Эчтәлеккә күчү

Камерун

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Камерун latin yazuında])
Камерун
фр. République du Cameroun
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 1 гыйнвар 1960
Рәсми исем Cameroun, République du Cameroun[1], Republic of Cameroon[2] һәм Hautugo Kamerun
Кыскача исем 🇨🇲
Гомер озынлыгы 58,073 ел[3]
Демоним Cameroonian, kameruni, camerouner, camerounais, Kamerunano, Kamerunänan, كاميروني, كاميرونية, كاميرونيون, קמרוני, קמרונית, camerunezi, camerunez, cameruneză, ক্যামেরুনীয়, camerunese, camerunesi, camerunes, camerunés, camerunesa, Kamerunano, Καμερουνέζος, Καμερουνέζα, Camerounaise[1], Camerounais[1], camerunezo, camerunezi, cameruneza, cameruneze, كاميروني, كاميرونية, كاميرونيين, كاميرونيات һәм Camarúnach[4]
Рәсми тел француз теле[5] һәм инглиз теле[5]
Гимн Камерун гимны[d]
Мәдәният Камерун мәдәнияте[d]
Шигарь тексты Paix – Travail – Patrie, Peace – Work – Fatherland, Мир - труд - Родина, All of Africa in one country һәм Affrica Cyfan Mewn Un Wald
Дөнья кисәге Африка[6]
Дәүләт  Камерун
Башкала Яунде
Сәгать поясы Көнбатыш Африка вакыты[d], UTC+01:00 һәм Africa/Douala[d][7]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Чад (күл), Гвинея култыгы һәм Атлантик океан
Табигый-георафик объект эчендә урнашкан Үзәк Африка[8]
Иң көнчыгыш ноктасы 2°13′11″ т. к. 16°11′28″ кч. о.
Иң төньяк ноктасы 13°05′ т. к. 14°05′ кч. о.
Иң көньяк ноктасы 1°39′21″ т. к. 16°03′21″ кч. о.
Иң көнбатыш ноктасы 4°32′11″ т. к. 8°29′57″ кч. о.
Геомәгълүматлар Data:Cameroon.map
Иң югары ноктасы Камерун[d]
Иң түбән ноктасы Биафра култыгы[d]
Идарә итү формасы җөмһүрият
Дәүләт башлыгы вазыйфасы Камерун президенты[d]
Ил башлыгы Поль Бийя[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Камерун премьер-министры[d]
Башкарма хакимият башлыгы Жозеф Нгют[d][9]
Башкарма хакимият Камерун министрлар кабинеты[d]
Канунбирү органы Камерун парламенты[d]
Югары мәхкәмә органы Камерун югары мәхкәмәсе[d]
Үзәк банкы Үзәк Африка дәүләтләре банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләр Германия, Австралия, Франция, Нигерия, Кытай Җөмһүрияте, Гөрҗистан, Корея Халык Демократик Җөмһүрияте[10] һәм Кытай
Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы, АБ, Милләтләр Дуслыгы[11], Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Ислам хезмәттәшлеге оешмасы[12], Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d], Халыкара үсеш ассоциациясе[d], Халыкара финанс корпорациясе[d], Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d], Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d], Африка үсеш банкы[d][13], ЮНАМИД[d], Африка, Кариб диңгезе һәм Тын океан дәүләтләре[d], Үзәк Африка дәүләтләре банкы[d], Африка илләре сәүдә хокукын гармонизация оешмасы[d], Интерпол[14][15], ХКТО[d][16][17], Халыкара гидрография оешмасы[d][18], Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[19], Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d], АФРИСТАТ[d], Гвинея култыгы комиссиясе[d], Бөтендөнья почта