чаллы шәһәренә нигез салынуга 400 ел» (рус. 400-летие основания г. Набережные Челны) дип атала. Тиражы 3 мең данә тәшкил итә.

2024 елның 29 октябрендә Россия президенты Владимир Путин «2026 елда Чаллы шәһәренә нигез салынуга – 400 ел, беренче «КАМАЗ» йөк автомобиле чыга башлауга 50 ел тулуны бәйрәм итү турында» фәрман имзалаган (№ 921) .

Шәһәр җитәкчеләре

• 1991—1999 елларда — Рәфгать Алтынбаев
• 1999—2003 елларда — Рәшит Хәмәдиев
• 2003—2010 елларда — Илдар Халиков
• 2010—2014 — Васыйл Шәйхразиев
• 2014 елдан — Наил Мәһдиев

Халык

Халык саны

Халык саны 508 700 кеше (2009 ел уртасына) Татарстанның 13,5 % халкын тәшкил итә, Россия шәһәрләре арасында 31 урында тора.

Чаллы каласының халык саны үзгәрүе (халык санын алулар нигезендә):

Ел	Халык саны (мең кеше)
1887 ел	1
1926 ел	4
1931 ел	5
1939 ел	9,4
1959 ел	19,1
1967 ел	33
1970 ел	37,9
1971 ел	55
1973 ел	126
1976 ел	231
1979 ел	301,4
1982 ел	374
1989 ел	500,3
1996 ел	528,7
2000 ел	514,7
2005 ел	508
2009 ел	508,7

Милләт	1939	1970	1979	1989	2002	2010
руслар	59,0%	48,1%	59,5%	48,7%	45,3%	44,9%
татарлар	40,0%	48,6%	30,4%	40,6%	45,0%	47,4%
чуашлар	0,2%	?	?	2,5%	2,2%	1,9%
украиннар	0,4%	?	?	2,3%	1,7%	1,3%
башкортлар	0,0%	?	?	1,9%	1,4%	1,2%

Административ бүленеш

Яр Чаллы өч районга бүленә:

• Автозавод районы
• Үзәк районы
• Комсомол районы

Мәгариф

Тәүбә мәчете

Педагогика университеты

• Кама дәүләт инженер-икътисад академиясе
• Яр Чаллы дәүләт педагогика институты (2015 елдан университет)
• Кама дәүләт физик культура, спорт һәм туризм академиясе
• Чаллы дәүләт сәүдә-технология институты
• Кама сәнгать һәм дизайн институты
• Казан дәүләт университеты филиалы
• Чаллы педагогика көллияте
• Чаллы медицина көллияте
• Кама дәүләт автомеханика техникумы
• Чаллы сәнгать училищесы

Мәдәният

Татар драма театры

Рус драма театры

Орган залы

Картиналар галереясы

Театрлар

• Чаллы Татар дәүләт драма театры
• «Мастеровые» рус драма театры
• Чаллы дәүләт курчак театры
• «Ключ» яшьләр театры
• «Болгар» бию театры

Музейлар һәм галереялар

• Чаллы шәһәр тарихы музее
• Яр Чаллы картиналар галереясы

Мәдәният срайлары

• Балалар һәм яшьләр иҗаты шәһәр сарае
• «КамАЗ» мәдәният йорты
• «Энергетик» мәдәният сарае
• Сара Садыйкова исемендәге концертлар залы
• Яр Чаллы орган залы

Цирк

• Яр Чаллы циркы
  • «Айгөл» циркы

Матбугат

Моны да карагыз: Төркем:Яр Чаллы матбугаты

• «Мәйдан» журналы
• «Аргамак. Татарстан» журналы

Язучылар оешмасы

• Чаллы язучылар оешмасы

Дин

Мәчетләр

Туфан мәчете

Чишмә мәчете

• Җамиг мәчете
• Тәүбә мәчете
• Ак мәчет (Чаллы)
• Нур-Ихлас мәчете
• Тау мәчете
• Тәүбә мәчете
• Әбүзәр мәчете
• Рамазан мәчете
• Туфан мәчете
• Чишмә мәчете
• Утыз Имәни мәчете

