Георгий Цицишвили

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Георгий Цицишвили latin yazuında])
Георгий Цицишвили
Үлгән 12 июль 2012(2012-07-12)

Георгий Владимирович Цицишвили (гөрҗ. გიორგი ვლადიმერის ძე ციციშვილი; 1915-2012) - физикохимия өлкәсендә совет һәм грузин галиме, химия фәннәре докторы (1947), профессор (1950), Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе академигы (1960). Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең химия һәм химия технологияләре бүлегенең академик-секретаре (1963-1990).

Биография[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1915 елның 24 октябрендә Тифлистә туган.

1932 - 1937 елларда Тифлис дәүләт университетының химия факультетында укый. 1938-1940 елларда Л.Я. Карпов җитәкчелеге астында аспирантурада белемен күтәрә.

1940 - 1990 елларда ул Тифлис дәүләт университетында түбәндәге вазифаларны биләгән: өлкән укытучы, 1942 елдан - доцент, 1950 елдан - химия факультеты профессоры, органик һәм физик химия, квант теориясе, химия термодинамикасы һәм молекулалар төзелеше курслары буенча лекцияләр укый.

1941 елдан, укыту белән беррәттән, Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең Физик һәм Органик Химия Институтында фәнни тикшеренүләр белән шөгыльләнә. 1947 елдан - әлеге институтның директоры ваифасын били. Шул ук вакытта, 1959 елдан, Грузия ССР Милли Фәннәр академиясендә А.И.Джанелидзе җитәкчелегендә математика һәм табигый фәннәр кафедрасы мөдире урынбасары булып эшли. 1963 елдан - Грузия ССР Милли Фәннәр Академиясенең химия һәм химия хехнологияләре департаментының академик-сәркатибе һәм шул ук вакытта 1981 елдан - ССР Милли Фәннәр Академиясендә адсорбентлар буенча фәнни совет комиссиясе рәисе булып тора. [1] [2] [3] .

Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Г.В. Цицишвилиның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге химия һәм физик химия өлкәсендәге проблемалар белән бәйле. Ул табигый цеолитларны куллану мөмкинлеге, сорбция процессларын һәм матдә структурасын өйрәнгән. Ул - полярлыкның молекулалар арасындагы тәэсир итешү проблемасын чишү өчен квант химик ысулын уйлап табучы. Г.В. Цицишвили спикер һәм Менделеев конгрессларын оештыручыларның берсе була. 1974 елдан башлап "Грузия ССР МиллиФәннәр академиясе хәбәрләре" фәнни журналының баш мөхәррире. 1977 елдан - Халыкара цеолит ассоциациясе советы әгъзасы, 1991 елдан башлап Грузия Цеолит Ассоциациясенең оештыручысы һәм беренче председателе була.

1940 елда ул "Водород бәйләнеше теориясе" дигән темага кандидатлык диссертациясе, 1947 елда химия фәннәре докторы дәрәҗәсе буенча "Интермолекуляр үзара бәйләнеш һәм водород фторының кайбер физик-химик үзлекләре" темасына докторлык диссертациясен яклады. 1950 елда аңа профессор академик исеме бирелә. 1950 елда ул корреспондент әгъза, ә 1960 елда Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды. Г.В. Цицишвили җиде йөздән артык фәнни эш авторы, монографияләрне дә кертеп. Аың күзәтүе астында биш докторлык һәм кырык мастерлык диссертациясе якланган [1] [2] [3].

Төп хезмәтләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Клиноптилолит: Клиноптилолитны тикшерү һәм куллану симпозиумы материаллары, Тбилиси, 1974 елның 2-4 ноябре / [Ред.: Г. В. Цицишвили [һәм башкалар]; Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе, П.Г. Меликишвили. - Тбилиси: Мецниереба, 1977. - 243 б.
  • АКШка командировка турында отчет [Молекуляр системалар буенча IV Халыкара конференциядә катнашу өчен, 1977 елның 18-22 апрелендә Чикагода. - Мәскәү: ВИНИТИ, 1978. - 14 б.
  • Югары кремний молекулаларының адсорбциясе, хроматографик һәм спектраль үзлекләре. - Тбилиси: Мецниереба, 1979. - 48 б.
  • Табигый цеолитлар / [Цицишвили Г. В., Андроникашвили Т. Г., Киров Г., Филизова Л. Д.]. - Мәскәү: Химия, 1985. - 223 б.
  • Химия һәм химия технологиясе: [Редакция советы: Г. В. Цицишвили (ред.) һәм башкалар]. - Тбилиси: Мецниереба, 1988. - 339 б. - (Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе. ISSN 0132-6074).
  • Парник корылмаларында табигый цеолитларны куллану / Г. В. Цицишвили, Т. Г. Андроникашвили, М. А. Кардава; Грузия Милли Фәннәр академиясе, Физика институты. һәм орган. химия. П.Г. Меликишвили. - Тбилиси: 1990. - 14 б [4]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. 1,0 1,1 Академики АН Грузии // Национальная академия наук Грузии(груз.)(ингл.)
  2. 2,0 2,1 АКАДЕМИК Г.В. ЦИЦИШВИЛИ И ХИМИЯ // ИЗВЕСТИЯ АГРАРНОЙ НАУКИ, Том 13, Ном. 4, 2015
  3. 3,0 3,1 Выдающиеся химики мира : Биогр. справ. / В. А. Волков, Е. В. Вонский, Г. И. Кузнецова; Под ред. В. И. Кузнецова. — М. : Высш. шк., 1991. — 655 с. — ISBN 5-06-001568-8
  4. Цицишвили, Георгий Владимирович // Российская государственная библиотека

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Дөньяның күренекле химиклары: Биог. белешмә / В. А. Волков, Э. В. Вонский, Г. И. Кузнецова; Ред. В.И. Кузнецова. - М.: Югары мәктәп, 1991. - 655 б. - ISBN 5-06-001568-8