Эчтәлеккә күчү

Кириллица

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Кириллица latin yazuında])
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Кириллица
рус. кириллица
Нигезләнү датасы IX гасыр
Сурәт
Исем Cyrillic[1] һәм cyrillique[1]
... хөрмәтенә аталган Изге Кирилл[2]
Нәрсә нигезендә эшләнгән юнан әлифбасы
Булдыручы Климент Охридский[d][3][4], Наум Охридский[d][3] һәм Константин Преславский[d][3]
Язу юнәлеше сулдан уңга[d][5]
Таралыш харитасы
Диапазон в Юникоде U+0400-04FF[5], U+0500-052F[5], U+1C80-1C8F[5], U+2DE0-2DFF[5] һәм U+A640-A69F[5]
Формат в виде регулярного выражения \p{IsCyrillic}
 Кириллица Викиҗыентыкта

Кирилл әлифбасы, яки кири́ллица — кириллик әлифба. Күп славян телләренең әлифбалары нигезендә кирилл әлифбасы ята. Шулай ук Россия һәм элекке СССР җирләрендә яшәүче күпчелек төрки һәм фин-угор халыкларының әлифбалары кирилл әлифбасына нигезләнгән.

Кириллица азбукасы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Төп мәкалә: Искеславян язуы

Кириллик азбукасының беренче составы безгә билгеле түгел, «классик» искеславян кириллицасы 43 хәрефтән тора.

Кириллица хәрефләренең үз исемнәре бар, алар төрле уртак славян исемнәреннән алынганнар. Кириллицаның төп билгеләре:

Хәреф Язылышы Санлы билгеләмәсе Уку Исеме
А 1 [а] аз
Б [б] бу́ки
В 2 [в] ве́ди
Г 3 [г] глаго́ль
Д 4 [д] добро́
Е, Є 5 [е] есть
Ж [ж'] живе́те
Ѕ 6 [дз'] зело́
ʐ, З 7 [з] земля́
И 8 [и] и́же (8-ричное)
І, Ї 10 [и] и (10‑ричное)
К 20 [к] ка́ко
Л 30 [л] лю́ди
М 40 [м] мысле́те
Н 50 [н] наш
О 70 [о] он
П 80 [п] поко́й
Р 100 [р] рцы
С 200 [с] сло́во
Т 300 [т] тве́рдо
ОУ, Ү (400) [у] ук
Ф 500 [ф] ферт
Х 600 [х] хер
Ѡ 800 [о] оме́га
Ц 900 [ц’] цы
Ч 90 [ч’] червь
Ш [ш’] ша
Щ [ш’т’] ([ш’ч’]) ща
Ъ [ъ] ер
Ы [ы] еры́
Ь [ь] ерь
Ѣ [æ], [ие] ять
Ю [йу] ю
ΙΑ [йа] А йотлаштырылган
Ѥ [йэ] Е йотлаштырылган
Ѧ (900) н] юс кече
Ѫ н] юс зур
Ѩ [йэн] юс кече йотлаштырылган
Ѭ [йон] юс зур йотлаштырылган
Ѯ 60 [кс] кси
Ѱ 700 [пс] пси
Ѳ 9 [θ], [ф] фита́
Ѵ 400 [и], [в] и́жица