Чиркәүләр

• Боровецкий чиркәве
• Орловка чиркәве

Спорт

Спорт белән шөгыльләнү урыннары

• «Олимпийский» олимпик резерв спорт мәктәбе: йөзү, көрәш, дзюдо, самбо, акробатика, бокс
• «Дельфин» спорт мәктәбе: йөзү, синхрон йөзү, туризм, көрәш, бокс
• «Витязь» спорт мәктәбе: көрәш, армспорт, йөзү
• «Афалина» бассейны: йөзү, синхрон йөзү
• «Яр Чаллы» спорт мәктәбе : җиңел атлетика, гимнастика, велоспорт, теннис
• «Камаз» футбол клубы: футбол
• «Виктория» спорт мәктәбе: футбол, велоспорт, авыр атлетика
• «Строитель» спорт мәктәбе: бокс, футбол
• «Комсомолец» олимпик резерв спорт мәктәбе: гимнастика
• «Заря» спорт мәктәбе: футбол, волейбол, мини-футбол, зур теннис, атлетик гимнастика
• 11 нче спорт мәктәбе: волейбол, көрәш, зур теннис
• 12 нче олимпик резерв спорт мәктәбе: җиңел атлетика, милли көрәш, дзюдо, синхрон йөзү
• Рәшит Хәмәдиев исемендәге «Тулпар» атлы спорт мәктәбе: атлы спорт
• «Яр буе» паркы: кышкы айларда чаңгы спорты, башка вакытта кросс, велоспорт

Файл:Россия чаңгысы.JPG

«Яр буе» паркында «Лыжня России — 2008» ярышлары уза

• «Мәдәният» паркы: кышкы айларда чаңгы спорты, башка вакытта кросс, велоспорт
• «Титан» спорт мәктәбе: чаңгы спорты, җиңел атлетика, бию
• Боз спорт сарае: хоккей, тимераякта шуу
• «Бердәм Россия» боз сарае: хоккей, тимераякта шуу
• «Федотово» 2010 елның 24 июль көнендә архивланган чаңгы базасы (Чаллыдан чыгып): таулы чаңгы спорты, сноуборд, пейнтбол,
• Шахмат-шашка клубы ның «Этюд» спорт мәктәбе: шахмат, шашка
• «Челны-Экстрим» спорт техника мәктәбе: картинг, регби, парус спорты, авиамодель спорты
• Олег Кухаренко исемендәге картодром: картинг
• «Планета фитнес» 2016 елның 5 апрель көнендә архивланган фитнес клубы: фитнес, бию, йөзү
• “FitLand” 2011 елның 20 апрель көнендә архивланган фитнес клубы: фитнес
• «Идеал» фитнес клубы: фитнес, аэробика, йога
• «Гармония» фитнес клубы: фитнес, аэробика, йога, бодибилдинг
• «Ника» фитнес клубы: фитнес, аэробика, йога, бию
• «Лидер» фитнес клубы: фитнес, аэробика, йога, бию

Спорт командалары

КамАЗ-Мастер командасы машинасы ярышта

• «КамАЗ-Мастер» командасы — йөкле машиналар узышу буенча дөньякүләм лидер
• «Камаз» футбол клубы — Россия беренчелегенең I лигасында алдынгылардан санала
• «Челны» хоккей клубы 2011 елның 10 март көнендә архивланган — Россия беренчелегенең I лигасында уйный

Ял итү, күңел ачу урыннары

Чаллыда Сабантуй

• Дельфинарий. Анапа дельфинарие филиалы булган Чаллы дельфинариенда дельфиннар һәм диңгез арысланы белән куелган кызыклы шоу программа карап була.
• Энтузиастлар бульвары — чаллылыларның яраткан ял итү урыннарының берсе. Бульварда фонтаннар, кафе-рестораннар, төнге клублар, кибетләр бар.
• «Яр буе» паркы мәйданы. Бәйрәмнәр уздырыр өчен махсус төзелгән мәйданда Сабантуй, Яшьләр көне, башка бәйрәмнәр, концерт-тамашалар уза. Аңа алып бара торган урамда төрле ачык типтагы кафелар байтак.
• Ипподром.

