Камил Мөхәммәтшакир улы Вәлиев

Камил Вәлиев
Туганда бирелгән исеме:	Камил Мөхәммәтшакир улы Вәлиев
Туу датасы:	20 сентябрь 1942(1942-09-20) (79 яшь)
Туу җире:	БАССР Кандра районы Түбән Сәрдек авылы
Һөнәре:	драма актеры, режиссер
Гражданлыгы:	ССРБ ССРБ→ Русия Русия
Амплуа:	героик-социаль каһарманнар
Бүләк һәм премияләр:	Рафаил Төхфәтуллин премиясе (2002) «Тантана» премиясе (2016)

Камил Вәлиев, Камил Шакир (Мөхәммәтшакир) улы Вәлиев, рус. Валиев Камиль Шакирович (Мухаметшакирович) (1942 елның 20 сентябре, БАССР, Туймазы районы, Түбән Сәрдек авылы) — драма актеры, режиссер, Татарстан АССРның халык (1979), РСФСР атказанган (1984) артисты. Әлмәт татар дәүләт драма театры артисты (1964 елдан). Рафаил Төхфәтуллин премиясе лауреаты (2002). «Тантана» премиясе лауреаты (2016).

Тәрҗемәи хәле

1942 елның 20 сентябрендә БАССР Кандра районы (хәзерге Туймазы районы) Түбән Сәрдек авылында җиде балалы гаиләдә туган. Әтисе — Мөхәммәтшакир, әнисе — Нурисафа. Мәктәптән соң, Казакъстанда геологик разведкада эшли. Туймазы пыяла заводында, район мәдәният йортында эшләгәндә драма түгәрәкләре оештыра. Уфада Гафури театры каршындагы өч айлык курсларны тәмамлагач (1962), Минзәлә драма театрында эшли башлый. Сабир Өметбаев киңәше белән, Әлмәткә Габдулла Йосыпов оештырган театр тудиясенә укырга керә.

• 1964 елдан Әлмәт татар дәүләт драма театры артисты.
• 1995 елда театрның сәнгать җитәкчесе, 1997-2004 елларда баш режиссеры.

Иҗаты

Куйган спектакльләре

«Акбай белән сарык» Туфан Миңнуллин (беренче эше) «Айсылуның айлы кичләре» Ибраһим Абдуллин «Көйсез кызлар» Фәнис Яруллин «Җанкисәккәем» Туфан Миңнуллин «Әти кызына өйләнәм» Данил Салихов «Чукрак» (Саңгырау) Данил Салихов «Мәхәббәт кошлары» Илшат Йомагулов

«Безнең гомер язлары» Фоат Садриев «Хөршидә, Мөршидә, Рәшидә» Фоат Садриев «Гүргә керер сер иде» Р. Кинҗәбаев «Әбиләргә ни җитми» Флорид Бүләков «Җырчы сандугачым» Гаяз Исхакый «Хыянәтче» Зөлфәт Хәким һ.б.

Уйнаган рольләре

Героик, социаль (уңай) образларны да, тискәре образларны да бердәй төгәллек белән уйный. Мәһабәт буй-сын, гаҗәеп тембрлы тавышы, сөйкемле йөз, ышандыру көче, тәвәкәллеге уйнаган каһарманнарының холкын тулысынча ачарга ярдәм итә.

Кузы-Көрпеш — «Кузы-Көрпеш һәм Баян-сылу» Габиден Мөсрепов Акъегет — «Ай тотылган төндә» Мостай Кәрим Креон — «Антигона» Жак Ануй фон Вальтер — «Мәкер һәм мәхәббәт» Ф. Шиллер Рипафратта — «Трактирчы хатын» Клод Гольдони Мәселбәк — «Анам кыры» Чыңгыз Айтматов Федор — «Ябырылу» (Фаҗига) Леонид Леонов Инсаф — «Әни килде» Шәриф Хөсәенов Әнвәр — «Мәхәббәтең чын булса» Хәй Вахит Сафиулла — «Сафиулла» Мансур Гыйләҗев Галикәй — «Оҗмах капкасы» Мансур Гыйләҗев Ярлыкапов — «Җырланмаган җыр» Мостай Кәрим

Әхмәди — «Әбиләргә ни җитми» Флорид Бүләков Мирзанур — «Ай булмаса, йолдыз бар» Туфан Миңнуллин Зариф — «Монда тудык, монда үстек» Туфан Миңнуллин Шәкүр — «Диләфрүзгә дүрт кияү» Туфан Миңнуллин Нури — «Исәнмесез» Туфан Миңнуллин Гаяз — «Ташкыннар» Таҗи Гыйззәт Шәйхезаман — «Кыю кызлар» Таҗи Гыйззәт Тимуш — «Зәңгәр шәл» Кәрим Тинчурин Юныс карт — «Шәмсекамәр» Мөхәммәт Әблиев Хан — «Таһир-Зөһрә» Фәтхи Бурнаш Әсфан — «Әткәй җырлый да, елый да» (Әгәр бик сагынсаң) Аяз Гыйләҗев Әвеш Тәвешович — «Утрау» Зөлфәт Хәким

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

• 1973 ТАССР атказанган артисты
• 1979 ТАССР халык артисты
• 1984 РСФСР атказанган артисты
• 2002 Рафаил Төхфәтуллин премиясе
• 2016 «Тантана» премиясе

Гаиләсе

Хатыны Луиза Солтанова, ТАССР халык артисты

• уллары Айдар, Айнур

Кызыклы факт

«Ай булмаса, йолдыз бар» спектаклендә К. Вәлиев (Мирзанур) янәшәсендә Мәдинәне уйнаган Дамирә Кузаевага (автор Туфан Миңнуллин, режиссер Гали Хөсәенов белән бергә) 1979 елда Тукай премиясе бирелде.

Чыганаклар

1. Татарский энциклопедический словарь. Казань: Институт татарской энциклопедии АН РТ, 1999. ISBN 0-9530650-3-0

Әдәбият

1. А. Әхмәтгалиева. Гомернең язы әле (К.Ш. Вәлиевның 65 яшенә). «Мәйдан», 2007 ел, № 12.
2. Рәхимов Җ. Әлмәт татар дәүләт драма театрына 50 ел. Әлмәт, 1994.

Сылтамалар

• Әлмәт театры сайты 2016 елның 2 март көнендә архивланган.
• К.Ш. Вәлиев «Милләттәшләр» сайтында
• «Татар иле» порталында