Жан-Марк Натье

фр. Jean-Marc Nattier
Ватандашлык	Франция
Туу датасы	17 март 1685(1685-03-17)[…]
Туу урыны	Париж, Франция патшалыгы
Үлем датасы	7 ноябрь 1766(1766-11-07)[…] (81 яшь)
Үлем урыны	Париж, Франция патшалыгы
Үлем сәбәбе	отёк[d]
Күмелү урыны	Сент-Эсташ[d]
Ата	Marc Nattier[d]
Ана	Marie Courtois[d]
Кардәш	Натье, Жан-Батист[d]
Балалар	Sophie Challes[d]
Һөнәр төре	рәссам, пәртеритче
Эшчәнлек өлкәсе	живопись[d]
Башкарган вазыйфа	придворный художник[d]
Шәкертләр	Луи Токке[d]
Активлык урыны	Париж, Амстердам һәм Һааг
Эшчәнлек еллары	1675
Сәнгать юнәлеше	рококо[d]
Жанр	тарихи нәкышь[d] һәм портрет[d]
Сурәтләнә	Jean Marc Nattier (1685–1766)[d]
Авторлык хокуклары вәкиле	reproduction right represented by CISAC-member[d]
Әсәрләр җыентыгы	Штеделевский художественный институт[d], Прадо[d], Музей искусств Нельсона-Аткинса[d], Музей Тиссена-Борнемисы[d], musée des beaux-arts de Tours[d], Музей Гетти[d], АКШ Милли сәнгать галереясе[d], Шевитсә милли тасвирый сәнгать музее[d], Дворец изящных искусств[d], Коллекция Фрика[d], Метрополитен-музей[d], Версаль, Королевский дворец в Варшаве[d], Musée d'art et d'histoire de Saint-Brieuc[d], Музей истории Франции[d], Frick Art & Historical Center[d], Музей Галуста Гюльбенкяна[d], Уффици[d], Музей Хиллвуд[d], Эрмитаж музее[d], Музей Жакмар-Андре[d], Палатинская галерея[d], Бирмингемский художественный музей[d], Художественный музей Уолтерса[d], Баварские государственные собрания картин[d], Музей изобразительных искусств Сан-Франциско[d], Государственный музей искусств[d], Художественная галерея Нового Южного Уэльса[d], Художественный музей Филадельфии[d], Национальный музей в Варшаве[d], Национальный музей западного искусства[d], Лондон милли галереясе[d], Художественный музей Индианаполиса[d], Музей истории искусств[d], Национальный музей изящных искусств[d], Музей изящных искусств[d], Музей в Вилянуве[d], Художественный музей Сан-Паулу[d], Государственные художественные собрания Дрездена[d], Детройтский институт искусств[d], Музей Коньяк-Жэ[d], Художественный музей Кливленда[d], Музей Конде[d], Joslyn Art Museum[d], Residence Museum[d], Национальный музей Сербии[d], Балтиморский художественный музей[d], Собрание Уоллес[d], Художественный музей Северной Каролины[d], Национальная галерея Ирландии[d], Музей искусств[d], Сент-Луисский художественный музей[d], John and Mable Ringling Museum of Art[d], Tokyo Fuji Art Museum[d], Fondation Bemberg[d], Виргинский музей изобразительных искусств[d], Columbia Museum of Art[d], Музей Боуз[d], Государственный кунстхалле Карлсруэ[d], Государственная галерея искусств Штутгарта[d], Utah Museum of Fine Arts[d], Yamazaki Mazak Museum of Art[d], Musée de la Cour d'Or[d], Raclin Murphy Museum of Art[d], Карнавале[d], Музей изобразительных искусств (Марсель)[d], Musée des Beaux-Arts de la ville de Paris[d], Смитсоновский музей американского искусства[d], Art Gallery of Greater Victoria[d], Musée d'art et d'histoire de Narbonne[d], Musée des Beaux-Arts de Pau[d], Musée des beaux-arts de Liège[d], Музыкоград (Париж)[d], Pinacoteca del Castello Sforzesco[d], Мемориальный художественный музей Аллена[d], Художественный музей Принстонского университета[d], Музей фюрера[d], Берлинская картинная галерея[d], Waddesdon Manor[d], Майнцский государственный музей[d], Musée des Beaux-Arts d'Agen[d], Musée des Beaux-Arts d'Orléans[d], Һантиңтон китапханәсе[d], Uffizi Gallery[d], Художественный музей Пикардии[d], Speed Art Museum[d], Museum of John Paul II Collection[d], Musée Bernard d'Agesci[d], Musée Alfred-Bonno[d], Пушкин ис. дәүләт тасвирый сәнгать музее[d], Музей декоративного искусства[d], Музей истории и искусств Шоле[d], Musée de la Chartreuse de Douai[d], Musée des Beaux-Arts d'Angers[d], Musée des Beaux-Arts de Bordeaux[d], Musée Grobet-Labadié[d], Musée de l'hôtel Sandelin[d], Музей изящных искусств Ренна[d], Bibliothèque de Genève[d], Женевский музей искусства и истории[d], Музей Уотфорда[d], Galleria nazionale di Parma[d] һәм Музей изящных искусств Дижона[d]
Автор буларак авторлык хокуклары халәте	автор хокукларына иялек вакыты тәмам[d]
Файлы артиста по адресу	Smithsonian American Art and Portrait Gallery Library[d] һәм Frick Art Research Library[d]
Commons Creator бите	Jean-Marc Nattier
Жан-Марк Натье Викиҗыентыкта