Кинотеатрлар

• «Иллюзиум» 2010 елның 27 март көнендә архивланган
• «СИНЕМА ПАРК» 2010 елның 19 апрель көнендә архивланган

Төнге клублар

• «Батыр»
• «Колизей» 2010 елның 2 апрель көнендә архивланган
• «Джумба» 2010 елның 16 июнь көнендә архивланган
• “Opera”
• “Brooklyn”
• “Galaxy”

Парклар һәм скверлар

• Мәдәният һәм ял паркы
  • Комсомол паркы
  • «Җиңү» паркы
• Тукай скверы
• Сергей Титов скверы

Кунакханәләр

Муса Җәлил һәйкәле

• «Татарстан»
• «Камаз» 2010 елның 16 май көнендә архивланган
• “Rasstal” 2010 елның 18 июнь көнендә архивланган
• “Swiss House”
• «Джумба» 2010 елның 17 июнь көнендә архивланган

Һәйкәлләр

Ватан-Ана һәйкәле

Габдулла Тукай һәйкәле

• Ватан-Ана һәйкәле (скульптор Илдар Ханов)
• Муса Җәлил һәйкәле (авторлары — Лидия Зимина һәм Георгий Иванов)
• Габдулла Тукай һәйкәле (скульптор Владимир Демченко)
• Владимир Высоцкий һәйкәле (авторы Владимир Нестеренко)

Сәнәгать

«2/18» бизнес үзәге (халыкта «тюбетейка» дип йөртелә)

В. Высоцкий һәйкәле

Азык-төлек тармагы

• Яр Чаллы сөт комбинаты 2011 елның 13 май көнендә архивланган (рус. филиал «Набережно-Челнинский молочный комбинат» ОАО «ВАМИН Татарстан»)
• «Челны-Бройлер» ҖЧҖ
• «Челны холод» ААҖ
• "«Алиса» ҖЧҖ 2009 елның 30 октябрь көнендә архивланган

Машина төзү тармагы

• «КамАЗ» ААҖ — Кама автомобиль заводы Чаллының алдынгы сәнәгать предприятиясе. Ул йөкле машиналар, автобуслар чыгара. Шәһәрнең икътисад хәле заводныкына нык бәйле.
• «Соллерс—Набережные Челны» ААҖ — җиңел машиналар җитештерә.

Энергетика тармагы

• Яр Чаллы ТЭЦы (рус. филиал «Набережночелнинская ТЭЦ» ОАО «Генерирующая компания») — электрэнергия, җылылык, җылы су җитештерә.
• Түбән Кама ГЭСы (рус. филиал «Нижнекамская ГЭС» ОАО «Генерирующая компания») — электрэнергия җитештерә.

Төзү материалларын җитештерү

• Зур панельле йортлар төзү заводы
• Металлконструкция заводы
• Тимер-бетон әйберләре заводы
• «Стройдеталь» заводы
• Күзәнәкле бетоннар заводы

Телефон операторлары

• Таттелеком
• Интелсет
• Телесет
• МТС
• Билайн
• МегаФон
• Смартс
• НСС

Интернет провайдерлар

• Таттелеком
• ТВТ
• Эр-Телеком
• Телесет

Массакүләм мәгълүмат чаралары

Матбугат

• «Шәһри Чаллы»
• «Көмеш Кыңгырау»
• «Туганайлар»
• «Безнең фикер»
• «Ислам нуры»
• «Тәрбия»
• «КАМАЗ хәбәрләре»
• «Азатлык»
• «Чаллы яшьләре»
• «Таң йолдызы» — «Камские зори»
• «Мәйдан» журналы
• «Челны ЛТД»
• «Вечерние Челны»
• «АвтоCITY»
• «ЧАС»
• «Новая неделя»
• «Челнинские известия»
• «Вести КАМАЗа»
• «Единство»
• «Из рук в руки»
• «Бизнес-класс/Современность»
• «Доброхот»
• «Автопремьера»
• «Капитал»
• «Челнинский перекресток»
• «Есть работа! Набережные Челны»
• «Светлый путь» (Тукай районы газетасы)
• «Навигатор»
• «Совет врача»
• «Кстати обо всём»
• «Ревизор»

