Донецк

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Донецк latin yazuında])
(Донецки битеннән юнәлтелде)
Донецк
Карта
Ил Украина
Координатлар 48°0'32"тн, 37°48'15"кнч
Башлык Кулемзин Алексей Валерьевич[d][1]
Беренче телгә алу 1869
Элеккеге исемнәр Юзовка, Сталино
Мәйдан 570 км²
Халык саны 955 041[2] кеше
Сәгать кушагы UTC+2
Телефон коды (+380) 62
Почта индексы 83000 — 83497
Рәсми сайт mer.dn.ua/
Кардәш шәһәрләр Тронһейм, Вилнүс[3][4], Таранто, Бохум[5][6], Шеффилд, Шарлеруа, Питтсбург, Мәскәү, Нарва, Катовитсе, Ростов-на-Дону, Кутаиси[d], Батум[7][8], Гомель, Акмәсҗит[9], Улан-Удэ[10], Филибә[d][11], Острава һәм Курск[12]
Бүләкләр Ленин ордены
Донэцьк, Кальмиус елгасы

Донецк (рус. Донецк, укр. Донецьк [Донэцьк]) — Украина көньяк-көнчыгышында урнашкан шәһәр. Украинаның икътисади, мәдәни, сәяси үзәкләренең берсе.

Донецк өлкеседә күп татарлар яши. Донецк hәм Донецк өлкәсенең үзәк мәчете — Әхәт Җәми.

География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр Донбасс үзәгендә, Азак диңгезеннән 95 километр төньяграк урнашкан. Шәһәр аша дүрт елга ага: Кальмиус, Бахмутка, Асмоловка һәм Черепашкина.

Донецкидан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
Россия байрагы Санкт-Петербург ~ 1776 км
Украина байрагы Киев ~ 730 км
Украина байрагы Полтава ~ 398 км
Россия байрагы Мәскәү 1023 км
Украина байрагы Харьков ~ 293 км
Россия байрагы Сарытау ~ 910 км
Украина байрагы Луганск ~ 152 км
Польша байрагы Варшава ~ 1562 км
Бельгия байрагы Брүссел ~ 2814 км
Украина байрагы Илбау ~ 1176 км
Украина байрагы Днепр ~ 250 км
Җилләр розасы
Җилләр розасы
Украина байрагы Красный Луч ~ 102 км
Россия байрагы Волгоград ~ 620 км
Румыния байрагы Бүкрәш ~ 1258 км
Украина байрагы Әдис ~ 730 км
Украина байрагы Симферополь ~ 547 км
Украина байрагы Мариуполь ~ 113 км Россия байрагы Ростов-на-Дону ~ 253 км
Россия байрагы Новороссийск ~ 648 км
Азәрбайҗан байрагы Бакы ~ 1544 км

Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Донецк климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 13,0 16,0 21,3 31,0 34,6 38,0 37,8 40,0 33,9 32,7 20,5 15,0 40,0
Уртача максимум, °C −1,3 −0,9 5,3 14,5 20,9 24,8 27,3 26,8 20,7 13,1 8,5 −0,3 13,3
Уртача температура, °C −4 −3,9 1,6 9,5 15,5 19,3 21,6 20,9 15,4 8,8 3,7 −2,8 8,8
Уртача минимум, °C −6,7 −7 −2,1 4,6 10,0 13,8 15,9 15,0 10,0 4,5 −1,1 −5,4 4,3
Абсолют минимум, °C −32,2 −31,1 −21 −10,6 −2,4 2,1 6,0 2,2 −6 −10 −22,2 −28,5 −32,2
Явым-төшем нормасы, мм 37 32 34 38 46 65 51 37 36 37 38 41 492


Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шәһәр уэльслы Җон Юз тарафыннан металлургия заводы янындагы бистә буларак Юзовка исеме астында нигезләнгән. 1917 елда Юзовкага шәһәр статусы бирелгән.

1919—1925 елларда — губерна үзәге.

1924 елда шәһәргә Сталино исеме кушылган. 1932 елдан өлкә үзәге булып тора. 1961 елда исеме Донецк итеп үзгәртелгән.

Эчке бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Донецк 9 районына бүленә:

  1. Будённый районы
  2. Ворошилов районы
  3. Калинин районы
  4. Киев районы
  5. Киров районы
  6. Куйбышев районы
  7. Ленин районы
  8. Петров районы
  9. Пролетариат районы

 Татар матбугаты[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1930—1939 елларда шәһәрдә татар телле «Donʙass eşcese» («Донбасс эшчесе») гәҗите нәшер ителгән.

Спорт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]