Воркута
Воркута | |
---|---|
![]() | |
Ил | Россия |
Республика | Коми Республикасы |
Шәһәр округы | Воркута |
Координатлар | 67°30'N, 64°2'E |
Нигезләнгән | 1936 |
Мәйдан | 30 км² |
Мәркәз биеклеге | 180 м |
Халык саны | 70 551 кеше |
Сәгать кушагы | UTC+4 |
Телефон коды | +7 82151 |
Почта индексы | 169900 |
Рәсми сайт | воркута.рф |
Кардәш шәһәрләр | Антананариву[d], Вологда, Шахты, Киркенес[d], Бөек Новгород һәм Санкт-Петербург |
Воркута (коми Вӧркута, рус. Воркута, нен. Варкута) — Коми Республикасының төньягындагы шәһәр. Котып аръягындагы иң эре шәһәрләрнең берсе.
Халык саны — 70 551 кеше, буйсындырылган торак пунктлары белән — 95 866 кеше.[1]
2021 елның 10 сентябреннан ― Хезмәт даны шәһәре.[2]
География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Воркута Төньяк поляр түгәрәге артында, Сыктывкардан 904 километр төньяк-көнчыгыштарак урнашкан. Төньяк тимер юлының Воркута станциясе.
Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Воркута климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Абсолют максимум, °C | 1,1 | 1,2 | 5,3 | 12,0 | 26,5 | 31,0 | 33,8 | 30,0 | 24,2 | 15,6 | 4,8 | 3,5 | 33,8 |
Уртача максимум, °C | −15,6 | −16,1 | −9,6 | −5,5 | 1,7 | 12,7 | 18,7 | 14,2 | 7,8 | −0,8 | −9,5 | −13,9 | −1,3 |
Уртача температура, °C | −19,4 | −19,7 | −13,8 | −10 | −1,9 | 7,6 | 13,1 | 9,7 | 4,4 | −3,2 | −13 | −17,4 | −5,3 |
Уртача минимум, °C | −23,6 | −23,9 | −18,1 | −14,4 | −5,2 | 3,3 | 8,2 | 5,8 | 1,3 | −6,1 | −16,5 | −21,6 | −9,2 |
Абсолют минимум, °C | −48 | −49,4 | −41 | −38,5 | −26,3 | −8,4 | −1 | −4 | −10,5 | −29 | −45,1 | −52 | −52 |
Явым-төшем нормасы, мм | 36 | 34 | 33 | 27 | 35 | 52 | 55 | 63 | 57 | 57 | 40 | 42 | 531 |
Чыганак: Погода и климат Средние значения за период 1981 — 2010 гг. |
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Воркута 1931 елда күмер чыганагы янындагы геологлар бистәсе буларак нигезләнә.
Күмер ятмалыр үзләштерү күбесенчә тоткыннар көчләре белән үткәрелгән. 1938 елда ГУЛаг системасына кергән Воркута хезмәт белән төзәтү лагере (Воркутлаг) оештырыла; 1946 елда Речлаг оештырыла.
1940 елга кадәр — Ненец милли округы составында; шул ук елда Воркутага шәһәр тибындагы бистәсе статусы бирелә.
1953 елда Речлаг тоткыннары восстаниены күтәрәләр.
ССРБ таркалудан һәм чыгару сәнәгатенең кризисы аркасында күп кешеләр шәһәрдән чыгып киткәннәр.
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1959[3] | 1970[4] | 1979[5] | 1989[6] | 2002[7] | 2010[1] |
---|---|---|---|---|---|
55 668 | 89 742 | 100 210 | 115 646 | 84 917 | 70 551 |
Милли состав: руслар — 77,7%, украиннар — 7,9%, татарлар — 2,9%, комилар — 1,7%, белоруслар — 1,5%, чуашлар — 1,1%, әзериләр — 1,0%.[8]
Административ бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Воркута шәһәр округына керәләр:[9]
- Воркута шәһәре — 70 551 кеше
5 ш.т.б.:
- Воргашор шәһәр тибындагы бистәсе — 12 044 кеше
- Елецкий шәһәр тибындагы бистәсе — 631 кеше
- Заполярный шәһәр тибындагы бистәсе — 1 948 кеше
- Комсомольский шәһәр тибындагы бистәсе — 1 047 кеше
- Северный шәһәр тибындагы бистәсе — 9 023 кеше
Авыл торак пунктлары: халык саны — 613 кеше
- Мескашор — 54 кеше
- Сёйда — 23 кеше
- Сивомаскинский — 525 кеше
- Хановей — 4 кеше
- Елец — 7 кеше
- Никита — 0 кеше
- Юршор — 0 кеше
«Воркута» шәһәр округының мәйданы — 24 400 кв.км, халык саны (2010) — 95 854 кеше.
Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- «Воркутауголь» ААҖ — градообразующее предприятие по добыче угля.
- «Воркутацемент» ААҖ
- Воркута механика заводы
- Азык-төлек сәнәгатенең ширкәтләре: сөт заводы, икмәк комбинаты, болан совхозы.
Югары уку йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Санкт-Петербург дәүләт таулы институтының филиалы
- Сыктывкар дәүләт университетының филиалы
- Россия мәгариф академиясе филиалы
- Ухта дәүләт техника университетының филиалы
- Заманча һуманитар академиясенең филиалы
Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
-
-
Воркута агломерациясе
-
-
-
Шәһәр янындагы тундра
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-12-13
- ↑ Указ о присвоении почётного звания «Город трудовой доблести».
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенроссия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ Численность населения по национальности по городам и районам(үле сылтама)
- ↑ Численность населения городских округов, муниципальных районов, поселений и населенных пунктов(үле сылтама)