Телевидение

• Первый канал (ААҖ «Первый канал»)
• Россия-1/Татарстан ДТРК
• Россия-2
• Россия-К (Культура)
• Татарстан — Яңа Гасыр (ААҖ ТРК «Яңа гасыр»)
• РЕН ТВ — Яр Чаллы
• Чаллы-ТВ/НТВ
• Эфир/ТНТ
• Звезда/Кама ТВ

Күмәк антенна аша:

• Россия-2
• СТС — Чаллы
• Перец — Чаллы
• Карусель
• Домашний — Чаллы
• Россия-24
• TV SALE

Радио

• Болгар радиосы
• Күңел радиосы
• Радио Дача
• Татар радиосы
• Радио Рекорд
• Радио Брежнев FM
• Авторадио
• Радио Маяк
• Европа плюс
• Радио России
• Радио Romantika
• Русское радио
• NRJ
• Ретро FM
• Хит FM
• DFM
• Love Radio

Кызыклы мәгълүмәт

Альтернатив адреслар

Традиция буенча чаллылылар шәһәр микрорайоннарын комплекс диеп йөртәләр. Шулай итеп һәрбер йортның диярлек ике адресы бар: беренчесе, урам буенча номеры (шул адрес паспортка һәм башка документларга языла), икенчесе, төзүчеләрнең комплекс буенча йортка биргән номеры. Мәсәлән, Халыклар Дуслыгы урамында урнашкан 9 нчы йортның икенче адресы — 58/18 (58 нче комплекс 18 нче йорт). Шәһәр халкы сөйләшкәндә ешрак икенче адресны куллана, ә кайберәүләр үзләренең «урам буенча» адресын бөтенләй истә тотмыйлар. Альтернатив адреслар куллану – сирәк күренеш һәм шәһәрнең тиз арада үсүе, халык арасында төзүчеләр күп булуы белән аңлатыла.

Рекордлар

Чаллы каласы 2009 елда Гиннесс рекордлар китабына кертелде. 4–5 август көннәрендә оештырылган 100 метрга йөгерү буенча эстафетада 24 сәгать өчендә 4799 кеше катнашты. Әлеге сан моңа кадәр Рига шәһәре куйган рекордтан бер мең кешедән дә артыгырак.:

Чаллы турында җырлар

Энтузиастлар бульвары

«Татарстан» кунакханәсенең Ямашев бульварыннан күренеше

• Чаллы сиреньнәре (Ринат Гобәйдуллин көе, Мирһади Разов сүзләре)
• Гүзәлем Чаллы (Рифгать Алиев көе, Сәлимә Шарапова сүзләре)
• Ак кала (Рафаэль Билалов көе, Мәхмүт Хөсәен сүзләре)
• Чаллыдан хат (Фасил Әхмәтов көе, Мөнип Газар сүзләре)
• Камаздашлар (Нәҗип Җиһанов көе, Ренат Харис сүзләре)

Чаллыда туган танылган шәхесләр

Шулай ук карагыз: Төркем:Чаллыда туганнар.

