Эчтәлеккә күчү

Kosmologik qızıl taypılma

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Kosmologik qızıl taypılma latin yazuında])
(Космологик кызыл тайпылма битеннән юнәлтелде)
Космология
Өйрәнелә торган объектлар һәм җәрәяннәр
Галәм тарихы
Күзәтелә торган җәрәяннәр
Космологик модельләр
Qızıl taypılma

Kosmologik qızıl taypılma - bar yıraq çığanaqlarnıñ (galaktikalar, kvazarlar) küzätelä torğan nurlanışı yışlıqlarınıñ töşüe.

Bu küreneş çığanaqlarnıñ Galaktikabızdan dinamik yıraqlaşuı belän añlatıla, ber-bersennän yıraqlaşuı Metagalaktikanıñ kinäyüenä kürsätä.

1912-1914 yıllarda Vesto Slayfer galaktikalar qızıl taypılmasın aça.

1929 yılda Erwin Habbl yıraq galaktikalar öçen küreneşne aça.

Kosmologik qızıl taypılma Ğomumi Çağıştırmalılıq teoriäse buyınça fäza kinäyüe belän bäyle, Doppler effektı belän butamağız.