Кишинёв
Кишинёв | |
---|---|
![]() | |
Ил | Молдавия |
Муниципий | Кишинёв |
Координатлар | 47°1'22"N, 28°50'7"E |
Башлык | Ион Васильевич Чебан[d] |
Беренче телгә алу | 1436 |
Мәркәз биеклеге | 100 м |
Халык саны | 589 445[1] кеше |
Сәгать кушагы | UTC+2 |
Телефон коды | +373 22, +373 32 |
Почта индексы | MD-20xx |
Рәсми сайт | chisinau.md |
Кардәш шәһәрләр | Гренобль, Реҗҗо-нел-Эмилия[2][3], Маннһейм[4][5], Сәкраменто, Одесса[6], Бүкрәш, Киев[7], Ереван, Минск[8], Тел-Әвив, Әнкара, Яшь, Тбилиси[9][10], Алба-Юлия, Хола[d], Вилнүс[11], Акһисар (Акһисар), Ашдод[d] һәм Патры[d][12] |
Кишинёв, (Кишенәү[13], молд. Кишинэу/Chișinău) — Молдавия башкаласы. Халык исәбе 671 800 кеше (2013).
География[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Кишинёв Көнчыгыш Европа тигезлегендә, Бык елгасының ике ярларында урнашкан.
Климат[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Кишинёв климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Абсолют максимум, °C | 15,5 | 20,7 | 25,7 | 31,6 | 35,9 | 37,5 | 39,4 | 39,2 | 37,3 | 32,6 | 23,6 | 18,3 | 39,4 |
Уртача максимум, °C | 0,9 | 2,6 | 8,1 | 15,4 | 22,0 | 25,2 | 27,5 | 27,2 | 21,5 | 15,1 | 7,5 | 2,3 | 14,6 |
Уртача температура, °C | −1,9 | −0,8 | 3,7 | 10,4 | 16,5 | 19,9 | 22,1 | 21,7 | 16,3 | 10,5 | 4,1 | −0,6 | 10,2 |
Уртача минимум, °C | −4,3 | −3,6 | 0,2 | 5,9 | 11,6 | 15,2 | 17,3 | 16,9 | 12,0 | 6,8 | 1,6 | −2,8 | 6,4 |
Абсолют минимум, °C | −28,4 | −28,9 | −21,1 | −6,6 | −1,1 | 3,6 | 7,8 | 5,5 | −2,4 | −10,8 | −21,6 | −22,4 | −28,9 |
Явым-төшем нормасы, мм | 36 | 31 | 34 | 39 | 46 | 65 | 62 | 56 | 62 | 36 | 37 | 39 | 543 |
Чыганак: Погода и климат |
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1897[14] | 1959[15] | 1970[16] | 1979[17] | 1989[18] | 2004[1] |
---|---|---|---|---|---|
108 483 | 216 005 | 356 382 | 502 770 | 667 082 | 589 445 |
Милли состав (2004): молдаваннар — 67,6 %, руслар — 13,9 %, украиннар — 8,3 %, румыннар — 4,5 %, болгарлар — 1,2 %.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Беренче тапкыр 1466 елда телгә алына. 1641 елдан — Яссы шәһәре монастырыларның биләмәсе.
Рус-төрек сугышлары сугышлары нәтиҗәсендә Кишинёв 1812 елда Россия империясе составына керән. 1818 елда аңа шәһәр статусы бирелгән. 1873 елдан — Бессарабия губернасы үзәге.
1918 елның 1 (14) гыйнварында шәһәрдә Совет хакимияте урнаштырылган, әмма шул ук елда шәһәр румын армиясе тарафыннан басып алынган.
1940 елда Кишинёв ССРБ составына кушылган һәм Молдаван ССР башкаласы ителгән. 1941 елның 16 июлендә шәһәр алман-румын гаскәрләре тарафыннан басып алынып, Румыния составына кире кайтарылган. 1944 елның 24 августында Кызыл Армия Яссы-Кишинёв операциясе нәтиҗәсендә шәһәрне азат иткән.
1991 елдан — бәйсез Молдова башкаласы.
Эчке бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Кишинӗв 5 секторга бүленә:
- Үзәк (молдав. Centru, Чентру);
- Боюканы (молдав. Buiucani, Буюкань);
- Ботаника (молдав. Botanica, Ботаника);
- Рышкановка (молдав. Râşcani, Рышкань);
- Чеканы (молдав. Ciocana, Чокана).
Кардәш шәһәрләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Гренобль, Франция
Реджо-Эмилия, Италия
Маннһейм, Алмания
Сакраменто, АКШ
Әдис, Украина
Бүкрәш, Румыния
Киев, Украина
Ирәван, Армения
- Калып:Байрак/Беларус Минск, Беларус
Тел-Әвив, Исраил
Әнкара, Турция
Яссы, Румыния
Тбилиси, Гөрҗистан
Ашдод, Исраил
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шәхесләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Денис Молчанов (1987), теннисчы, 2006 елның ноябреннән Украина өчен чыгыш ясаучы.
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
![]() |
Викиҗыентыктагы медиафайллар? |
---|
- chisinau.md (молд.)
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 http://www.statistica.md/public/files/Recensamint/Recensamintul_populatiei/vol_1/2_Populatia_pe_sexe_localit_ro.xls
- ↑ http://www.chisinau.md/pageview.php?l=ro&idc=1069&t=/Orasul/Descriere-orae/Reggio-Emilia-Italia&
- ↑ https://www.comune.re.it/argomenti/relazioni-internazionali/gemellaggi-e-cittadinanze-onorarie/chisinau-moldavia
- ↑ http://www.chisinau.md/pageview.php?l=ro&idc=1066&t=/Orasul/Descriere-orae/Mannheim-Germania&
- ↑ https://www.mannheim.de/de/stadt-gestalten/europa-und-internationales/partner-und-freundesstaedte/chisinau
- ↑ https://omr.gov.ua/ua/international/goroda-pobratimi/kishineu-moldova/
- ↑ https://old.kyivcity.gov.ua/files/2018/2/15/Mista-pobratymy.pdf
- ↑ http://www.chisinau.md/pageview.php?l=ro&idc=1067&t=/Orasul/Descriere-orae/Minsk-Republica-Belarus&
- ↑ https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
- ↑ http://www.chisinau.md/pageview.php?l=ro&idc=1071&t=/Orasul/Descriere-orae/Tbilisi-Georgia&
- ↑ http://www.ivilnius.lt/pazink/apie-vilniu/miestai-partneriai
- ↑ https://www.patrasevents.gr/article/303087-i-lista-me-tis-23-adelfopoiimenes-poleis-tis-patras-iparxei-ousia-omos
- ↑ https://www.azatliq.org/a/747030.html
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=60
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php