• Илгиз Азизов, мәгълүмат менеджменты белгече.
• Нат Апанай (Наталья Львовна Апанаева; 1986), заманча рәссам, архитектор, перформер.
• Гөлназ Әдһәмова, рәссам.
• Радмир Беляев (1987), муниципаль хезмәткәр, район башлыгы, мэр.
• Владимир Васильев, җырчы (бас), Татарстанның атказанган артисты (2010).
• Рамил Вәҗиев, Камал театры актеры, ТР атказанган артисты.
• Эльза Газизова (1988), журналист.
• Эльмира Галимова, композитор.
• Ләйсән Гатауллина, Камал театры артисты (2021 елдан), «Тантана» премиясе лауреаты (2020).
• Рүзил Гатин, җырчы (баритон), актер, шоумен.
• Ренат Гыйззәтуллин (1976) ― «Татмедиа» ААҖ филиалы ― «Чаллы-ТВ» телерадиокопманиясе җитәкчесе (2022).
• Прохор Дубравин, Россия кино һәм театр артисты.
• Айдар Җаббаров (1991), 2017 елдан Камал театры режиссеры.
• Сергей Захарин (1982), театр һәм кино актёры, театр режиссёры.
• Рима Зәйнуллина, курчак театры артисты, «Алтын битлек» премиясе номинанты (2006).
• Илнур Зәкәрин (1989), спортчы (велоузышчы), Россия чемпионы (2013, 2017).
• Илгиз Зәкиев (1993), җырчы, Казан шәһәр филармониясе солисты, Татарстанның атказанган артисты (2021).
• Туфан Имаметдинов, Казан ТЮЗы баш режиссеры.
• Гөлназ Кадыйрова, РФ министры урынбасары (2014 елдан).
• Андрей Каргинов, КамАЗ-Мастер командасы әгъзасы.
• Никита Кобелев (1987), театр режиссёры, театр педагогы, 2024 елдан Александра театрының сәнгать җитәкчесе.
• Айрат Мәрдиев (1987), автоузышчы, КамАЗ-мастер командасы ралли пилоты. «Дакар ралли- 2015» җиңүчесе.
• Илгизәр Мәрдиев (1958―2014), автоузышчы, КамАЗ-мастер командасы ралли пилоты. РФ атказанган спорт мастеры.
• Раушан Мөхәммәтҗанов (1991), Әлмәт татар театры актеры, Татарстанның атказанган артисты (2025).
• Рөстәм Насыйбуллин (1993), җырчы (бас-баритон), Казан шәһәр филармониясе вокалисты.
• Альбина Ногманова, "НЕТАНЦЫ" комьюнитисының амбассадоры, Габдулла Кариев исемендәге Казан Татар дәүләт яшь тамашачы театры артисты.
• Ләйсән Нургалиева (1980), 1999 елдан Чаллы татар театры актрисасы, ТР атказанган артисты (2017).
• Сәйдәш Фәхразыев (1994), музыкант (баянчы), педагог, КДК укытучысы.
• Эльдар Хәмитов (1989), спортчы (билбаулы көрәш), РФ спорт мастеры (2018).
• Айгөл Хисмәтуллина (1989), опера җырчысы (колоратур сопрано, Мария театры (Санкт-Петербург).
• Динар Хөснетдинов, драма һәм кино артисты.
• Дилүс Хуҗәхмәтов, «Әкият» театры актеры. Татарстанның атказанган артисты (2018).
• Илүсә Хуҗина (1987), җырчы (сопрано), Татарстанның атказанган артисты (2019), Муса Җәлил премиясе лауреаты (2023).
• Гүзәл Шакирова (1980), Камал театры актрисасы (2008 елдан), Татарстанның атказанган артисты (2015).
• Илгиз Шәйхразиев (1988), җырчы, автор-башкаручы.
• Динар Шәрәфетдинов (1999), опера җырчысы (лирик тенор).
• Зарина Шәфигуллина (2001), шахмат буенча Россия спорт мастеры (2022), хатын-кызлар арасында ФИДЕ мастеры (2017).
• Илфир Якупов, театр директоры.

