Эчтәлеккә күчү

Кече Түнтәр

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Кече Түнтәр latin yazuında])
Кече Түнтәр
Нигезләнү датасы 1927
Рәсми тел чирмеш теле һәм рус теле
Дәүләт  Россия
Административ-территориаль берәмлек Марийское сельское поселение[d][1]
Сәгать поясы UTC+03:00
Халык саны 83 (2002)[2],
65 (2010)[3]
Почта индексы 425515
Карта

Кече Түнтәр (чирм. Тӱнтер, рус. Малый Тюнтерь) — Мари Илнең Мари-Төрек районында урнашкан авыл.

Патша заманындагы законнар буенча Мари Иле ягында сакланып калган урманнардан Малмыж өязенә кергән күпчелек авыларгаурман кишәрлекләре бүлеп бирелгән була. Һәр авылның үз кишәрлегендә йорты һәм каравылчысы булган. Алар шунда үз гаиләләре белән яшәгән. Авыл старостасы рөхсәте белән төзелеш өчен агач яки утын кирәк булганда, ул урманга барган, каравылчы рөхсәте белән тиешле кадәр урманны кискән, үзе артыннан урманны тәртипләп калдырган. 1924 елдагы Указ нигезендә, авыл белән тоташмаган мәйданнарны, бу очракта әлеге урманнарны авыллардан алырга, диелгән. Авыл халкын бу хәл борчуга салган. Хәтта халыктан акча җыеп, Түнтәрнең Мөхәммәтшин Нәфыйк дигән кешесе Мәскәүгә Михаил Калинин (аны Бөтенсоюз старостасы дип атаганнар) янына барган, дип сөйлиләр. Әмма мәсьәлә хәл ителмәгән. Шуннан соң һәр авыл үз участогына яшь гаиләләрне күчереп утырткан. Шулай итеп, Мари Илендә 1925-29 елларда Түнтәр Пүчинкәсе, Смәел Пүчинкәсе, Кесәл Пүчинкәсе, Носы Пүчинкәсе кебек авыллар барлыкка килгән. Түнтәр Пүчинкәсе документта "Кече Түнтәр" дип теркәлгән. Кече Түнтәргә Түнтәрдән 28 хуҗалык (яшь гаиләләр) күченеп утырган. Урманны кисеп, төпләп, чәчүлек кишәрлек барлыкка китергәннәр.

Авылда авырлык белән булса да "Йолдыз" исемле колхоз барлыкка килгән.

Бөек Ватан сугышы башлангач, 50гә якын ир-егет фронтка киткән. Шулардан 20дән артыгы корбан булган. 23 фронтовик авылга исән кайткан. Алар арасында кулсыз, аяксыз, күзсез кайтканнары да булган.

Авыл халкы 1938 елда Зур Түнтәрдә Сталин репрессиясе корбаны булган Галиев Нәҗип гаиләсен, "Идел-Урал" легионына язылган Мостафин Нургалинең гаиләсен сыендырган. Нургали 1949 елда 15 елга төрмәгә озатылган, гаиләсе Татарстандагы Тнтәр авылыннан куылган булган.

Мәскәү вакыты
Мәскәү вакыты

Кече Түнтәр Мәскәү вакыты (Moscow Time Zone, MSK) сәгать поясында урнашкан. UTC белән аермасы +3:00 сәгать тәшкил итә.

2002[4] 2010[5]
81 65

2010 елгы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: татарлар (100%).[6][7]

Р.Зарипов Тирән тамырлы Түнтәрем, 2008

Р.Зарипов Бакыйлыкка күчкән әби-бабаларыбыз рухына бер дога, 2021

Тышкы сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Калып:Мари-Төрек районы