Дэва Чаву

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Дэва Чаву latin yazuında])

Дэва Чаву (1673 елның маенда якиа апрелендә үлгән) Бали утравының патшазадәсе булган, ул патша буларак мөгаен кыска вакыт эчендә 1650-нче елларда хөкем иткән. Аның килеп чыгышы Һинду-Ява Маҗапаһит Империясенә караган династиядән дип раслана һәм сараен (пури Балиның көньяк яры янында Гелгелда тоткан.

Далем Ди Мадега ярдәмче[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Күпкә соңрак язылган Бали историографиясе буенча ул Далем Сеганинг патшасының ундүрт угылларының берсе булган һәм бер хатыныннан (penawing) туган булган.[1] Ул иртуганы Далем Ди Маде (1623?-1642?) хөкеме вакытында югары дәрәҗәгә ия булган дип фараз ителә. 1630-ынчы еллар Нидерланд чыганаклары 'T'jouw' яки 'Tchau' исемле хәзерге хөкемдарның угылын искә ала, ул Голланд Көнчыгыш Индияләр Ширкәте белән хөкемдар исеменнән сөйләшүләр алып барган.[2] Бали Пававатекан текстында ел саен язма буенча Гелгел патшалыгы 1651 елда Дэва Чаву тәхеткә патша буларак утырган шул ук вакытта таралган булган. Балида 1651 елда эчке сугыш башлануы шулай ук Нидерланд чыганакларында искә алына.[3]

Куылуы һәм үлеме[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Соңрак Бали историографиясендә Дэва Чаву үз хакында хөкемдар буларак искә алынмый. Шулай ук, аның хөкемдар яки дәгъва кылучы-хөкемдар буларак вакыты мөгаен кыска булган һәм баручы эчке сугыш белән катлауландырылган булган. 1665 елга патшалыкның элеккеге баш министры Англураһ Агунг хөкемне узурпацияләгән һәм 1686 елда үлеменә кадәр тоткан. Ел саен язмада расланганча Дэва Чаву хәзерге Бангли регентлыгында 1673 елда Гулиангта үлгән.[4] 18-енче гасыр century хроникасы Бабад Далем шулай ук Гулиангта куылуда үлгән хөкемдар турында сөйли, гәрчә бу хөкемдар аның олы абыйсы Далем Ди Маде белән тәңгәлләштерелә.[5] Шул вакытта Балида династик шартлар шулай итеп өлешчә ачык булмый булып кала һәм чыганаклар бер-берсенә каты капма-каршы мәгълүмат бирә.[6]

Шулай ук карарга мөмкин[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. I Wayan Warna et al. (tr.), Babad Dalem; Teks dan Terjemahan. Denpasar: Dinas Pendidikan dan Kebudayaan Daerah Tengkat I Bali 1986, p. 94.
  2. H.T. Colenbrander, Dagh-Register, gehouden int Casteel Batavia. 's-Gravenhage: Departement van Koloniën 1898, p. 177-82.
  3. H. Hägerdal, 'From Batuparang to Ayudhya; Bali and the Outside World, 1636-1656', Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 154 1998, p. 90.
  4. http://vxu.diva-portal.org/smash/get/diva2:206791/FULLTEXT01 p. 34.
  5. H. Hägerdal, 'Bali in the Sixteenth and Seventeenth Centuries; Suggestions for a Chronology of the Gelgel Period', Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 151 1995, p. 119-20.
  6. H. Creese, 'Balinese Babad as Historical Sources; A Reinterpretation of the Fall of Gelgel', Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 147 1991.
Элгәре:
Dewa Pacekan
King of Bali
1651-1665
Аннары:
Anglurah Agung