Ибраһим Бикчурин

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Ибраһим Бикчурин latin yazuında])
Ибраһим Бикчурин
Туган 1770
Минзәлә районы, Татарстан АССР

Ибраһим Бикчурин (1770—?) — кыр старшинасы, подпоручик (1813). 1812 елгы Ватан сугышында 5-нче Башкорт атлы полкының полк командиры.

Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ибраһим Бикчурин 1770 елда Ырынбур губернасы Бүләр вулусы Иркәнәш авылында (хәзерге Татарстан Республикасы Минзәлә районы Иске Иркәнәш авылында) туган.[1].

1812 елда Ватан сугышы башлангач, 12 нче, 11 нче һәм 10 нчы кантон башкорттарынан 5-нче Башкорт атлы полкы оеша, полк командиры итеп Ибраһим Биксурин тәгаенләнә. 1812 елның 7 маенда император Александр I тарафыннан аңа хәрби зауряд-старшинасы званиесы бирелә.

1812 елның 29 августта полк Түбән Новгородка килә, ары Витебск ягына юнәлә. 14-16 ноябрендә Березина буендагы сугышта сугыша. Соңрак Данциг (Гданьск) каласын блокадалаудан катнаша.

1812 елның соңыннан хәрби зауряд-старшина Ибраһим Биксурин җитәкчелегендәге 5-нче Башкорт атлы полкының сотнясы инфантерия генералы М. Б. Барклай де Толлиның штабы карамагында хезмәт итә. 1813 елда 5-нче Башкорт атлы полкы командасы Лейпцигтагы «Халыклар сугышы»нда катнаша. Биредә 4 һәм 6 октябрендәге алышларда күрсәткән батырлыклары өчен Ибраһим Биксурин III дәрәҗәдәге Изге Анна ордены белән бүләкләнә. 1813 елның 4 октябрендә подпоручик званиесен ала[2].

1813 елның октябрендә бу полк шулай ук Лейпцигтагы «Халыклар сугышы»нда катнашкан 1-нче, 4 нче һәм 14-нче Башкорт полклары белән бергә Дрезден гарнизонына каршы сугышкан 2-нче, 15-нче һәм 18-нче Башкорт полкларына ярдәмгә җибәрелә[3].

1814 елның мартында 5-нче Башкорт атлы полкы командасы Парижга кадәр барып җитә.

12 нче башкорт кантонының 13 класслы дистанция начальнигы булып хезмәт итә.

1834 елның 9 гыйнварында 4 хатыны, 5 кызы, 4 улы һәм оныклары белән бергә дворянлык хокукына лаек була[2].

Бүләкләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • III дәрәҗәдәге Изге Анна ордены кавалеры (13 гыйнвар, 1814 ел)[3].
  • IV дәрәҗәдәге Изге Анна ордены кавалеры (3 ноябрь, 1828 ел)[2]
  • «1812 елгы сугыш истәлегенә» көмеш медале кавалеры
  • «1814 елның 19 мартында Парижны алган өчен» көмеш медале кавалеры

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Гатиятуллин З. Г. Башкиры 11-го кантона в Отечественной войне 1812 г // Ватандаш : журнал. — 2013. — № 8. — ISSN 1683-3554
  2. 2,0 2,1 2,2 Ильясова А. Я., 2015
  3. 3,0 3,1 Асфатуллин С. Г., 2000

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Асфатуллин С. Г. Северные амуры в Отечественной войне 1812 года. — Уфа: Уфимский полиграфкомбинат, 2000. — 160 с. — ISBN 5-85051-181-4.
  • Вклад Башкирии в победу России в Отечественной войне 1812 года. Сборник документов и материалов / сост. Р. Н. Рахимов [и др.]. — Уфа: Китап, 2012. — 488 с. — ISBN 978-5-295-05476-1.
  • Усманов А. Н. Башкирский народ в Отечественной войне 1812 года. — Уфа: Башкнигоиздат, 1964. — 136 с.