Эчтәлеккә күчү

Владимир Канюков

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Владимир Канюков latin yazuında])
Владимир Канюков
Туган 8 гыйнвар 1926(1926-01-08)[1]
Үлгән 18 май 1983(1983-05-18)[1] (57 яшь)

Владимир Яковлевич Канюков (1926 елның 8 гыйнвары, Синкаси, Ядернә өязе, Казан губернасы - 18 май, 1983, Чабаксар, Чуаш АССР) - Совет Чуаш әдәбият белгече, филология фәннәре кандидаты (1954). К. В. Иванов исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты.

Биография

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ул 1926 елның 8 гыйнварында Ядернә өязең Синкаси авылында (хәзерге Чуаш Республикасының Әлек районы) урта крестьян гаиләсендә туган.

Ул Яндобинская кече урта мәктәбен һәм Калинин педагогик мәктәбен тәмамлады (Чуаш АССның Калинин районы). 1943 елда ул Кызыл Армиягә алына һәм Бөек Ватан сугышында һәм Совет-Япон сугышында катнаша[2]. Ул 2-нче Ерак Көнчыгыш фронтта радио телеграф операторы булып эшләде һәм берникадәр вакыт Трансбайкал хәрби округының штаб-квартирасында эшләде. Манчурия операциясендә катнаштылар[3].

Армиядән демобилизацияләнгәннән соң, ул Чуаш дәүләт педагогик институтының (CSPI) тарих һәм филология бүлегенә укырга керә, аны 1950 елда тәмамлый. Ул шул ук университетта (1950-1967) һәм шул ук вакытта Чуаш АССР Министрлар Советы карамагындагы Тел, әдәбият, тарих һәм икътисад фәнни-тикшеренү институтында (1953-1961) эшләде. 1967 елдан В.Я Канюков Чуаш дәүләт университетында эшләде, анда ул тарих һәм филология факультеты деканы, шулай ук ​​Чуаш әдәбияты һәм теле кафедралары мөдире (1971 елдан) һәм Чуаш әдәбияты (1975 елдан). 1964 елда ул "Чуаш балалар әдәбиятының төп этаплары (килеп чыгышыннан 1941 елга кадәр)" темасына кандидатлык диссертациясен яклады[4].

1967 елдан В.Я Канюков Чуваш дәүләт университетында эшләде, анда ул тарих һәм филология факультеты деканы, шулай ук ​​Чуваш әдәбияты һәм теле кафедралары мөдире (1971 елдан) һәм Чуваш әдәбияты (1975 елдан)[5].

1964 елдан ССРБ Язучылар берлеге әгъзасы. Ул 6 томлык "Чуаш фольклоры коллекциясе" н әзерләүдә катнашкан һәм берничә китап авторы. Ул Чуаш мәктәпләре өчен сигезенче (1962) һәм җиденче (1973) сыйныфлар өчен туган әдәбият буенча программалар һәм дәреслекләр туплады.

Ул 1983 елның 18 маенда Чабаксарида үлде.

Гаилә

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Хәтер

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • «Чуаш Республикасының Дәүләт китап палатасы» Владимир Канюковың 30 дан артык китабы бар[7].

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ 1,0 1,1 Чувашская энциклопедия — Чувашское книжное издательство, 2006. — 2567 бит — ISBN 978-5-7670-1471-2
  2. ↑ КАНЮКОВ ВЛАДИМИР ЯКОВЛЕВИЧ. әлеге чыганактан 2021-07-20 архивланды. 2025-02-20 тикшерелгән.
  3. ↑ Канюков Владимир Яковлевич. әлеге чыганактан 2021-07-19 архивланды. 2025-02-20 тикшерелгән.
  4. ↑ Автореферат диссертации на соискание учен. степени кандидата филол. наук.
  5. ↑ КАНЮКОВ Владимир Яковлевич.
  6. ↑ КАНЮКОВА Александра Семёновна.
  7. ↑ Критик-литературовед (К 85-летию со дня рождения В. Я. Канюкова).

Әдәбият

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Федоров Г. И. Канюков Владимир Яковлевич // Чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2008. — Т. 2.
  • Ялгир П. Канюков Владимир Яковлевич // Литературный мир Чувашии. — Чебоксары, 2005.
  • Алексеев, О. Вĕренекенĕсен асĕнче упранĕ / О. Алексеев // Хресчен сасси. — 2001. — 16 кăрлач.
  • Алексеев, О. Пултаруллă критик-литературовед, педагог / О. Алексеев // Хыпар. — 1996. — 6 кăрлач.
  • Алексеев, О. Унăн сăнарĕ асра упранĕ / О. Алексеев // Пурнăç çулĕпе (Элĕк р-нĕ). — 2001. — 17 кăрлач.
  • Дедушкин, Н. Ĕçчен критик-литературовед / Н. Дедушкин // Канюков, В. Писатель ăсталăхĕ / В. Канюков. — Шупашкар, 1986. — С. 5-8 ; çавах // Тăван Атăл. — 1976. — № 1. — С. 20.
  • Дедушкин, Н. Пултаруллă критик-литературовед // Дедушкин, Н. С. Пурнăç илемĕпе хавхаланса / Н. С. Дедушкин. — Шупашкар, 1988. — С. 141—144.
  • Николаев, П. Ырă çын çинчен — ăшă сăмах / П. Николаев // Хресчен сасси. — 1996. — 12 дек.
  • Прокопьев, И. Пултарулăхĕ нумай енлĕччĕ / И. Прокопьев // Ялав. — 1996. — № 1. — С. 94-96.
  • Эзенкин, В. С. Литература критикин шыравĕсен çул-йĕрĕпе меслечĕсем // Эзенкин, В. С. Чăваш литературоведенипе критика историйĕн кĕске очеркĕ / В. С. Эзенкин. — Шупашкар, 1989. — С. 44-53.
  • Юмарт, Г. Ача-пăча литературин критикĕ / Г. Юмарт // Хыпар. — 2001. — 11 кăрлач.
  • Афанасьев, П. Канюков Владимир Яковлевич // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. — Чебоксары, 2006. — С. 190—191.
  • Дедушкин, Н. Счастливый дар / Н. Дедушкин // Совет. Чувашия. — 1976. — 10 янв.
  • Канюков Владимир Яковлевич // Ученые Чувашского государственного педагогического университета им. И. Я. Яковлева. — Чебоксары, 2005. — С. 151.
  • Канюков Владимир Яковлевич // Ученые Чувашского государственного педагогического университета им. И. Я. Яковлева. — Чебоксары, 2010. — С. 182.
  • Канюков Владимир Яковлевич // Ученые и сотрудники Чувашского государственного института гуманитарных наук : 1930—2005. — Чебоксары, 2005. — С. 81.
  • Михайлова, Т. В. Канюков Владимир Яковлевич / Т. В. Михайлова, Л. А. Ефимов // Аликовская энциклопедия. — Чебоксары, 2009. — С. 275.
  • Прокопьев, И. П. Слово о друге // Прокопьев, И. П. По зову сердца / И. П. Прокопьев. — Чебоксары, 1998. — С. 53-59.
  • Федоров, Г. И. Канюков Владимир Яковлевич / Г. И. Федоров // Чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2008. — Т. 2 : Ж-Л. — С. 213.
  • Ялгир, П. Канюков Владимир Яковлевич // Ялгир, П. Литературный мир Чувашии / П. Ялгир. — Чебоксары, 2005. — С. 47.

Сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Владимир_Канюков&oldid=4412856