берлеге[20][21], Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][22], Франкофония[d], Халыкара гражданнар иминлеген саклау оешмасы[d], Бөтендөнья метеорология оешмасы[23], Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[24], Үзәк Африка илләре икътисади берлеге[d], Бөтендөнья таможня оешмасы[d][25], Атом-төш коралларының таратылмау турында килешү[d][26], African Continental Free Trade Area[d][27], Lake Chad Basin Commission[d][28] һәм Multinational Joint Task Force[d]
Балигълык яше 21 яшь
Никахка керү яше 15 яшь һәм 18 яшь
Халык саны 28 372 687 (2023)[29]
Ир-ат халкы 12 855 489[30], 13 210 626[30], 13 564 231[30] һәм 13 922 522[30]
Хатын-кыз халкы 12 926 852[30], 13 280 460[30], 13 634 397[30] һәм 13 992 014[30]
Административ бүленеше Адамава[d], Үзәк төбәге[d], Көнчыгыш төбәк[d], Ерак Төньяк төбәге[d], Яр буе төбәге[d], Төньяк төбәге[d], Төньяк-Көнбатыш төбәге[d], Көньяк төбәк[d], Көньяк-Көнбатыш төбәге[d] һәм Көнбатыш төбәге[d]
Акча берәмлеге КФА BEAC франкы[d]
Номиналь тулаем эчке продукт 45 338 285 386 $[31] һәм 44 341 646 509 $[31]
Кеше потенциалы үсеше индексы 0,576[32]
Inequality-adjusted Human Development Index 0,393[33]
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече 12,2[34]
Эшсезлек дәрәҗәсе 4 ± 1 процент[35]
Кардәш шәһәр Цусима
Нәрсә белән чиктәш Үзәк Африка Җөмһүрияте, Чад, Конго Җөмһүрияте, Экваториаль Гвинея, Габон һәм Нигерия
Автомобил хәрәкәте ягы уң[d][36]
Челтәр көчәнеше 220 вольт[37]
Электр аергычы төре Europlug[d][37] һәм CEE 7/5[d][38]
Алыштырган Камерун берләшкән республикасы[d] һәм Cameroon[d]
Кулланылган тел инглиз теле[39], ису[d], Psikyɛ[d], Cameroon Mambila[d], Mofu-Gudur[d], Leti[d], ком[d], Молоко[d], нгамбай теле[d], Mankon[d], Glavda[d], Bung[d], Вандала[d], Gude[d], Nzanyi[d], Maɗa[d], Mazagway[d], Mbodomo[d], Mbudum[d], Mfumte[d], Gawar[d], Gvoko[d], Кака[d], Zhoa[d], South Giziga[d], Mbuko[d], Lagwan[d], Malgbe[d], Maslam[d], Matal[d], Tsuvan[d], Ngoshie[d], Merey[d], Mser[d], Muyang[d], Mefele[d], Ndai[d], Nsei[d], Dek[d], Дули[d], Eman[d], Parkwa[d], Pam[d], Кувок[d], Ваме[d], Wuzlam[d], Mbe'[d], Buwal[d], North Giziga[d], Fang[d], Daba[d], Usaghade[d], Mendankwe-Nkwen[d], Luo[d], Musgu[d], Yukuben[d], Mono[d], Iyive[d], To[d], мпаде теле[d], Kolbila[d], Tuotomb[d], Kuk[d], Kung[d], Twendi[d], Куо[d], La'bi[d], Laimbue[d], ямбета[d], мамбай теле[d], Beezen[d], Boki[d], Bamukumbit[d], маҗера теле[d], Weh[d], Busam[d], Dii[d], Afade[d], Kaalong[d], Denya[d], Чунг[d], номаанде[d], Ekoi[d], Dowayo[d], гарәп теленең Чад диалекты[d], Eton[d], Evant[d], Хина[d], Massa[d], Zumaya[d], Ipulo[d], Jukun Takum[d], эвондо[d], Ceve[d], Suwu[d], Kol[d], камерунский пиджин[d], Kemezung[d], Nyokon[d], каре теле[d], Nzime[d], Kwa’[d], Кванджа[d], Kwakum[d], Koma[d], Fa’[d], Korop[d], Kuteb[d], Кеньянг[d], Koshin[d], Mengisa[d], Mpumpong[d], Мпемо[d], Kendem[d], Kako[d], каранг теле[d], Manta[d], Ndoro[d], Аджумбу[d], Mafa[d], Nkongho[d], Mundani[d], Nagumi[d], Мом джанго[d], Voko[d], Mbule[d], ламнсо[d], Limba[d], Limbum[d], Makaa[d], Medumba[d], Ngwo[d], муданг