Кулланучы:18mk/Симфония

Симфо́ния (грек. συμφωνία — оҡшаш яңғыраш , (созвучие)) — Оркестр өсөн яҙылып, бер-береһенән музыкаһы һәм темпы менән айырылып торған 3-4 өлөшлө ҙур музыкаль әҫәр; оркестр өсөн яҙылған ҙур күләмле музыкаль әҫәр.

Төзөлөшө

Соната менән оҡшашлығы арҡаһында, соната менән симфонияны йыш ҡына «соната-симфоник цикл» тип берләштереп әйтәләр. Классик симфониялә (йәғни Вена классиктары — Гайдн, Моцарт, Бетховен ижадында) ғәҙәттә дүрт өлөштән тора.

• 1-се өлөш, тиҙ темпта, соната формаһында яҙыла.
• 2-се өлөш, әкрен хәрәкәттә, вариациялар формаһында, рондо, рондо-соната, ҡатмарлы өс өлөшлө, һирәк кенә соната формаһында яҙыла.
• 3-сө өлөш – скерцо йәки мэнуэт – өс-өлошло формала da capo трио мнәән (йәғни A-trio-A схемаһы буйынса)
• 4-се өлөш, тиҙ темпта – соната формаһында, рондо яки рондо-соната формаһында яҙыла.

Программала яҙылған билдәле эстәлеккә бәйле симфонияны программалы симфония дип атайҙар. Мәҫәлән, Бетховендың «Пастораль симфонияһе», Берлиоздың «Фантастик симфонияһы» һәм башҡаларҙы әйтергә мөмкин мөмкин.

Музыкаль фрагменттар

Симфония №5 (Бетховен)

(аудио)
	4th movement
	Симфония № 5 (Бетховен), 4th movement
Помощь по воспроизведению

(аудио)
	3rd movement
	Симфония № 5 (Бетховен), 3rd movement
Помощь по воспроизведению

(аудио)
	2nd movement
	Симфония № 5 (Бетховен), 2nd movement
Помощь по воспроизведению

(аудио)
	1st movement
	Симфония № 5 (Бетховен), 1st movement
Помощь по воспроизведению

Һылтамалар

• «Кругосвет» энциклопедияһында симфония (рус.)
• Бу мәкаләне язганда Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлегеннән (1890—1907) материал использовался.