Воткинск
| Воткинск | |
|---|---|
.png) .png) | |
 | |
| Ил | Россия |
| Регион | Удмуртия |
| Координатлар | 57°3'N, 54°0'E |
| Нигезләнгән | 1759 |
| Мәйдан | 112,18 км² |
| Мәркәз биеклеге | 130 м |
| Климат | континенталь |
| Халык саны | 99 022 кеше |
| Сәгать кушагы | UTC+4 |
| Телефон коды | 34135 |
| Почта индексы | 427430-427459 |
| Рәсми сайт | votkinsk.ru/ |
| Кардәш шәһәрләр | Вест-Җордан |
Воткинск (рус. Воткинск, арча Вотка) – халык саны буенча Удмуртиянең өченче шәһәре, Воткинск районының үзәге.
Халык саны – 99 022 кеше (2010).[1]
Исем чыганагы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Воткинск үз исемен Вотка елгадан ала, ә ул, үз чиратта, үз исемне «вот» («удмурт») сүзеннән ала.[2]
География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шәһәр Вотка елгасы өстендә, Ижаудан 55 километрга төньяк-көнчыгышрак урнаша. Шәһәр аша тимер юл уза.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Воткинск 1757 елда Воткинск тимер җитештерү заводы төзелеше вакытында бистә буларак нигезләнә. Ләкин шәһәр нигезләү датасы 1759 ел дип санала – шул елда завод эшли башлый.
1796 елдан – Вятка губернасы Сарапул өязе составында.
1921—1923 елларда – Пермь губернасы, 1923—1934 елларда – Урал өлкәсе составында.
1926 елда шәһәр тибындагы бистә статусын ала.
1934—1937 елларда – Киров крае һәм Киров өлкәсе составында.
1935 елда шәһәр статусын ала. 1937 елда Киров өлкәсе составыннан Удмурт АССР составына тапшырыла.
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| 1897[1] | 1931[1] | 1939[1] | 1959[3] | 1970[4] | 1979[5] | 1989[6] | 2002[7] | 2010[8] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ~21 000 | ~28 200 | ~38 600 | 59 666 | 74 088 | 89 779 | 103 509 | 99 441 | 99 022 |
Милли состав[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| Милләт | 2002[9] | 2010[10] |
|---|---|---|
| руслар | 57,5% | 60,7% |
| арлар | 33,8% | 31,5% |
| татарлар | 3,7% | 3,5% |
Икътисад[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- «Воткинский завод» ААҖ – ракета техниканы, нефть-газ җиһазларны, станокларны, көнкүреш техниканы җитештерү;
- Радиотехнология җиһазлар заводы;
- Тимер-бетон конструкцияләр заводы; һ. б.
Мәгариф[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Медицина училищесы
- Педагогик училищесы
- Ижау дәүләт техника универистетының филиалы
- Удмурт дәүләт университетының филиалы
Шәһәрдә туганнар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Петр Чайковский – рус композиторы, дирижеры, педагогы, музыка һәм җәмәгать эшлеклесе, музыкаль журналист.
Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Воткинск(үле сылтама) Чыганакка җибәрү хатасы: Ярамаган
<ref>исемле тамга: «autogenerated1» исеме берничә тапкыр төрле эчтәлек өчен билгеләнгән Чыганакка җибәрү хатасы: Ярамаган<ref>исемле тамга: «autogenerated1» исеме берничә тапкыр төрле эчтәлек өчен билгеләнгән Чыганакка җибәрү хатасы: Ярамаган<ref>исемле тамга: «autogenerated1» исеме берничә тапкыр төрле эчтәлек өчен билгеләнгән - ↑ http://www.mojgorod.ru/udmurtsk_r/votkinsk/index.html
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2012-11-01
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-02-19
- ↑ 2010 ел сан алу базасы, archived from the original on 2018-03-27, retrieved 2014-02-19
