Истанбул аэропорты

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Истанбул аэропорты latin yazuında])
Истанбул аэропорты
төр. İstanbul Havalimanı
Нигезләнү датасы 29 октябрь 2018
Логотип
Сурәт
Интерьер сурәте
Кыскача исем Estambul, Istanbul, Istanbul, Κωνσταντινούπολης, Istanbul һәм Istanbul
... хөрмәтенә аталган Истанбул
Дәүләт  Төркия
Административ-территориаль берәмлек Арнавуткөй
Сәгать поясы UTC+03:00
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 99 метр
Хуҗасы General Directorate of State Airports (Turkey)[d]
Хезмәтләндерүче General Directorate of State Airports (Turkey)[d]
Рәсми ачылу датасы 29 октябрь 2018[1]
Файдалануга тапшырылган 5 апрель 2019[2]
Пассажир әйләнеше 0[3], 95 205[4], 52 009 220[5], 37 181 907[6], 64 486 178[6] һәм 23 410 380[7]
Җиһазландырылган кунакханә[d][8], парклау[d][9] һәм здание суда[d][10]
Обслуживаемый город Истанбул
Мәйдан 1 300 000 квадрат метр[11]
Рәсми веб-сайт istairport.com(төр.)(ингл.)(кыт.)(фр.)(исп.)(гар.) һәм igairport.aero(төр.)(ингл.)
Харита сурәте
Хәләте кулланылышта[d]
Схематик иллюстрациясе
Һавадан күренеш
Социаль медиаларда күзәтүчеләре 30 400 ± 99[12]
Очып менү-утыру юллары 16L/34R, 16R/34L, 17R/35L, 17L/35R һәм 18R/36L
ИАТА аэропорт коды IST[13]
ИКАО аэропорт коды LTFM
Объектның тышкы элементлары өчен төркем [d]
Интерьерлар элементы өчен Викиҗыентыктагы төркем [d]
Карта
 Истанбул аэропорты Викиҗыентыкта

Истанбул халыкара аэропорты (тур. Istanbul Havalimani ), Яңа яки Өченче Аэропорт ( тур. Üçüncü Havalimanı ) - Төркиядә Истанбулның Европа өлеше территориясендә Арнавуткёй районындагы халыкара аэропорт. Шәһәр үзәгеннән 35 чакрым ераклыкта урнашкан, 2018 елның 29 октябрендә ачылган.

Аэропорт дөньядагы иң зур аэропорт булачак һәм ел саен 150 миллион пассажирга хезмәт күрсәтәчәк (200 млн. га кадәр киңәйтелгән) һәм 350 дән артык юнәлешкә хезмәт күрсәтәчәк дип планлаштырыла [14] . Беренче рейс Әнкарага бара [15] Бу Истанбулдагы өченче аэропорт, Ататюрк һәм Сабиха Гёкчен аэропортлары белән берлектә, киңәйтелү мөмкинлеге булмау сәбәпле, ул төзелешкә планлаштырылган иде[16] . Яңа һава порты ачылганнан соң, Ататюрк аэропорты пассажирлар йөртү өчен 2019 елның 7 апреленнән ябылды (алар Истанбул аэропортына күчерелә), ләкин 2022 елга кадәр ул һава йөкләрен ташый.[чыганак күрсәтелмәгән 1661 көн] .

Проектның алшартлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Урнашуы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Яңа Истанбул аэропортының шәһәргә һәм тагын ике аэропортка карата урнашуы

Яңа аэропорт Арнавуткёй һәм Чатальҗа районнары юллары киселеше янында, Истанбулның Европа өлешенең төньягында, Теркос күле янында төзелә. Төзелеш мәйданы 7,659 гектарны били, бу якынча 6,172 гектар дәүләт урманнары. Төзелә торган яңа аэропорт белән Ататюрк аэропорты арасы туры сызыкта якынча 35 км. Төзелеш мәйданында иске ачык күмер шахталары була, аларны соңыннан җир белән каплыйлар[17] .

Төркия авыл хуҗалыгы министрлыгы тикшеренүе буенча, аэропорт проектын тормышка ашыруның экологик йогынтысына төзелеш территориясендә үсә торган 2 513 341 агачның 657 950 кисәргә кирәк, ә калганнары яңа урыннарга күчереләчәк[17] . Яңа аэропорт тышкы һәм эчке яктан 180 дән артык юнәлештә хезмәт күрсәтә алачак.