яңарт | SPARQL |сурәтләр тап

туу	Исем	әлма-матер	һөнәр төре	эш урыны	Викиҗыентыктагы төркем	үлем датасы
1911	Анатолий Смирнов					No/unknown value
1911-05-22	Николай Кошаев		офицер	МИСиС Илкүләм фән һәм технология университеты		1976-09-25
1951-06-23	Зиннур Әһлиуллин
1956-02-08	Надежда Кибардина		вилаузышчы		Nadezhda Kibardina
1961-05-19	Фирдәвес Кәбирев	А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты	rally driver автоузышчы		Firdaus Kabirov
1962-02-11	Наил Баһаветдинев
1964-04-10	Сәрия Закирова		ишүче
1964-04-14	Елена Бикколова		җиңел атлет
1966-07-06	Гөлназ Кадыйрова		университет профессоры
1969-06-03	Дмитрий Самаренкин		эшмәкәр
1970-06-04	Айдар Мусакаев		тренер
1972-07-25	Равил Госманов		алкалы һоккей уйнаучы
1972-07-30	Светлана Захарова		табиб council member
1972-09-10	Платон Захарчук		футболчы футбол тренеры
1973-05-14	Дмитрий Плотников		сәясәтче		Dmitry Plotnikov
1973-05-30	Лариса Пейсахович		каноэда ишүче
1973-09-27	Рамил Вәҗиев	Казан дәүләт мәдәният институты
1976-03-18	Алексей Казаков		воллейболчы		Aleksej Kazakov
1976-07-18	Прохор Дубравин	Ярыслау дәүләт театр институты	актёр
1977	Рима Зәйнуллина	А. Л. Штиглиц исемендәге Санкт-Петербург дәүләт сәнәгый һәм сәнгати дизайн академиясе	эстрада артисты
1977-01-23	Ольга Шелест		телеалыпбаручы йолдыз алыпбаручы актёр журналист		Olga Shelest
1977-03-27	Айрат Вахитов	Мәдинә ислам университеты	имам тәрҗемәче	Тәүбә мәчете
1978-02-08	Андрей Егорчев		воллейболчы пляж волейболчысы
1978-03-12	Татьяна Мухина	Ярыслау дәүләт театр институты	актёр
1978-03-25	Наталья Ащеулова		дзюдочы
1978-07-05	Ольга Горохова		баскетболчы
1978-07-09	Гөлнара Сәмитова-Галкина		long-distance runner уртача арага йөгерүче җиңел атлет steeplechase runner		Gulnara Galkina
1978-11-23	Владимир Васильев	Казан дәүләт консерваториясе	опера җырчысы		Vladimir Vasilyev (singer)
1978-12-11	Тамара Тансыкхуҗина	Башкорт дәүләт университеты	шашист
1979-09-27	Константин Гусев		алкалы һоккей уйнаучы
1979-12-22	Сергей Рудзевич		актёр яңалыклар алып баручы
1980-03-11	Илгиз Азизов	А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты	инженер
1980-04-24	Ләйсән Нургалиева	Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе Мәскәү дәүләт мәдәният институты	сәнгатькәр	Аяз Гыйләҗев исемендәге Чаллы татар дәүләт драма театры
1980-07-24	Константин Земцов		футболчы
1980-11-04	Гүзәл Шакирова	Казан дәүләт мәдәният институты	театр актеры диктор	Галиәсгар Камал исемендәге Татар театры	Guzel Shakirova
1981-05-10	Александр Беспалов		вилаузышчы
1981-05-21	Альбина Апанаева		җырчы
1982-03-20	Эльмира Галимова	Казан дәүләт консерваториясе	композитор	Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты	Elmira Galimova
1982-05-25	Илфир Якупов	Казан дәүләт мәдәният институты	сәнгать җитәкчесе		Ilfir Yakupov
1982-08-19	Сергей Захарин	Сарытау театр институты	актёр		Sergey Zaharin
1982-09-28	Антон Бобёр		футболчы		Anton Bobyor
1983-03-31	Анна Коробейникова		trampoline gymnast
1983-06-20	Владимир Зеленовский		футболчы
1983-08-12	Рифат Мостафин		футболчы
1983-11-22	Илнар Мисбахов		алкалы һоккей уйнаучы
1984-05-05	Алексей Зацепин		йөзүче
1984-05-21	Кристина Шереметьева		психолог диетолог эшкуар
1984-06-04	Ландыш Нигъмәтҗанова		җырчы
1984-06-24	Рөстәм Рәшит улы Калимуллин		футболчы
1984-08-21	Эдуард Николаев		rally driver rally raid automobile driver truck racing driver		Eduard Nikolaev
1984-11-07	Туфан Имаметдинов	Россия театр сәнгате университеты — ГИТИС	режиссёр		Tufan Imamutdinov
1985-01-12	Диана Зарипова	Россия дәүләт туризм һәм сервис университеты	fashion model матурлык бәйгесендә катнашучы модель
1985-02-09	Максим Пестушко		алкалы һоккей уйнаучы
1985-03-12	Александр Бухаров		футболчы		Aleksandr Bukharov
1985-05-29	Дмитрий Сотников		узышчы rally raid automobile driver truck racing driver		Dmitry Sotnikov
1986-04-06	Игорь Коронов		футболчы
1986-08-29	Станислав Большаков		хәрби хезмәткәр			2023-09-19
1986-10-09	Айгөл Гайсина	К(И)ФУ Халыкара мөнәсәбәтләр институты	автор-башкаручы шагыйрь тәрҗемәче тавыш яздыру актеры радиотапшырулар алып баручысы		Aigel Gaisina
