Дания Заһидуллина

Дания Заһидуллина
Туган телдә исем	Дания Фатих кызы Заһидуллина
Туган	1 октябрь 1964(1964-10-01) (59 яшь) ТАССР Мөслим районы, Әмәкәй авылы
Милләт	татар
Ватандашлыгы	ССРБ ССРБ→ РФ
Әлма-матер	Казан (Идел буе) федераль университеты
Һөнәре	педагог, галим
Эш бирүче	Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе
Җефет	Илдус Заһидуллин, тарихчы галим
Балалар	улы Рөстәм Заһидуллин (1986), ТР юстиция министры
Бүләк һәм премияләре	Җамал Вәлиди премиясе Илдар Юзеев премиясе

Дания Заһидуллина, Дания Фатих кызы Заһидуллина (1964 елның 1 октябре, ТАССР, Мөслим районы, Әмәкәй) — әдәбият галиме, филология фәннәре докторы (2001), КФУ профессоры (2001 елдан), ТР ФА мөхбир-әгъзасы (2007), хакыйкый әгъзасы (2011). ТР ФА баш гыйльми сәркатибе (2007), вице-президенты (2016―2023) . ТР язучылар берлеге әгъзасы (2005). ТР язучылар берлегенең Җамал Вәлиди (2006) һәм Илдар Юзеев (2005) исемендәге әдәби премияләр лауреаты. Филология фәннәре буенча диссертацияләр яклау шурасының гыйльми сәркатибе. Бөтендөнья татар конгрессының VI корылтаенда Милли Шура рәисе урынбасары итеп сайланган (2017).

Тәрҗемәи хәле

1964 елның 1 октябрендә Татарстан АССР Мөслим районы (1962-1964 елларда Сарман районы) Әмәкәй авылында туган. Әмәкәй урта мәктәбен (1981), Казан дәүләт университетының филология факультетын (1986), аспирантурасын (1993) тәмамлаган. Балтач районы Түнтәр, Казан шәһәре мәктәпләрендә татар теле һәм әдәбияты укытучысы, 1989 елдан КДУның татар әдәбияты кафедрасында лаборант, 1992 елдан укытучы булып эшли. 1993 елда филология фәннәре кандидатлыгына, 2001 елда татар әдәбияты теориясе тарихы буенча филология фәннәре докторлыгына диссертация яклаган. КФУның хәзерге заман татар әдәбияты һәм аны укыту методикасы кафедрасы мөдире.

Гыйльми эзләнүләр өлкәсе

200дән артык хезмәте (шул исәптән, 13 укыту-методик, 98 фәнни хезмәт) басылган. Аның җитәкчелегендә 2 докторлык, 9 кандидатлык диссертациясе якланган.

• Инкыйлабка кадәр эшләгән мәктәп һәм мәдрәсәләрдә әдәбият укытуның торышы
• Татар әдәбиятын мәктәпләрдә укыту методикасы
• XX гасыр башы татар әдәбияты вәкилләре һәм галимнәре Г. Сәгъди, Г. Баттал, Г. Ибраһимов, Ш. Бабич, Н. Хәлфин, Гали Рәхим, Ә. Хәсәни, Әхнәф Таңгатаров, Мөхәммәтхәнәфи Кайбышев, Фәйзи Вәлиев һ.б. басылмаган хезмәтләрен өйрәнү һәм нәшер итү

Китаплары

Китаплары

Урта мәктәптә татар әдәбиятын укыту методикасы (2001) Әдәбият кануннары һәм заман (Татар әдәбият нәзариясенең барлыкка килүе һәм үсеш баскычлары (2000) Модернизм и татарская проза начала ХХ столетия (2003) Дөнья сурәте үзгәрү: ХХ йөз башы татар әдәбиятында фәлсәфи әсәрләр. К.: «Мәгариф», 2006. Яңа дулкында. К.: «Мәгариф», 2006. Словарь литературоведческих терминов и понятий (автордаш). К.: «Мәгариф», 2007. 1960-80 еллар татар әдәбияты: яңарыш мәйданнары һәм авангард эзләнүләр. К.: ТКН.

Җәмәгать эшчәнлеге

Бөтендөнья татар конгрессының VI корылтаенда Милли Шура рәисе урынбасары итеп сайланган (2017).

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

• 2005 — Илдар Юзеев премиясе
• ТР язучылар берлегенең Җамал Вәлиди исемендәге әдәби премиясе (2006).
• 2019 — «Фидакарь хезмәт өчен» медале

Әдәбият

1. Ф.Н. Баһаутдинов. Без Мөслим балалары. К.: «Идел-Пресс», 2006. ISBN 5-85247-005-4
2. Ә.Ә. Әхмәтгалиев. Мөслим төбәге. Тарихи сәхифәләр. Яр Чаллы: «Яр Чаллы типографиясе» ДУП, 2003.

Сылтамалар

• ТР ФА рәсми сайтындагы сәхифәсе
• КФУ рәсми сайтындагы сәхифәсе 2022 елның 27 апрель көнендә архивланган.