Иерусалим
Иерусалим | |
яһүд. ירושלים гарәп. القدس | |
Нигезләнү датасы | 4 тысячелетие до н. э. |
---|---|
Рәсми исем | ירושלים, القدس һәм أورشليم |
ХФӘ билгесе | jɛrɔzɔlʲima |
... хөрмәтенә аталган | Шалем[d] |
Демоним | Hiérosolymitain, ירושלמי, مقدسي, Jeruzalemmer[1], ירושלמית, Jerusalemite, Jerosolimitano, Hierosolimitano, Jerusalemano, jerozolimczyk[2], jerozolimka[3], jerozolimczycy[3], jerozolimki һәм Gerosolimitani |
Дөнья кисәге | Азия |
Дәүләт | Исраил[4] |
Нәрсәнең башкаласы | Исраил һәм Фәләстыйн[d] |
Административ-территориаль берәмлек | Иерусалимский округ[d] |
Сәгать поясы | UTC+02:00 |
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы | мэр Иерусалима[d] |
Хөкүмәт башлыгы | Моше Лион[d] |
Канунбирү органы | Муниципалитет Иерусалима[d] |
Халык саны | 936 425 (2019)[5] |
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 754 метр |
Кардәш шәһәр | Нью-Йорк[6], Аябе[7], Прага, Рио-де-Жанейро[8], Куско[9], Фәс[d], Братислава[10], Киев[11][12] һәм Тбилиси[13] |
Нәрсә белән чиктәш | Рамат-Рахель[d], Мевасерет-Цион[d], Beit Zayit[d], Hizma[d], Al-Ram[d], Рамалла[d], Even Sapir[d], Бейт-Джала[d], Абу-Дис[d], Ора[d] һәм Бәйтлеһем[d] |
Нәрсәнең нәшере яисә тәрҗемәсе | Q106365504? |
Кулланылган тел | яһүд теле һәм гарәп теле |
Телгә алынган хезмәтләр | Civilization V[d] һәм Открытие небес[d] |
Мәйдан | 125,42 км² |
Почта индексы | 91000–91999[14] |
Рәсми веб-сайт | jerusalem.muni.il |
Феноменның икътисады | economy of Jerusalem[d] |
Социаль медиаларда күзәтүчеләре | 2181 |
Җирле телефон коды | 2[15] |
Моңа өлешчә туры килә | Элия Капитолина[d] |
Шәрәфле ватандашлар төркеме | [d] |
Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
Иерусалим Викиҗыентыкта |
Кодүс яки Иерусалим (яһүд. ירושלים Йерушала́им, гарәп. القدس әл-К̣удс) - Якын Көнчыгышта урнашкан борынгы шәһәр. Халкы якынча 770 000 кеше, мәйданы 125 км². Халкының 65% - яһүдиләр, 32% - мөселманнар, 2% - христианнар, 1% - башкалар.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Иерусалимда археологик казу эшләре 1864 елда башлана һәм бүгенге көндә дә дәвам итә.
- Б.э.к. V-IV мең еллык - кеше яшәвенең беренче билгеләре.
- Б.э.к. XIX гасыр — Мелхиседек патшаның идарәсе заманы.
- Б.э.к. 1000 ел — б.э.к. VI гасыр — Исраил һәм Яһүд патшалыклары заманы.
- Б.э.к. 598 ел — Вавилон патшасы Навуходоноср шәһәрне яулап ала.
- Б.э.к. 586 ел — Сөләйман гыйбадәтханәсе вавилонлылар тарафыннан җимерелә.
- Б.э.к. 516 — 70 ел — Икенче гыйбадәтханә чоры.
- 70 ел — Яһүдләр күтәрелеше һәм Икенче гыйбадәтханәнең римлылар тарафыннан җимерелүе.
- 6 ел — 638 ел — Рим һәм Византия идарәсе.
- 638 ел — шәһәр гарәпләр тарафыннан яулап алына.
- 638 ел — 1300-еллар - гарәпләр идарәсе.
- 1099 ел 7 июнь — Беренче тәре явы нәтиҗәсендә Иерусалим тәре йөртүчеләр тарафыннан басып алына.
- 1187 елда Мисыр һәм Сүрия солтаны Сәләхетдин Әюби тәре йөртүчеләрнең гаскәрен тар-мар итеп Иерусалим шәһәрен азат итә.
- 1300-еллар - 1917 ел — Мәмлүкләр һәм Госманлылар идарәсе.
- 1917 ел — 1948 ел — Британия мандаты чоры.
- 1948 ел — 1967 ел — Иерусалим Үрдүн һәм Исраил арасында бүленгән.
- 1967 ел — Алты көнлек сугыш нәтиҗәсендә бөтен Иерусалим Исраил кулына күчә. БМО тарафыннан шәһәрнең көнчыгыш өлешендә Исраилнең хакимияте танылмый.
- ↑ https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/hilversumer-hilversummer
- ↑ https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-mieszkancow;1042.html
- ↑ 3,0 3,1 http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/nazwy_panstw_swiata.pdf
- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ Центральное статистическое бюро Израиля — 1949.
- ↑ https://web.archive.org/web/20171209100042/http://www.sistercities.org/interactive-map/Jerusalem,%20Israel
- ↑ http://www.pref.kyoto.jp/en/01-04-03.html
- ↑ http://mail.camara.rj.gov.br/APL/Legislativos/contlei.nsf/50ad008247b8f030032579ea0073d588/3f4147a57ed8aa3483257e8800663664?OpenDocument
- ↑ http://www.aatccusco.com/ciudades_hermanas.php
- ↑ https://zastupitelstvo.bratislava.sk/data/att/11916.pdf
- ↑ https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
- ↑ https://kyivcity.gov.ua/kyiv_ta_miska_vlada/pro_kyiv/mista-pobratimi_z_yakimi_kiyevom_pidpisani_dokumenti_pro_poridnennya_druzhbu_spivrobitnitstvo_partnerstvo/
- ↑ https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
- ↑ http://www.geopostcodes.com/Jerusalem
- ↑ http://dialcode.org/Asia/Israel/