Аэропорт проекты[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Беренче этапта түбәндәгеләр ачыла:

  • Елына 90 миллион пассажир сыйдырышлы төп пассажир терминалы. Мәйдан - 1,3 миллион кв. метр
  • 77 телетрап
  • 12 мең урынга исәпләнгән эчке парковка
  • 4 очып менү-төшү юлы
  • 8 параллель рулеж юл
  • Диспетчер манарасы

2018 елның 29 октябрендә Төркия президенты Таййип Әрдоган Төркиянең бәйсезлек көнендә Истанбул аэропортын ача[18] . Аэропорт төзелешенең барлык этаплары 2023 елга төгәлләнәчәк, ә беренче айларда гавань өлешчә йөкләнеш белән эшләячәк һәм, нигездә, эчке рейсларга хезмәт күрсәтү белән шөгыльләнәчәк[16] . Проектның беренче этабына якынча инвестицияләр күләме 26 миллиард доллар.

«Истанбул» төзелешенең барлык этаплары тәмамланганнан соң алты очып менү-төшү юлы, 500 самолетка тукталыш, шулай ук 70 мең автомобильгә ачык һәм ябык парковка булачак.

Шулай ук ул 45кә кадәр очып китү һәм бер үк вакытта утыртуга хезмәт күрсәтә алачак. Ә максималь пассажирлар агымы 2035 елга 200 млн. пассажир тәшкил итәчәк.

Аэропортта бизнес-заллар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Яңа Истанбул аэропортында берничә бизнес-заллар бар. Беренчесе Төркия Авиакомпаниясенә карый, керү авиакомпаниянең бизнес класс пассажирлары һәм Star Alliance премиум карталары ияләре өчен генә мөмкин. Аерым түләү өчен керү юк. Шулай ук IGA Lounge бар, керү 59 еврога яисә Priority Pass һәм Lounge Key карталарын ия булганнарга мөмкин. IGA Lounge Priority Pass белән 1 октябрьдән эшли башлый[19]

Транспорт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

2020 елның августына аэропорт белән транспорт элемтәсе берничә шәһәр автобусы һәм экспресс-автобус линиясе аша гамәлгә ашырыла [20] [21] :

  • Экспресс автобусларының төп линияләре (бәясе 16-25 төрек лиры) [22]
  1. IST-1-Еникапы тукталышына кадәр (Yenikapı), аннан метроның Яшел линиясен - M2, Кызыл линияне-M1 һәм Мармарай (Marmaray) линиясен, Истанбулның ике су асты тоннеленең берсен күчеп утырырга мөмкин.
  2. IST-2- Туяп өлкәсенә кадәр.
  3. IST-3 - Отогар автовокзалына, аннан M1 метросының кызыл линиясенә кереп була.
  4. IST-7 - Kozyatağı метро станциясенә (Истанбулның Азия өлеше) - алга таба метро M4 метроның алсу линиясенә күчеп утыру мөмкин
  5. IST-19 - метро станциясенә кадәр Таксим мәйданы, аннан М2 метроның яшел линиясеннән файдаланырга була.
  • Шәһәр автобусларының төп линияләре (түләү формасына карап 5.2 төрек лирына йөрү) [23] [24]
  1. H-2 - Mecidiyeköy метро станциясенә кадәр, аннан М2 метроның яшел линиясеннән файдаланырга була.
  2. Н-3 - Халкалыга кадәр.
  3. H-4 - Истанбулның Яңа аэропортыннан Ататөрк аэропортына кадәр туры автобус маршруты.

Перспективалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Башта, аэропорт 2018 елга Истанбул метросының берничә линиясе белән шәһәр үзәгенә тоташтырылачак дип уйланыла: берсе - M2 линиясендәге Гайреттепе станциясенә, икенчесе - Мармарай тимер юлының Халкалы станциясенә кадәр[25] . 2019 ел башына планнар үзгәрә: M11 метро линиясе 2019-2020 елларда файдалануга тапшырылачак.

Авиакомпанияләр һәм юнәлешләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

2019 ел башында Төркия авиакомпаниясе кайбер рейсларын яңа аэропортка күчерә[26]. 2019-2020 еллар дәвамында авиакомпаниянең барлык пассажир рейслары яңа аэропортка күчерелде. Шулай ук 2020 елдан башлап аэропорт чит ил компанияләренең барлык рейсларына да хезмәт күрсәтә, алар арасында Россия Аэрофлотлары һәм Nordwind Airlines, Белоруссия Белавиа һәм Украина Халыкара авиалинияләре (МАУ) бар.

