Даирә (музыка коралы)
Даирә | |
![]() | |
Чыгыш иле |
![]() ![]() ![]() |
---|---|
Нинди вики-проектка керә | Проект:Матди булмаган мәдәни мирас[d] |
Һорнбостель-Закс классификациясе | 211.311 |
![]() |
Даирә, дойра (Фарсы теленнән - түгәрәк) - фарсылар һәм гарәпләр тәэсирендә: Кырым, Төньяк Һиндстан, Таҗикстан (doira, def )[1] [1] Төркия , Үзбәкстан, Каракалпакстан, уйгырлар (дойра), Албания, Сербия, Төньяк Македония, Болгария, Румыния, Молдовада традицион музыканы башкару өчен кулланылган барабан төре [ [2] [1] ;
Даирә Иран һәм Урта Азиянең иң билгеле рамлы барабаннарның берсе. Азәрбайҗан һәм Әрмәнстанда корал дәф (дәф, авал, сәвәл) дип атала.
Тарихы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәрт]
Даирә тарихы күп гасырларга сузыла. Тәһрандагы Иран Милли музеенда Лорестаннан гравировкаланган бронза чынаякта ике катлы нәйләр (камыштан ясалган музыка кораллары), чаңнар (арфалар) һәм даирәләр сүрәтләнгән .
Пәхләви телендә (исламга тиклемге фарсы телдә) корал "дарә" дип аталган. Шагыйрь Әбү Сәет Әбелхәер (967-1048) үзенең әсәрләрендә "даирә" сүзен беренче булып "барабан" мәгәнәсендә телгә ала.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәрт]Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәрт]- Дайра // Большая российская энциклопедия. Том 8. — М., 2007. — С. 244.
- Дойра // Музыкальная энциклопедия. Том 2. — М., стлб. 277: Советская энциклопедия, 1973.
- Дайра́ грузинская (с. 98), туркменская (с. 117). Дайря́ молдавская (с. 46). Дап, дойра́ уйгурская (с. 134). Дойра́ узбекская (с. 122—123), кара-калпакская (с. 125). Дойра́, деф таджикская (с. 129) // Атлас музыкальных инструментов народов СССР. — М.: МузГИз, 1963.
- Рогаль-Левицкий Д.Р. Дайра // Современный оркестр. Том 3. — М.: МузГИз, 1956. — С. 47—60.