Буркина Фасо
Буркина́ Фасо́ (фр. Burkina Faso [byʁkiˈna faˈso]; 1984 елның августына кадәр — Югары Вольта) — Көнбатыш Африкада урнашкан дәүләт. Төньякта Мали, көнчыгышта Нигер, көньяк-көнчыгышта Бенин, көньякта Того һәм Гана, көньяк-көнбатышта Кот-д'Ивуар белән чиктәш. Диңгезгә чыгышы юк.
Ил исеме «намуслы кешеләр ватаны» дип тәрҗемә ителә. Башка тәрҗемә версиясе — «лаеклы кешеләр иле».
Дәүләт мәйданы — 274,2 мең км², халык саны — 15,75 млн кеше (2009). Башкаласы — Уагадугу шәһәре.
Административ-территориаль бүленеш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Буркина Фасо 13 өлкәгә, 45 провинциягә, 301 департаментка бүленә.
Өлкә | Французча | Үзәк | Провинцияләр саны | Мәйдан (км²) | Халык саны (2002), кеше |
---|---|---|---|---|---|
Букле-ду-Мухун | Boucle du Mouhoun | Дедугу | 6 | 34 153 | 1 353 607 |
Каскадлар | Cascades | Банфора | 2 | 18 406 | 386 192 |
Үзәк өлкә | Centre | Уагадугу | 1 | 2 805 | 1 211 380 |
Көнчыгыш-Үзәк өлкә | Centre-Est | Тенкодого | 3 | 11 811 | 1 099 515 |
Төньяк-Үзәк өлкә | Centre-Nord | Кая | 3 | 19 829 | 1 058 305 |
Көнбатыш-Үзәк өлкә | Centre-Ouest | Кудугу | 4 | 21 537 | 1 046 088 |
Көньяк-Үзәк өлкә | Centre-Sud | Манга | 3 | 11 321 | 619 489 |
Көнчыгыш өлкә | Est | Фада-Нгурма | 5 | 46 256 | 1 072 793 |
Югары Бассейннар | Hauts-Bassins | Бобо-Диуласо | 3 | 25 344 | 1 232 891 |
Төньяк өлкә | Nord | Уахигуя | 4 | 16 207 | 1 002 526 |
Үзәк Плато | Plateau-Central | Зиниаре | 3 | 8 544 | 656 779 |
Сахәл | Sahel | Дори | 4 | 35 350 | 837 420 |
Көньяк-көнбатыш өлкә | Sud-Ouest | Гава | 4 | 16 202 | 509 994 |
Дин
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Буркина Фасо Конституциясе дин иреген күздә тота. Дәүләт сәясәте, гомумән алганда, дини йолаларның ирекле рәвештә үтәлүенә ярдәм итә[40]. Ислам ― өстенлек итүче дин. Ил халкының (21 млн кеше, 2020 елга) 61,5 % ы[41] ― мөселманнар (күпчелеге Мәлики мәзһәбе сөнниләре, азчылыгы шигыйлар, әхмәдияләр)[42], шулай ук Тиҗания суфичылык тәрикате тарафдарлары, сәләфиләр бар[43][44]. 2006 елгы халык санын алу мәгълүматлары буенча, ил халкының 23 % ы ― христианнар (19 % ы католиклар, 4 % ы протестантлар). Халыкның 15 % ы җирле традицион диннәргә ышана.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Official Names of the United Nations Membership — UN, 2016. — 5 p.
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
- ↑ 3,0 3,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
- ↑ https://esadir.cat/Toponims/Toponims_del_mon/Africa/Burkina_Faso
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Конституция Буркина-Фасо
- ↑ https://www.workwithdata.com/place/burkina-faso
- ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2020f/africa
- ↑ https://www.aljazeera.com/news/2022/1/25/burkina-faso-military-coup-how-the-world-reacted
- ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
- ↑ https://www.oic-oci.org/states/?lan=en
- ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
- ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/BURKINA-FASO
- ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
- ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/burkina-faso
- ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
- ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
- ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=57
- ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
- ↑ https://public.wmo.int/en/members/burkina-faso
- ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
- ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
- ↑ https://data.who.int/countries/854
- ↑ 23,00 23,01 23,02 23,03 23,04 23,05 23,06 23,07 23,08 23,09 23,10 23,11 23,12 23,13 23,14 23,15 23,16 23,17 23,18 23,19 23,20 23,21 23,22 23,23 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
- ↑ 24,0 24,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
- ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
- ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
- ↑ https://apps.who.int/gho/athena/data/xmart.csv?target=GHO/SDGSUICIDE,SDG_SH_STA_SCIDEN&profile=crosstable&filter=COUNTRY:*;REGION:*;AGEGROUP:-&x-sideaxis=COUNTRY;SEX&x-topaxis=GHO;YEAR
- ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr
- ↑ 30,0 30,1 30,2 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
- ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
- ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
- ↑ Burkina Faso - Adult (15+) literacy rate — 2011.
- ↑ 2020 Democracy Index
- ↑ 36,00 36,01 36,02 36,03 36,04 36,05 36,06 36,07 36,08 36,09 36,10 36,11 36,12 36,13 36,14 36,15 https://www.bti-project.org
- ↑ 37,0 37,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/BFA
- ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=BFA
- ↑ 39,0 39,1 39,2 International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррир Халыкара телекоммуникацияләр берлеге
- ↑ Freedom of Religion Report.
- ↑ The World Factbook — Central Intelligence Agency (en).
- ↑ Breach of Faith. Human Rights Watch. June 2005. p. 8. https://books.google.com/books?id=yi8ONIe1fv4C&pg=PA8. Retrieved May 31, 2014. "Estimates of around 20 million would be appropriate"
- ↑ Comité national du recensement (July 2008). Recensement général de la population et de l'habitation de 2006. Conseil national de la statistique. әлеге чыганактан 2011-05-11 архивланды. 2021-11-15 тикшерелгән.
- ↑ International Religious Freedom Report 2010: Burkina Faso. United States Bureau of Democracy, Human Rights and Labor (November 17, 2010). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.