теле[d], Mundabli[d], Mboa[d], Njen[d], Naki[d], Ndemli[d], Menka[d], Noni[d], Nimbari[d], Nga'ka[d], Mesaka[d], Meta'[d], Nda’nda’[d], Məgaka[d], Zulgo-Gemzek[d], Hya[d], Бамум[d], Esimbi[d], Sharwa[d], Dzodinka[d], Njem[d], Hijuk[d], Гомала[d], Gidar[d], фефе[d], нгиембун[d], Oroko[d], Нгомба[d], Пиньин[d], пана теле[d], Ngombale[d], Osatu[d], Oku[d], Baca[d], Oblo[d], Gunu[d], Chamba Leko[d], Kamkam[d], Nzakambay[d], Nyong[d], Нгве[d], Mmen[d], Ngie[d], Mbum[d], Kutin[d], Nizaa[d], Tikar[d], Мбембе[d], төньяк-көнбатыш гбая теле[d], Сво[d], Tibea[d], Saari[d], Tuki[d], Tupuri[d], Pol[d], тунен[d], Kpwe[d], Wawa[d], вуте[d], Wushi[d], Yamba[d], Йемба[d], Yasa[d], кера теле[d], Peve[d], Hdi[d], Bata[d], Musey[d], Jimi[d], Ɗugwor[d], North Mofu[d], Zizilivakan[d], Jina[d], Yedina[d], Baldemu[d], Vemgo-Mabas[d], Bana[d], француз теле, Дуала[d], Баса[d], Бикья[d], фанг теле, квасио теле[d], Тив[d], Yeni[d], Mbili-Mbui[d], Кого (язык)[d], Fut[d], Balo[d], Bankon[d], Бабанки[d], Papia[d], Munka[d], Bamali[d], Bangolan[d], Bambalang[d], Aghem[d], Akum[d], Atong[d], Mungbam[d], Bafaw-Balong[d], Vengo[d], Awing[d], Bafanji[d], Ambele[d], Dama[d], Gimme[d], Kwaja[d], Ngamambo[d], Gimnime[d], Dugun[d], Ncane[d], Северный фали[d], Elip[d], Yangben[d], Mmaala[d], South Fali[d], центральный канури[d], Adamaua-Fulfulde[d], Bakole[d], Kose[d], мка[d], Mbo[d], Wumboko[d], Duupa[d], Gyele[d], Bonkeng[d], Rombi[d], Bafia[d], Sosi[d], Wovea[d], Bebil[d], Bati[d], Bangandu[d], Beba[d], Bebele[d], Bekwil[d], Bulu[d], Busuu[d], Menchum[d], Bebe[d], Bishuo[d], бомвали теле[d], Bamenyam[d], Byep[d], Bitare[d], Bum[d], Noho[d] һәм бака[d]
Кайда өйрәнелә Cameroon studies[d]
Мәйдан 475 442 ± 1 км²
Рәсми веб-сайт prc.cm/fr/
Һәштәге Cameroon
Югары дәрәҗәле Интернет домены .cm
Харита сурәте
Тематик география Камерун географиясе[d]
Тимер юл хәрәкәте ягы уң[d]
Феноменның икътисады Камерун икътисады[d]
Феноменның демографиясе Камерун халкы[d]
Мәктәптә укымаган балалар саны 1 773 968[40]
Джини коэффициенты 46,6[41]
Тулаем туулар коэффициенты 4,704[42]
Шәһәр халкы 14 687 684[30], 15 248 270[30], 15 815 458[30] һәм 16 395 044[30]
Авыл халкы 11 094 657[30], 11 242 817[30], 11 383 170[30] һәм 11 519 492[30]
Уку-язу нисбәте 75 процент[43]
Демократия индексы 2,77[44]
BTI Governance Index 3,25[45], 3,39[45], 3,24[45], 3,32[45], 3,63[45], 3,46[45] һәм 3,95[46]
BTI Status Index 4,31[45], 4,46[45], 4,4[45], 4,29[45], 4,43[45], 4,26[45], 4,23[45], 4,08[45] һәм 4,11[46]
Туым күрсәткече 36,147[30], 35,507[30], 34,938[30] һәм 34,352[30]
Үлем күрсәткече 8,16[30], 8,419[30], 8,582[30] һәм 8,225[30]
Happy Planet Index score 39,9[47]
Илнең мобиль коды 624
Илнең телефон коды +237
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 112[d]
Номер тамгасы коды CAM
Диңгездәге идентификацияләү номеры 613
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Камерунда төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Камерун Викиҗыентыкта

