Ираида Әхәтова
| Ираида Әхәтова | |
|---|---|
| Туган | 10 гыйнвар 1946 (78 яшь) Мулла авыл, Азяковский сельсовет[d], Борай районы, БАССР, РСФСР, СССР |
| Ватандашлыгы |  СССР Россия |
| Әлма-матер | Башкорт дәүләт аграр университеты |
| Һөнәре | зооинженер, университет профессоры |
| Эш бирүче | Башкорт дәүләт аграр университеты |
| Гыйльми исем: | профессор[d] |
Әхәтова Ираида Әбүбәкер кызы (10 гыйнвар 1946 ел) — ССРБ һәм Россия галим-зооинженеры, югары мәктәп укытучысы. Башкортстан Фәннәр академиясенең мөхбир әгъзасы (2012), авыл хуҗалыгы фәннәре докторы (1994), профессор (1995). Башкортстан Республикасының атказанган фән эшлеклесе (1998). Борай районының мактаулы гражданы.
Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ираида Әбүбәкер кызы Әхәтова[1] 1946 елның 10 гыйнварында Башкорт АССР-ның Борай районы Мулла дигән татар авылында туа. 1964-1977 елларда медицина учреждениеләрендә һәм СССР Фәннәр академиясе Башкортстан филиалының гельминтолог лабораториясендә фельдшер булып эшли.
1977 елда Башкортстан авыл хуҗалыгы институтын белем ала, шуннан 1977-1995 елларда Башкортстан терлекчелек һәм азык җитештерү гыйльми-тикшеренү институтының елкычылык лабораториясендә тикшеренүче булып эшли. 1995-1999 елларда — Россия Авыл хуҗалыгы фәннәре академиясе Башкортстан фәнни үзәгенең гыйльми секретаре; 1999-2004 елларда — Башкорт дәүләт аграр университетының авыл хуҗалыгы малларын үрчетү кафедрасы мөдире. 2005 елдан — шушы ук университетның ветеринария-санитария экспертизасы кафедрасы профессоры.
«Башкорт токымлы атларның сөт бирүчәнлеген арттыруның селекцион-генетик нигезләре» дигән темага кандидатлык (1987) һәм докторлык (1994) диссертациясе яклый. 2006-2016 елларда Башкортстан Фәннәр академиясе биология һәм авыл хуҗалыгы фәннәре бүлекчәсенең гыйльми секретаре булып эшли. 2012 елдан Башкортстан Фәннәр академиясенең мөхбир әгъзасы.
Атчылыкта өч селекция казанышы авторы.
Хезмәтләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Әхәтова Ираида Әбүбәкер кызы — 270 гыйльми һәм методик хезмәт, шул исәптән 12 монография, малчылыкта өч селекция казанышына авторлык танытмасы, Россия Федерациясендә уйлап табуга 1 патент автордашы.
- И. Ахатова «Разведение сельскохозяйственные животных» Уфа, 2003.
- Ахатова И. А. «Молочное коневодство: пламенная работа, технологии производства и переработки кобылье молока» Рос. акад. с.-х. наук [и др.] Уфа; Гилем, 2004, — 323 с., ил., табл.; 20 см
Мактаулы исемнәре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ССРБ Халык хуҗалыгы казанышлары күргәзмәсенең ике көмеш медале иясе
- Күкрәккә такмады «ССРБ уйлап табучысы» билгесе иясе
- Башкортстан Авыл хуҗалыгы министрлыгы сайты, Россия Авыл хуҗалыгы фәннәре академиясе, Башкортстан Республикасы Фәннәр академиясе мактау грамоталары иясе
- II дәрәҗә «Ватан алдындагы хезмәтләре өчен» орден медале иясе.
- Борай районының мактаулы гражданы[2].
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Академия Наук Республики Башкортостан — Ахатова Ираида Абубакировна. әлеге чыганактан 2013-02-05 архивланды. 2013-01-24 тикшерелгән.
- ↑ Почетные граждане / Ахатова Ираида Абубакировна. Администрация Бураевского района. Официальный сайт 2021 елның 21 май көнендә архивланган.(рус.)(Тикшерелгән 3 февраль 2021)
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Әхәтова Ираида Әбүбәкер ҡыҙы // Башкорт энциклопедиясе — Уфа: «Башкорт энциклопедиясе» гыйльми-нәшрият комплексы, 2015-2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелгән 3 февраль 2021)