Статистика[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Калып:Аэропорт-статистика

Рәсми ачылганнан соң беренче өч айда аэропорт 187 553 пассажирга хезмәт күрсәткән [27]

2019 елның 6 апреленнән 30 апреленә кадәр пассажирлар агымы 4113 956 кеше иде. [28]

Ел Эчке пассажирлар агымы Халыкара пассажирлар агымы Барлыгы
2018 65.006 30.199 95.205
2019 12.574.641 39.434.579 52.009.220
2020 (гыйнвар-ноябрь) 7.015.249 14.718.695 21.733.944

Шулай ук кара[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. http://www.xinhuanet.com/english/2018-10/30/c_137567478.htm
  2. https://www.cntraveler.com/story/istanbul-worlds-biggest-airport-opens
  3. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/Istatislikler/Attachments/36/YOLCU.pdf
  4. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/Istatislikler/Attachments/24/YOLCU.pdf
  5. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/Istatislikler/Attachments/187/YOLCU.pdf
  6. 6,0 6,1 https://www.dhmi.gov.tr/Lists/IstatisliklerDiger/Attachments/18/T%C3%9CRK%C4%B0YE%20GENEL%C4%B0%20%C4%B0STAT%C4%B0ST%C4%B0KLER%C4%B0.xlsx
  7. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/Istatislikler/Attachments/201/YOLCU.pdf
  8. https://www.ntv.com.tr/seyahat/istanbul-havalimanina-teknoloji-odakli-otel-yotel,Cpe1d_b4_kmg5LHapMSeMQ
  9. https://www.igairport.com/tr/istanbul-havalimani/hizmetler/otopark
  10. https://www.haberturk.com/adalet-bakani-gul-istanbul-havalimani-adliyesi-ni-ziyaret-etti-2939792
  11. https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/istanbul-yeni-havalimani-ilkleriyle-tarihe-gececek-40994595
  12. YouTube Application Programming Interface
  13. http://www.airturkhaber.com/haberler/istanbul-havalimani-ist-kodunu-aldi/
  14. Dünyanın en büyük havalimanı İstanbul'a yapılıyor. star.com (2013-01-23). 2017-08-28 тикшерелгән.
  15. Первый рейсовый самолет вылетел из нового аэропорта Стамбула - РИА Новости, 31.10.2018
  16. 16,0 16,1 Erdogan opens new 'Istanbul Airport', Turkey's biggest (2018-10-29). 30 октябрь 2018 тикшерелде.
  17. 17,0 17,1 Consortium wins Istanbul airport tender for 22.1 billion euros. Daily News (2013-05-03). 2017-08-28 тикшерелгән.
  18. Başbakan Yıldırım 3. havalimanı için tarih verdi. ajanshaber.com (2017-07-09). әлеге чыганактан 2017-08-13 архивланды. 2017-08-28 тикшерелгән.
  19. https://www.prioritypass.com/en/lounges/turkey/istanbul-ataturk-havalimani
  20. İstanbul Havalimanı'nı Erişilebilir Kılan İbb'ye Erişim Engeli! (2020-03-02). әлеге чыганактан 2020-09-23 архивланды. 2020-08-12 тикшерелгән.
  21. Public Transport. әлеге чыганактан 2020-08-05 архивланды. 2020-08-12 тикшерелгән.
  22. HAVAİST - İstanbul Havalimanı'na Yolculuk. hava.ist. әлеге чыганактан 2019-03-02 архивланды. 2019-03-02 тикшерелгән.
  23. Yeni Havalimanı Otobüs Ulaşım Hatları. iett.istanbul. әлеге чыганактан 2019-03-02 архивланды. 2019-03-02 тикшерелгән.
  24. İETT Toplu Ulaşım Ücret Tarifesi. iett.istanbul. 2019-03-02 тикшерелгән.
  25. Turkey to build new metro lines for the third airport in Istanbul (2016-09-05). 2017-08-28 тикшерелгән.
  26. Departure | Istanbul Airport. istanbulhavalimani.com. 2019-02-21 тикшерелгән.(үле сылтама)
  27. İGA İstanbul Havalimanı. Facebook. 2019-02-21 тикшерелгән.
  28. İstanbul Havalimanı 4 milyonu aştı. airporthaber.com. 2019-05-03 тикшерелгән.

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]