Кириллица
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Кириллица | |
рус. кириллица | |
![]() | |
Нигезләнү датасы | IX гасыр |
---|---|
Исем | Cyrillic[1], cyrillique[1] һәм кириллица |
... хөрмәтенә аталган | Изге Кирилл[2] |
Нәрсә нигезендә эшләнгән | юнан әлифбасы |
Булдыручы | Климент Охридский[d][3][4], Наум Охридский[d][3] һәм Константин Преславский[d][3] |
Язу юнәлеше | сулдан уңга[d][5] |
Җитештерү урыны | Berençe Bolğar patşalığı |
![]() | |
Диапазон в Юникоде | U+0400-04FF[5], U+0500-052F[5], U+1C80-1C8F[5], U+2DE0-2DFF[5] һәм U+A640-A69F[5] |
Формат в виде регулярного выражения | \p{IsCyrillic} |
![]() |
Кирилл әлифбасы, яки кири́ллица — кириллик әлифба. Күп славян телләренең әлифбалары нигезендә кирилл әлифбасы ята. Шулай ук Россия һәм элекке СССР җирләрендә яшәүче күпчелек төрки һәм фин-угор халыкларының әлифбалары кирилл әлифбасына нигезләнгән.
Кириллица азбукасы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Кириллик азбукасының беренче составы безгә билгеле түгел, «классик» искеславян кириллицасы 43 хәрефтән тора.
Кириллица хәрефләренең үз исемнәре бар, алар төрле уртак славян исемнәреннән алынганнар. Кириллицаның төп билгеләре:
Хәреф | Язылышы | Санлы билгеләмәсе | Уку | Исеме |
---|---|---|---|---|
А | ![]() |
1 | [а] | аз |
Б | ![]() |
[б] | бу́ки | |
В | ![]() |
2 | [в] | ве́ди |
Г | ![]() |
3 | [г] | глаго́ль |
Д | ![]() |
4 | [д] | добро́ |
Е, Є | ![]() |
5 | [е] | есть |
Ж | ![]() |
[ж'] | живе́те | |
Ѕ | ![]() |
6 | [дз'] | зело́ |
ʐ, З | ![]() |
7 | [з] | земля́ |
И | ![]() |
8 | [и] | и́же (8-ричное) |
І, Ї | ![]() |
10 | [и] | и (10‑ричное) |
К | ![]() |
20 | [к] | ка́ко |
Л | ![]() |
30 | [л] | лю́ди |
М | ![]() |
40 | [м] | мысле́те |
Н | ![]() |
50 | [н] | наш |
О | ![]() |
70 | [о] | он |
П | ![]() |
80 | [п] | поко́й |
Р | ![]() |
100 | [р] | рцы |
С | ![]() |
200 | [с] | сло́во |
Т | ![]() |
300 | [т] | тве́рдо |
ОУ, Ү | ![]() |
(400) | [у] | ук |
Ф | ![]() |
500 | [ф] | ферт |
Х | ![]() |
600 | [х] | хер |
Ѡ | ![]() |
800 | [о] | оме́га |
Ц | ![]() |
900 | [ц’] | цы |
Ч | ![]() |
90 | [ч’] | червь |
Ш | ![]() |
[ш’] | ша | |
Щ | ![]() |
[ш’т’] ([ш’ч’]) | ща | |
Ъ | ![]() |
[ъ] | ер | |
Ы | ![]() |
[ы] | еры́ | |
Ь | ![]() |
[ь] | ерь | |
Ѣ | ![]() |
[æ], [ие] | ять | |
Ю | ![]() |
[йу] | ю | |
ΙΑ | ![]() |
[йа] | А йотлаштырылган | |
Ѥ | ![]() |
[йэ] | Е йотлаштырылган | |
Ѧ | ![]() |
(900) | [эн] | юс кече |
Ѫ | ![]() |
[он] | юс зур | |
Ѩ | ![]() |
[йэн] | юс кече йотлаштырылган | |
Ѭ | ![]() |
[йон] | юс зур йотлаштырылган | |
Ѯ | ![]() |
60 | [кс] | кси |
Ѱ | ![]() |
700 | [пс] | пси |
Ѳ | ![]() |
9 | [θ], [ф] | фита́ |
Ѵ | ![]() |
400 | [и], [в] | и́жица |
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 https://www.unicode.org/iso15924/iso15924-codes.html
- ↑ Берлинский сборник — Бєрлинъ: 1300.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Зур Россия энциклопедиясе — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ Зур Россия энциклопедиясе — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 https://www.unicode.org/versions/Unicode13.0.0/ch07.pdf
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|