Жан-Марк Натье́, Наттье (француз телендә: Jean-Marc Nattier; 1685 елның 17 марты, Париж — 1766 елның 7 ноябре , Париж) — француз живописецы, XVIII гасыр уртасы рококо чоры иң мәшһүр портретистларының берсе. Парижда Король живопись һәм сынчылык академиясе академигы. XVII—XVIII гасыр нәсел француз рәссамнары зур гаиләсенең вәкиле. Рус патшасы Пётр I-нең рыцарь латаларында һәм аның хатыны Екатерина Алексеевнаның мәшһүр портретларының авторы.

Натье гаиләсе

Бу художество гаиләсенең беренче вәкилләренең берсе — живописец Марк Натье (1642—1705), аның хатыны Мари Куртуа (1655—1703) миниатюралар ясаган. Аның улы Жан-Батист Натье (1678—1726) — академик юнәлешле живописец. Аның ир туганы — гаиләнең иң мәшһүр вәкиле, аның улы Жан-Марк Натье Кечесеннән (1734—1754) аермалы буларак кайвакыт Олысы дип аталган, портретист Жан-Марк Натье (1685—1766). 1724 елның 26 январенда Сен-Рошта Жан-Марк Натье Мария Мадлен де ла Рошка өйләнгән, аннан аның улы Жан-Марк Натье Кечесе (1734—1754) һәм өч кызы туган: 1747 елда рәссам Луи Токкега кияүгә чыккан Мария Полина Катрин Наттье (1725—1775). Илчелек сәркатибе, ә аннан соң консул Франсуа Филипп Брошьега чыккан икенче кызы Шарлотта Клодин Наттье (1730—1779). Өченчесе Мадлен Софи Наттье, в 1763 елда рәссам Шарль-Мишель-Анжа Шалльга (1718—1778) кияүгә чыккан Мадлен Софи Наттье.

Жан-Марк Натье Олысы тәрҗемәи хәле

Беренче живопись сабакларын Жан-Марк Натье әтисеннән алган, аннан соң Король живопись һәм сынчылык академиясендә рәсем курсларына йөргән һәм художество сәләтен иртә күрсәткән. Унбиш яшендә Натье Король академиясенең беренче премиясенә лаек булган. Аның крёстный атасы Жувене аның өчен Римда Француз академиясендә вакант урын сораган, әмма яшь лауреат Парижда калырга, Людовик XIV короленнән алынган рөхсәт белән кулланырга һәм Люксембург сарае галереясендә рәсем ясарга һәм Рубенсның «Мария Медичи тарихы» сериясе картиналары буенча гравирларга сайлаган. 1713 елда ул Академиянең расланган әгъзасы булган. Ике елдан соң Парижда рус патшасы Пётр I-нең вәкиле өндәвенә бирелеп ул Голландиягә, Амстердамга барырга ризалашкан, аннан ул патша артыннан Россиягә барырга тиеш булган. 1717 елда Натье Амстердамда Пётр I-нең рыцарь латаларында портретын ясаган (хәзер Мюнхенда Резиденция музеенда; озак вакыт подлинник дип саналган югары сыйфатлы күчермә Эрмитажда Санкт-Петербургта бар) һәм аңа пар итеп аның серле хатыны киләчәк императрица Екатерина Алексеевнаның портреты (хәзер Санкт-Петербург Эрмитажында).