Камеру́н (фр. Cameroun, ингл. Cameroon), тулы исем - Камерун Җөмһүрияте (фр. République du Cameroun, ингл. Republic of Cameroon, ) - үзәк Африкада урнашкан дәүләт, Атлантик океан тарафыннан юыла. Ил башлыгы - президент. Административ бүленеш - 10 төбәк. Валюта - франк. Башкаласы - Яунде.

Тышкы сәясәте

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Халыкара АКТ илләре оешмасына керә.

Мәдәнияте

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Музыка һәм бию Камерун церемонияләре, фестивальләре, иҗтимагый җыелышлары һәм хикәя сөйләүләренә керүче өлеш булып тора.

Дин

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Нгаундере шәһәренең Ламидо Бөек мәчете(ингл.)татар.

Халыкның 40 % тирәсе ― христианнар (күбесенчә католиклар), 22 % ― мөселманнар, калганнары ― традицион Африка диннәре тарафдарлары[48].

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  2. ↑ Official Names of the United Nations Membership — UN, 2016. — 5 p.
  3. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  4. ↑ The National Terminology Database for Irish — 2006.
  5. ↑ 5,0 5,1 1.3 // Конституция Камеруна
  6. ↑ https://www.workwithdata.com/place/cameroon
  7. ↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
  8. ↑ https://www.prc.cm/fr/le-cameroun/presentation
  9. ↑ https://www.journalducameroun.com/en/dion-ngute-appointed-as-cameroons-new-prime-minister/
  10. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  11. ↑ https://thecommonwealth.org/our-member-countries/cameroon
  12. ↑ https://www.oic-oci.org/states/?lan=en
  13. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/African_Development_Bank
  14. ↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World — Интерпол.
  15. ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/CAMEROON
  16. ↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ — ХКТО.
  17. ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/cameroon
  18. ↑ https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en — Халыкара гидрография оешмасы.
  19. ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  20. ↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  21. ↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=61
  22. ↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  23. ↑ https://public.wmo.int/en/members/cameroon
  24. ↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  25. ↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  26. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_parties_to_the_Treaty_on_the_Non-Proliferation_of_Nuclear_Weapons
  27. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/African_Continental_Free_Trade_Area#List_of_signatories_and_parties_to_the_agreement
  28. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Chad_Basin_Commission
  29. ↑ https://data.who.int/countries/120
  30. ↑ 30,00 30,01 30,02 30,03 30,04 30,05 30,06 30,07 30,08 30,09 30,10 30,11 30,12 30,13 30,14 30,15 30,16 30,17 30,18 30,19 30,20 30,21 30,22 30,23 (unspecified title) — база данных Всемирного банка.
  31. ↑ 31,0 31,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
  32. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  33. ↑ Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
  34. ↑ https://apps.who.int/gho/athena/data/xmart.csv?target=GHO/SDGSUICIDE,SDG_SH_STA_SCIDEN&profile=crosstable&filter=COUNTRY:*;REGION:*;AGEGROUP:-&x-sideaxis=COUNTRY;SEX&x-topaxis=GHO;YEAR
  35. ↑ http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS
  36. ↑ https://web.archive.org/web/20181225111225/http://chartsbin.com/view/edr
  37. ↑ 37,0 37,1 World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  38. ↑ World Plugs / мөхәррир Халыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  39. ↑ Crystal D. English as a Global Language — 2 — Cambridge University Press, 2012. — 224 p. — ISBN 978-1-107-61180-1, 978-0-511-07862-0, 978-0-521-82347-0, 978-0-521-53032-3
  40. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  41. ↑ https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  42. ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты
  43. ↑ https://knoema.com/atlas/Cameroon/topics/Education/Literacy/Adult-literacy-rate
  44. ↑ 2020 Democracy Index
  45. ↑ 45,00 45,01 45,02 45,03 45,04 45,05 45,06 45,07 45,08 45,09 45,10 45,11 45,12 45,13 https://www.bti-project.org
  46. ↑ 46,0 46,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/CMR
  47. ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=CMR
  48. ↑ Africa :: Cameroon — The World Factbook - Central Intelligence Agency, archived from the original on 2020-05-15, retrieved 2021-11-16 

Сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Моны да карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Камерун&oldid=4248584