1987-01-01	Айрат Мәрдиев		rally raid automobile driver truck racing driver
1987-01-11	Александр Бухаров		футболчы
1987-01-20	Владислав Игнатьев		футболчы		Vladislav Ignatiev
1987-02-15	Рөстәм Хәлиуллин		футболчы
1987-04-22	Сергей Бреев		футболчы		Sergei Breyev
1987-05-27	Павел Хвалеев		режиссёр кинооператор монтажчы
1987-05-29	Никита Теленков		футболчы
1987-06-08	Илүсә Хуҗина	Казан дәүләт консерваториясе	җырчы		Ilyusa Khuzina
1987-06-11	Радмир Беляев	Кама дәүләт һәндәси-икътисади академия (ИНЭКА) Казан (Идел буе) федераль университеты Россия Федерациясе Президенты каршындагы Россия халык хуҗалыгы һәм дәүләт хезмәте академиясе	дәүләт хезмәткәре municipal employee
1987-07-19	Григорий Четверик		футболчы
1987-10-07	Вадим Янгиров		marathon runner журналист
1987-10-15	Рүзил Гатин	Россия театр сәнгате университеты — ГИТИС Казан дәүләт консерваториясе	эстрада артисты
1988	Дима Ребус		рәссам
1988-01-08	Эльза Газизова	Мулланур Вахитов исемендәге 2нче гимназия (Яр Чаллы) Елховой урта гомуми белем бирү мәктәбе Казан (Идел буе) федераль университеты	журналист	«Мәдәни Җомга» Интертат Акчарлак Татарстан (телерадиокомпания) Юлдаш
1988-02-21	Максим Покотилюк		футболчы
1988-02-29	Евгений Черемисин		футболчы		Yevgeni Cheremisin
1988-03-21	Радик Сафин		футболчы
1988-07-10	Илгиз Шәйхразиев	Казан дәүләт мәдәният институты	җырчы хор дирижёры showman	Татарстан дәүләт камера хоры	Ilgiz Shaykhraziev
1989-01-08	Эльдар Хәмитов	Идел буе физик культура, спорт һәм туризм университеты Удмурт дәүләт университеты	спортчы көрәшче	Татнефть
1989-05-30	Михаил Анохин		футболчы
1989-09-15	Илнур Зәкәрин		вилаузышчы		Ilnur Zakarin
1990-01-23	Татьяна Горбунова		нәфис гимнастика спортсмены
1990-05-18	Динар Хөснетдинов	Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе Мулланур Вахитов исемендәге 2нче гимназия (Яр Чаллы)	театр актеры	Әлмәт татар дәүләт драма театры
1990-11-26	Иван Балыкин		вилаузышчы		Ivan Balykin
1991-03-21	Дарья Давыдова		дзюдочы
1991-05-21	Лилия Низамова		йөзүче synchronized swimmer
1991-07-10	Айдар Җаббаров	Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе Россия театр сәнгате университеты — ГИТИС	театр режиссеры актёр		Aydar Zabbarov
1991-07-29	Раушан Мөхәммәтҗанов	Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе Казан дәүләт мәдәният институты	актёр	Әлмәт татар дәүләт драма театры
1991-12-21	Tatarka		видеоблогер җырчы рэп җырчысы
1992-12-31	Артур Анисимов		футболчы		Artur Anisimov
1993-01-15	Дәлир Күзәев		футболчы		Daler Kuzyayev
1993-02-02	Антон Полюткин		футболчы
1994-01-20	Денис Мөхәммәтдинов		футболчы
1994-02-09	Ruslan Ayukin		футболчы
1994-03-01	Янис Линда		футболчы
1994-09-05	Нияз Билалов		дзюдочы
1995-05-09	Булат Садыйков		футболчы
1995-05-25	Раил Зарипов		футболчы
1996-01-14	Анастасия Черемисина		спортчы
1996-01-19	Александр Билле		баскетболчы
1996-03-26	Илья Борисов		футболчы
1996-07-03	Камиля Харисова		fashion model телеалыпбаручы	Match TV
1996-08-05	Илмир Нурисов		футболчы
1996-11-01	Юлия Анисимова		футболчы
1997	Зөлфия Илкәева		рәссам архитектор
1997-03-27	Диана Канаева		алкалы һоккей уйнаучы
1997-04-13	Илья Шабанов		футболчы
1997-07-02	Альбина Ногманова	Казан дәүләт мәдәният институты	театр актеры биюче	Казан татар дәүләт яшь тамашачылар театры
1997-08-15	Ләйсән Гатауллина		театр актеры
1998-08-20	Анастасия Бехтерева
1998-08-27	Дмитрий Каменщиков		футболчы
1998-08-28	Глеб Семёнов		алкалы һоккей уйнаучы
1998-11-29	Ирина Приходько		йөзүче		Irina Prikhodko
1999-04-14	Регина Шәйдуллина		спортчы		Regina Shaidullina
1999-06-28	Динар Шәрәфетдинов	Казан музыка көллияте Казан дәүләт консерваториясе	җырчы	Муса Җәлил исемендәге Татар академия дәүләт опера һәм балет театры Яр Чаллы филармониясе
1999-09-12	Руслан Щербин		футболчы
1999-10-19	Семён Егоров		футболчы
2000-01-12	Зөлфәт Гәрәев		авыл атлетикачы
2000-06-19	Maksim Polkin		алкалы һоккей уйнаучы
2000-06-30	Сергей Варлов		алкалы һоккей уйнаучы
2000-07-13	Егор Кудинов		футболчы
2001-07-10	deko		professional gamer
2002-07-02	Максим Быков		алкалы һоккей уйнаучы
2004-06-21	Раул Якупов		алкалы һоккей уйнаучы
	Ирек Хәмидуллин
	Александра Муравьева-Галай

