Иркутск дәүләт медицина университеты

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Иркутск дәүләт медицина университеты latin yazuında])
Иркутск дәүләт медицина университеты
Нигезләнү датасы 1919
Рәсми исем Иркутский государственный медицинский институт һәм Иркутский государственный медицинский университет
Кыскача исем ИГМУ
Дәүләт  Россия
Административ-территориаль берәмлек Өркет өлкәсе
Урын Иркутск
Укучылар саны 5000
Ана ширкәт Русия Федерациясе сәламәтлек саклау министрлыгы[1]
Әүвәлгесе Иркутск дәүләт университеты
Рәсми веб-сайт ismu.baikal.ru
Оешма хезмәткәрләре өчен төркем [d]
Карта

Иркутск дәүләт медицина университетыРоссия Федерациясе Сәламәтлек саклау министрлыгының «Иркутск дәүләт медицина университеты» югары һөнәри белем бирү федераль дәүләт бюджет мәгариф учреждениесе.

Тарихы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Иркутск дәүләт медицина университеты Себер көнчыгышында һәм Россиядә югары медицина белеме бирүчеиң борынгы югары уку йортларыннан. 1919 елның 26 августында Иркутск (Көнчыгыш Себер) университетының физика-математика факультетында медицина бүлеге ачыла. 1920 елның 20 гыйнварында медицина бүлеге мөстәкыйль укыту-административ берәмлеккә - Иркутск университетының медицина факультетына бүленә. Күп кенә хәлләр аркасында, гадәттәгечә, университетның нигезләү датасы — 1919 елның 27 октябре була.

Оештыручылар иске рус зыялылары, асылда, Казан медицина мәктәбенең элитасы. Оештыручылар арасында профессор Н. Д. Бушмакин — иң зур анатомияче — ул университет ректоры һәм Хабаровск медицина институтының беренче ректоры, профессор Н. Т. Шевяков — биолог, профессор Н. Т.Синакевич — беренче кул хирургы, профессор В. А. Донской, профессорлар А. Д. Сперанский, Н. Н. Топорков, профессорлар М. С. һәм А. С. Малиновских һәм башкалар була. 1921 ел башында нибары 15 профессор була.

1929 елда илдә югары белем бирүне тамырдан үзгәртеп кору эшләре башлана. Югары уку йортлары Наркомпрос системасыннан тармак наркоматларына күчерелә. Бу вакытка медицина факультетында да мөстәкыйль берәмлеккә әверелдерүнең эчке зарурлыгы туа. Шул сәбәпле 1930 елның язында Иркутск университетының медицина факультеты мөстәкыйль институтка күчә һәм сәламәтлек саклау халык комиссариаты карамагына күчә.

1930 елда институт каршында ул чорда 5 ел эшләгән һәм 1935 елда 44 белгечлек табибларының беренче чыгарылышы булган санитария-гигиена факультеты ачыла. Янә бу факультет 1939 елда ачыла. 1930 елда эш факультеты ачыла, 1931 елда — урта медицина белеме булган һәм укуын производстводан аерылмыйча дәвам итәргә теләүчеләр өчен кичке факультет ачыла. Бу факультет шулай ук 1935 елга кадәр эшли. 1936 елда институтка медицина һәм биология фәннәре кандидаты гыйльми дәрәҗәсенә диссертацияләр яклау хокукы бирелә.

1952 елда ИГМИДА стоматология факультеты ачыла. Ул Иркутск стоматология институтыннан оештырылган, аны оештыруда һәм эшчәнлегендә медицина институты күп еллар дәвамында актив катнашкан. 1982 елда Педиатрия факультеты ачыла.

1992 елда Иркутск дәүләт медицина институты РФ Дәүләт комитетының югары белем бирү буенча уку йортларын аттестацияләү буенча дәүләт инспекциясе тарафыннан үткәрелгән белгечләр әзерләүнең сыйфатын бәяләү буенча Дәүләт аттестациясен уза. Медицина белеме буенча укыту-методик берләшмәсе бәяләмәсе буенча вузда белем бирүнең университет принцибы гамәлгә ашырыла. Шулай итеп, сыйфатларның һәм характеристикаларның бөтен комплексы медицина институтының (1995 елның маенда) яңа сыйфатлы халәткә — медицина университетына күчүе мөмкин була.

1994 елдан башлап ул «Себер медицина журналы» («Иркутск медицина журналы»), «Йогышлы патология журналы» һәм «Себер балалары сәламәтлеге», 2008 елдан «Шәфкать туташлары эше альманахы» журналларын чыгара. 1996 елда университетта югары уку йортына кадәрге әзерлек факультеты ачыла, ул 2008 елдан башлап югары уку йортына кадәрге әзерлек үзәге дип үзгәртелә, 1997 елда — белгечләрнең квалификациясен күтәрү һәм һөнәри яңадан әзерләү факультеты, 2004 елда — «сәламәтлек саклауда менеджмент, медицина хокукы, медицина биохимиясе» факультеты, «шәфкать туташы эше», «Медицина биохимиясе» белгечлекләре буенча әйдәп баручы уку оештырыла, шулай ук дипломнан соң — медицина хокукы буенча уку әзерлек этабында бара.

Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Зобнин Ю.В., Калягин А.Н. Иркутский государственный медицинский университет (100 лет со дня основания) // Приангарье: год, события, люди: календарь знаменательных и памятных дат Иркутской области на 2019 год. - Иркутск : ИОГУНБ, 2018. - Вып. 52. - С. 108-116.
  • Зобнин Ю.В., Майборода А.А., Калягин А.Н. Вехи истории Иркутского государственного медицинского университета на страницах газеты «Медик». К 90-летию Иркутского государственного медицинского университета. // Сибирский медицинский журнал. – Иркутск, 2009. – Т. 91. №8. – С. 167-176.
  • Иркутский государственный медицинский университет (1919—1999) / Состав. А. Г. Шантуров, Г. М. Гайдаров. Под ред. А. Г. Шантурова. — Иркутск, 1999. — 375 с.
  • Иркутский государственный медицинский университет / Состав. А. Г. Шантуров, Г. М. Гайдаров. Под ред. И. В. Малов. — Иркутск, 2009. — 548 с.
  • Образцов А. А., Петровский С. Ф., Калягин А. Н. 70 лет Клинической больнице № 1 г. Иркутска / Под ред. А. Н. Калягина, Л. А. Павлюка. — Иркутск, 2009. — 216 с.
  • Ходос Х. Г. Деятельность кафедры нервных болезней Иркутского государственного медицинского института за 60 лет её существования (1922—1982 гг.) (К истории медицины и здравоохранения Восточной Сибири). Методические рекомендации. — Иркутск, 1983.
  • Шантуров А. Г. Биографический словарь заведующих кафедрами, профессоров, докторов наук ИГМУ (1920—1995). — Иркутск: ИГМУ, 1995. — 278 с.
  • Шантуров А. Г., Гайдаров Г. М. Заслуженные профессионалы России — преподаватели и воспитанники Иркутского государственного медицинского университета. — Иркутск, 1999. — 310 c.
  1. Юридик шәхесләрнең бердәм дәүләт реестры