Пётр I Натьега Россиядә сарай яны рәссамы вазыйфасын тәкъдим иткән, әмма ул Ватанына бирелгәнлегенә сылтама ясап тәкъдимнән баш тарткан. Жан-Марк Натье бөтен тормышын диярлек Парижда уздырган. Патша Пётр заказы буенча Натье шулай ук «Лесная янында бәрелеш» баталь картинасын ясаган (хәзер Мәскәүдә А.С. Пушкин исемендәге дәүләт нәфис сәнгать музеенда; искергән атрибуция буенча Полтавская бәрелеше белән ассоциирланган булган), ул Төньяк сугышның әһәмиятле эпизодын чагылдырган. Император ул картиналарны үзе күрмәгән, алар Россиягә аның үлеменнән соң инде китерелгән булган. Парижга кайтканнан соң рәссам мифологик сюжетка “Медуза башыннан таш итеп каткан Финей һәм аның юлдашлары” картинасын ясаган (Турның нәфис сәнгатьләр музее), аның өчен 1718 елның 29 октябрендә ул Академия әгъзасы итеп сайланган булган. 1746 елның 26 мартында ул академия профессоры итеп билгеләнгән булган. XVIII гасырның 30-ынчы елларыннан бирле Натье Орлеан йортының гаилә рәссамы булган, ә киләсе унъеллыкта ул Людовик XV-нең беренче портретисты итеп билгеләнгән булган. Гомере ахырында Жан-Марк Натье пенсия ала алмаганнан соң фәкыйрьлеккә якын халәткә килеп төшкән: ул аны гомеренең соңгы дүрт елында ятагында тоткан авыруның беренче өянәкләрен сизеп 1754 елның 27 июнендә сораган. Карт, фәкыйрь һәм авыру Наттьены үзенә кызының ире Шалль алган. Авырудан һәм җанатарлары һәм элекке яклаучылары онытудан сагышка тагын да зуррак авырту өстәлгән. Натье зур өметләр биргән улын Италиягә живописькә өйрәнүне тәмамлау өчен җибәргән. Римга килгәннән соң алты айдан соң яшүсмер Тибрда коену вакытында баткан. Жан-Марк Натье тарихи һәм мифологик портретың (француз телендә: portrait historié) жанр төренең төп вәкилләренең берсе булып тора: ул модельләрен еш мифик һәм тарихи персонажлар киемнәренә киенгән итеп һәм шулай ук “антик күк торучылары Геба, Церера, Диана кыяфәтендә затлы Париж дамаларын, әмма башкалар эшләгәнчә түгел, ә ялангач тәннең бераз гына капланган өлешләреннән ачык рәвештә ләззәтләнеп” сурәтләгән. Монда рәссам рококо стиленең эстетикасына тугъры булып калган. Рәссам исеме белән тирән зәңгәр төснең махсус төсмере аталган булган: “зәңгәр наттье” (bleu nattier), ул “король зәңгәре” һәм “диңгез зәңгәре” белән арасында арадаш булып тора. Жан-Марк Натье картиналары Париж Луврында, Версальдә, Мәскәүдә А. С. Пушкин исемендәге Дәүләт нәфис сәнгать музеенда, Дрезден иске осталар картина Галереясендә һәм дөньяның башка художество музейларында саклана. Рәссамның күп картиналары шәхси тупламаларда. Санкт-Петербург Эрмитажында Жан-Марк Натьеның алты картинасы бар.

Галерея

• 
  Лесная янында бәрелеш. 1717. Киндер тукыма, май. А. С. Пушкин исемендә дәүләт нәфис сәнгать музее, Мәскәү
• 
  Екатерина I. 1717. Киндер тукыма, май. Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург
• 
  Патша Пётр I. 1717. Киндер тукыма, май. Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург
• 
  Кенәз Александр Борисович Куракин портреты. 1728. Киндер тукыма, май. Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург
• 
  Княгиня Екатерина Дмитриевна Голицына портреты. 1757. Киндер тукыма, май. А. С. Пушкин исемендәге дәүләт нәфис сәнгать музее, Мәскәү
• 
  Диана-сунарчы образында Жанна-Антуанетта Пуассон, маркиза де Помпадур. 1746. Киндер тукыма, май. Версаль
• 
  Мария Лещинская, Франция королевасы Тәүрат уку артында. 1748. Киндер тукыма, май. Версаль
• 
  Графиня де Тильер. 1750. Киндер тукыма, май. Уоллес тупламасы, Лондон
• 
  Төеннәр бәйләүче Мадам Аделаида Францияле. 1756. Киндер тукыма, май. Версаль
• 
  Мари-Анн де Нель. 1740. Киндер тукыма, май. Версаль
• 
  Мадам Виктория Францияле. 1748. Киндер тукыма, май. Версаль
• 
  Принцесса де Роган. 1741. Киндер тукыма, май. Толидо сәнгать музее, Огайо, АКШ
• 
  Элеонора Луиза Ле Жандр де Бервиль портреты. 1751. Киндер тукыма, май. Шәхси туплама
• 
  Шарль Дюкло портреты. Картон, пастель. Муниципаль музей, Динан

