Лам-Анг
Лам-анг (илокан телендә: Biag ni Lam-ang — «Лам-анг тормышы») каһарман эпосы һәм пәһлеван әкияте жанр хаисятләренә ия илокан телендә эпик шигъри әсәр[1], илокларның иң мәшһүр эпосы.
Ул Самтойдан, хәзерге көн Илоко төбәгеннән, төньяк Лусон эпосы.
Мәдәни каһарман Лам-ангның тууы, батырлыклары, өйләнүе, үлүе һәм янә тормышка кайтуы турында сөйли.
Эпосның беренче мәгълүм булган язылып куелган юрамасы, мөгаен, 1640 елда латин язмасы белән „Historia a Pacasaritaan ti Panagbiag ni Lam-ang iti Ili a Nalbuan nga Asaoa ni D.a Ines Cannoyan iti Ili a Calanutian“ атамасы астында Педро Буканег исемле тумыштан сукыр авторныкы булган.
Хикәя Рамаянаның Лусон адаптациясе булып тора һәм анда Лам-Анг каһарманы турында сөйләнә. Анда испан йогынтысы сизелсә дә, ул илокларның борынгы җәмгыять структурасын һәм традицияләрен күрсәтә.
Берничә юрамада мәгълүм.
Әдәби корылышы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Пролог: Лам-анг тууы (5–108 юллар)
- Әтисен эзләү (109–370 юллар)
- Әзерләнү (109–192 юллар)
- Киртә: Бурикан (193–261 юллар)
- Триумф (262–315 юллар)
- Өйгә кайту (315–370 юллар)
- Хатын эзләү (455–1300 юллар)
- Әзерләнү (455–586 юллар)
- Киртәләр: Сумаранг һәм Саридандан (587–724 юллар)
- Туй сые мәҗлесе (725–1286 юллар)
- Өйгә кайтуы (725–1286 юллар)
- Эпилог: Каһарманның үлеме һәм яңадан тормышка кайтуы (1301–1477 юллар)[2]
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ См. С. И. Яценко. Илоканский эпос «Жизнь Лам-анга»: история изучения и содержание памятника 2013 елның 15 август көнендә архивланган.
- ↑ Flores, Randolf C. (2007). «Literary Unity and Structure of the Ilocano Epic, Biag ni Lam-ang». Diwa: Studies in Philosophy and Theology 32 (1 & 2): 25–38.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Hornedo, Florentino H. Panitikan: An Essay on the Philippine Ethnic Literature. Manila: Cultural Center of the Philippines, 1992