Чаллы урамнары

Мәскәү проспекты Чулман проспекты Сөембикә проспекты Тынычлык проспекты Яр Чаллы проспекты Муса Җәлил проспекты Хәсән Туфан проспекты Габдулла Тукай яр буе урамы Илдар Маннанов урамы Кәрим Тинчурин бульвары

Иван Шишкин бульвары Энтузиастлар бульвары Томази Кереселидзе бульвары Эдуард Касыймов бульвары Хөсәен Ямашев бульвары Кол Гали бульвары Бердах бульвары Галиәсгар Камал бульвары Сибгат Хәким урамы Гаяз Исхакый урамы

Абдулла Алиш урамы Бакый Урманче урамы Нәҗип Җиһанов урамы Шамил Усманов урамы Саначин яр буе урамы Фикрәт Табиев яр буе урамы Һади Такташ урамы Дзержинский урамы Заһидулла Яруллин урамы Каюм Насыйри урамы

Татарстан урамы Николай Гумилев урамы Әхмәтшин урамы Haier корпорациясе урамы

Чаллы күперләре

• Кыңгыраулы күпер
• Элеватор тавына җәяүлеләр күпере

Сылтамалар

• Яр Чаллы шәһәренең рәсми сайты (рус телендә)
• Күңел радиосы 2010 елның 23 апрель көнендә архивланган
• Чаллы Яндекс.Панорамаларда

Моны да карагыз

• Чаллы мөселман яшьләре үзәгенең "Җәүһәр" дуслар берләшмәсе
• Бегишево аэропорты/Begişevo aeroportı