Әдәбият

Тормышы һәм иҗады тасвирламалары

• Золотов Ю. К. Французский портрет XVIII века / Ю. К. Золотов. — М. : Искусство, 1968. — 275 с. : ил.. — (Из истории мирового искусства). — Калып:OCLC.
• Немилова И. С. О портретах Петра I и Екатерины I работы Жана-Марка Наттье // Загадки старых картин / И. С. Немилова; [Предисловие Ю. К. Золотова]. — 3-е издание, исправленное и дополненное. — М. : Изобразительное искусство, 1989. — 349, [2] с. : ил., цв. ил.. — ISBN 5-85200-017-5. — Калып:OCLC.
• Nolhac P. de. Nattier, peintre de la Cour de Louis XV / Pierre de Nolhac. — Paris : Henri Floury, 1925. — 290 p. — Калып:OCLC.
• Renard P. Jean-Marc Nattier (1685–1766) : un artiste parisien à la cour de Louis XV / par Philippe Renard. — Saint-Rémy-en-l'Eau : Hayot, 1999. — 240 p. : ill. en noir et en couleur, facs., portr.. — ISBN 2-903824-26-6. — Калып:OCLC.

Сүзлекләр һәм энциклопедияләр

• Власов В. Г. Наттье // Стили в искусстве : Архитектура, графика. Декоративно-прикладное искусство. Живопись, скульптура : словарь : в 3 т. / В. Г. Власов. — СПб. : Кольна, 1997. — Т. 3 : Словарь имён : М—Я. — С. 98. — 655 с. : ил.. — ISBN 5-88737-010-6. — Калып:OCLC.
• Золотова Н. Ю. Наттье, Жан Марк / Н. Золотова // Европейское искусство : Живопись. Скульптура. Графика : энциклопедия : в 3 т. / автор проекта А. Ю. Астахов; ред. коллегия: М. А. Бусев, В. В. Ванслов, И. А. Смирнова, Е. Д. Федотова (отв. ред.). — М. : Белый город, 2006. — Т. II : К–О. — С. 394–395. — 415 с. — 3000 экз. — ISBN 5-7793-0920-5. — ISBN 5-7793-0923-X (т. II).
• Кудрикова С. Ф. Франция. XV–XVIII века : биографический словарь / С. Ф. Кудрикова; автор статьи о Пуссене С. М. Даниэль. — СПб. : Азбука-Классика, 2010. — С. 153, 226, 339, 340, 444, 474–479, 516, 522. — 588, [2] с. : ил., цв. ил., портр.. — (Художники Западной Европы). — ISBN 978-5-9985-0610-9.
• Наттье, Жан-Марк // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
• Bénézit E. Nattier (Jean-Marc) // Dictionnaire critique et documentaire des peintres, sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays, par un groupe d'écrivains spécialistes français et étrangers : Калып:Lg : in 10 vol. / entièrement refondue, revue et corrigée sous la direction des héritiers de E. Bénézit. — Nouvelle edition. — Paris : Gründ, 1976. — T. 7 : Loyet-Lorski — Okasaki. — P. 660–662. — 792 p. — ISBN 2-7000-0155-9. — Калып:OCLC.
• Klingsöhr-Le Roy C. Nattier / Cathrin Klingsöhr-Le Roy // The Dictionary of Art : Калып:Lg : in 34 vols. / edited by Jane Turner. — New York : Grove's Dictionaries, 1996. — Vol. 22 : Montald to Neufforge. — P. 684–685. — XIII, 928 p. : ill.. — Reprinted ed. with minor corrections, 1998. — ISBN 1-884446-00-0. — Калып:LCCN. — Калып:OCLC.
• Ressos X. Nattier, Jean-Marc (Jean Marie; Nattier le Jeune) / X. Ressos // Allgemeines Künstlerlexikon : die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker : Калып:Lg / De Gruyter; hrsg. von Andreas Beyer [et al.]. — Berlin; Boston : De Gruyter, 2016. — Bd. 92 : Naselli — Nordgren. — S. 34–36. — LI, 540 S. — ISBN 3-598-22740-X. — ISBN 978-3-11-023258-5 (Bd. 92). — Калып:OCLC.
• Vollmer H. Nattier / H. V. // Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart, begründet von Ulrich Thieme und Felix Becker : unter Mitwirkung von etwa 400 Fachgelehrten bearbeitet und redigiert von H. Vollmer, B. C. Kreplin, L. Scheewe, H. Wolff, O. Kellner : Калып:Lg : in 37 Bd. / herausgegeben von Hans Vollmer. — Leipzig : E. A. Seemann, 1930. — Bd. 25 : Moehring — Olivié. — S. 356–357. — 608 S. — Калып:OCLC.

Белешмә күрсәткечләре

• Freitag W. M. Art Books : A Basic Bibliography of Monographs on Artists / Wolfgang M. Freitag, ed.. — 2nd ed.. — New York, London : Garland Publishing, 1997. — P. 290. — XXVI, 542 p. — (Garland Reference Library of the Humanities ; vol. 1264). — No. 8983. — ISBN 0-8240-3326-4. — Калып:LCCN. — Калып:OCLC.

Сылтамалар

• Калып:WGA