Лобач (тау)
| Лобач | |
 | |
| Дәүләт |
 Россия |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмлек | Татарстан |
 | |
 Лобач Викиҗыентыкта | |
һәм
Лобач (шулай ук җирле исем Обач [1], тат. Лабач, җирле исем тат. Айгыр-тау [2] ) - тау, ландшафт тыюлыгы (1991 елдан) Татарстанның Кама Тамагы районында, Идел елгасының уң ярында, Чулман елгасы кушылган урында урнашкан.
Физик һәм географик үзенчәлекләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Тау Кама Тамагы авылыннан көньяк-көнчыгышка таба [3] 136 м [4] биеклектә. Кайбер чыганакларда ул Богородское тауларына карый. Тыюлыкның мәйданы 241 гектар.
Иделнең текә ярларында югары Пермьдәге тамыр токымнары табыла, алар арасында доломитлар һәм известняклар, загипсланган доломитлар, аргиллитлар һәм мергельләрне күрергә мөмкин. Көнчыгыш һәм төньяктан Лобач белән чиктәш 3 км ярның 2 кмнан артыгы җир кишәрлекләренә туры килә. 1937 елда Лобач тавы янындагы ярда мамонтларның 2 тулы скелеты табылган. 13 билгеле археологик казылма бар: палеолит чорының һәм безнең эраның 1 меңьеллык борыңгы кешеләре стоянкасы[5] .
Тауда сирәк үсемлек төрләре үсә: исле гөл, акбур мәкә үләне, үпкә бабасыр уты, сары мәтрүш [6] .
Тау янында тагын бер табигать тыюлыгы — Антон чокырлары[7], шулай ук Юрьесвкий мәгарасе бар - ул Урта Идел буенда һәм [8] Идел буенда иң озыны
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1870 елда тау тирәсендә Илья Репин «Бурлаки на Волге» картинасына эскизлар яза [9] .
1918 елның көзендә Гражданнар сугышы вакытында Лобач районында Идел һәм Камада сугышлар бара, озак вакыт тауда окоплар системасы сакланып кала[10] .
Лобач Кама Тамагы районы байрагында 2006 елдан бирле сурәтләнә.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Портал муниципальных образований РТ, archived from the original on 2020-03-01, retrieved 2020-12-29
- ↑ Error on call to Template:cite web: Parameters url and title must be specified. [{{{url}}} әлеге чыганактан] 2013-02-02 архивланды.
- ↑ Сементовский В. Н. и др. Рельеф Татарии. Казань 1951 г. — Спелестология и подз. пространства — литература — Архив — PRO Speleo
- ↑ Средняя Волга. Геоморфологический путеводитель. КГУ 1991 — КРАЕВЕДЕНИЕ И АРХЕОЛОГИЯ — ЛИТЕРАТУРА — Архив — PRO Speleo
- ↑ Государственный реестр особо охраняемых природных территорий в Республике Татарстан. Издание второе, издательство Идел-Пресс, Казань, 2007, 408 с.
- ↑ Татарский энциклопедический словарь. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1999. — 703 с., илл. ISBN 0-9530650-3-0
- ↑ Антоновские овраги | ООПТ России
- ↑ Пещеры Поволжья, Урала и Приуралья. Статистический справочник. — Набережные Челны: НГПИ, 2010 — с. 13
- ↑ Главная / Казань тысячелетняя / Экскурсии / Камское Устье. Гора Лобач
- ↑ Казань — Ульяновск(үле сылтама)
