Виктор Сулаквелидзе

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Виктор Сулаквелидзе latin yazuında])
Виктор Самсон улы Сулаквелидзе
Туган телдә исем Виктор Самсон улы Сулаквелидзе
Туган 15 декабрь 1919(1919-12-15)
Грузин СФСР, Ван өлкәсе, Мтиздзири авылы
Үлгән 31 октябрь 1984(1984-10-31) (64 яшь)
Мәскәү, РСФСР
Милләт грузин
Ватандашлыгы СССР
Һөнәре галим, хәрби инженер

Виктор Самсон улы Сулаквелидзе, гөрҗ. ვიქტორ სამსონოვიჩი სულაქველიძე ; (1919-1984) - совет галиме һәм хәрби инженер, техник фәннәр докторы (1958), профессор (1959), инженер-техника хезмәтенең генерал-майоры (1962). РСФСРның мактаулы галиме (1971). Космонавтлар өчен лазер коралларын ясаучыларның берсе.

Биография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1919 елның 15 декабрендә Грузиянең Ван өлкәсенең Мтиздзири авылында укытучылар гаиләсендә туган.

1937 - 1942 елларда С.М.Киров исемендәге Грузия дәүләт сәнәгать институтында укый, аннан соң Кызыл Армия сафларына алына һәм 1942 - 1946 елларда Ф. Э. Дзержинский исемендәге Хәрби артиллерия инженерия академиясендә укый. Бөек Ватан сугышы вакытында В.С. Сулаквелидзе корал һәм сугыш кирәк-яраклары заводларында куркынычсызлык чараларын тәэмин итү өлкәсендәге проблемалар белән шөгыльләнә, аткан патроннарны яңарту методикасы өстендә эшли.

1946 - 1984 елларда Ф.Э.Дзержинский исемендәге Хәрби артиллерия инженерия академиясендә фәнни, педагогик һәм тикшеренү эшендә ярдәмче, укытучы, өлкән укытучы, профессор, бүлек начальнигы урынбасары һәм 1960 - 1984 елларда махсус кораллану бүлеге начальнигы була. 1962 елда СССР Министрлар Советы указы белән В.С.Сулаквелидзе инженер-техник хезмәтенең генерал-майоры дәрәҗәсенә лаек була[1][2].

Фәнни һәм педагогик эшчәнлек[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

В.С.Сулаквелидзенең төп тикшеренү һәм укыту эшчәнлеге континентара баллистик ракеталарның баш өлешләрен булдыру һәм камилләштерү өлкәсендәге проблемалар белән бәйле, ул Ф.Э.Дзержинский исемендәге Хәрби артиллерия инженерлык академиясендә атом коралы фәнни мәктәбен оештыручы булган. 1984 елда, автордаш буларак, В. С. Сулаквелидзе "Алмаз" космик программасы кысаларында эшләнгән лазер пистолетын ясауда катнашкан[3][4] .

1958 елда В.С.Сулаквелидзе техник фәннәр докторы дәрәҗәсе өчен диссертация яклый, 1959 елда аңа академик профессор исеме бирелә. В.С.Сулаквелидзе йөз илледән артык фәнни әсәр, шул исәптән берничә монография авторы. В.С.Сулаквелидзе җитәкчелегендә кырык кандидат һәм алты докторлык диссертациясе әзерләнә. 1971 елда В. С. Сулаквелидзе махсус корал төрләрен булдыруда зур фәнни өлеше өчен РСФСРның атказанган фән эшлеклесе исемен ала[1].

Ул 1984 елның 31 октябрендә Мәскәүдә үлә, Тбилисиның Сабуртала зиратында күмелә.

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 Ракетная техника, космонавтика и артиллерия : биографии учёных и специалистов: энциклопедия / А. И. Мелуа. - Изд. 2-е, доп. - Москва ; Санкт-Петербург : Гуманистика, 2005. - 1125 с. — С.782 —ISBN 5-86050-243-5
  2. Сулаквелидзе, Виктор Самсонович. әлеге чыганактан 2021-05-08 архивланды. 2021-04-12 тикшерелгән.
  3. Лазерные пистолеты СССР. Оружие космонавтов. әлеге чыганактан 2021-05-16 архивланды. 2021-04-12 тикшерелгән.
  4. Бластер из прошлого. 2021-04-12 тикшерелгән.

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Ракетная техника, космонавтика и артиллерия : биографии учёных и специалистов: энциклопедия / А. И. Мелуа. - Изд. 2-е, доп. - Москва ; Санкт-Петербург : Гуманистика, 2005. - 1125 с. — ISBN 5-86050-243-5