Jean Charles de Menezes

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Jean Charles de Menezes latin yazuında])
(Жан Шарль де Менезес битеннән юнәлтелде)
Jan Çarlz de Menezes
Tulı iseme Jean Charles de Menezes
Tuu datası 7 ğinwar 1978(1978-01-07)
Tuu cire Gonzaga, Minas Gerais, Бразилия байрагы Braziliä
Watandaşlığı Бразилия байрагы Braziliä
Milläte braziliäle
Ülem datası 22 iyül 2005(2005-07-22) (27 yäş)
Ülem cire London, Англия байрагы Angliä, Бөек Британия байрагы Böyekbritaniä

Jean Charles de Menezes (7 ğinwar 197822 iyül 2005) – 21 iyül London terroristik höcümendä qatnaşqan şäxeslärneñ berse dip şiklänelep pülisä höcüme näticäsendä üterelgän ğäyepsez braziliäle elektrikçısı.

Dine buyınça Rim Katoligı, Londonnıñ könyağında urnaşqan Tulse Hill bistäsendä yäşäğän. Braziliä'däge Gonzaga, Minas Geraistä tuğan Menezes Böyekbritaniä'gä 3 yıl elek kilgän ide.

Faciğa[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

27-yäşlek Jean Charles de Menezes ozaq waqıt Britaniädä yäşägän. Pülisä başta anıñ London transport sistemasın bombalarğa teläwçelär belän turıdan turı elemtäse bar digän ide. Xäzer isä tragik yalğışlıq dip qızğanıç belderä. Britaniädäge möselman törkemnäre şok xälendä häm açu belderä.Alar yalğışlıqlar yäki pülisäneñ xissezlege möselman maxalläsen çitläşterep, terror tikşerülärendä xezmättäşlekne kimetä ala dip kisätä. London pülisäse comğa könne metroda gönaxsız , terror törkeme belän ber bäyläneşe dä bulmağan keşene atıp üterüen iqrar itte. 27 yäşlek elektrikçe de Menezes yıllardan birle Londonda yäşgän. Comğa könne ul Stockwell stansiäsendä metroğa yögergändä sivil kiemle pülisä tarafınnan atıp üterelde. Mark Whitby isemle pasajir pülisäneñ 5 märtäbä De Menezesneñ başına atuın bolay añlattı: ...metro işekläre açıq şaqıtí ğına waqıt stansiädä tordı. Min kitegez, ielegez digän qıçqrular işettem uñ yağıma qarasam beräw poyızğa taba yögerä ide, ul bik tiz yögerä ide .. şunnan soñ 5 märtäbä atu tawışı,...

Atudan soñ London pülisä başlığı Ian Blair: Mindäge mäğlümätkä kürä, atu antiterror operatsiäse belän turıdan turı bäyläneşle. Äytergä tieşmem här ülem qızğanıçlı , añlauma kürä ul pülisä kürsätmäsenä buysınunı kire qaqqan.

London mere Ken Livingston başta atunı yaqlap, yaña anti terror säyäsätendä üterü öçen atu mäqsatı quyıla digän ide:

Ägär dä sin intihar bombalauçı belän eş itäsen ikän. Alar añında bulsalar plastik şartlağıç yäki başqa şartlağıçnı şartlata ala.Şuşı şartlarnı küzdä totıp üterü öçen atıla...

Pülisä häm şähär Möselmannarı reaksiäse[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ämma Menezes tä bernindi şartlağıçlar tabılmadı detektivlär da soñraq anıñ atnakiçtäge terror omtılışı belän ber bäyleneşe bulmawın açıqladı. Pülisä tragedie, qızğanıçlı xäl dip belderä tikşerü başlataçaq .Londondağı terror waqığälärennän soñ üç alu omtılışları bulaçaq dip borçılğan möselman maxalläläre , yalğışlıq belän atıp üterü waqíğäsenä tınıçsızlanıp qarí Britaniädäge Möselman Şurasınıñ süzçese Inayat Bunglawa:

...Bu bik borçuçı aspekt, bigräk tä möselmannnar öçen ,çönki alar xäzer ägär üzlärennän şiklänelsä alarğa da şuluq xäl bulaçaq dip uylí. Minemçä alarnıñ iminlek xezmätläre belän xezmättäşlegenä tiskäre tä'sir yasadı.

Qayber möselmannar xäzer Londonda rüksak yöretü yäki cämäğätçelek trasportın qullanırğa qurqa dip belderelä. 7. Yüldän soñ London pülisäse radikal islamçılar belän normal möselmannar arasındağı ayırmağa basım yasap möselmannarnıñ ışanıçın qazanğan ide comğadağı insident häm üterü öçen atu turındağı yaña säyäsät küp närsäne üzgärtte dip belderä möselman törkemnäre.London pülisäse bezneñ tikşerüdäge uñış möselman maxalläläreneñ xezmättäşlegennän bäyle dip basım yasarğa däwam itä. Atnakiçtäge terror omtılışı belän bäyleneşle 4 keşe ezlänä ike şikle qulğa alındı, alar turında mäğlümät birelmägän kebek ike keşe äledä irektä.

Braziliä xökümäte comğa könne Londonda atıp üterelgän Braziliä watandaşı turında açıqlau taläp itä.

Çığanaqlar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

London pülisäse gönahsız keşene üterüen iqrar itte,möselmannarnıñ reaksiäse - Azatliq.org 2007 елның 25 октябрь көнендә архивланган.