Лыябаш-Келәүш вулысы
| Ил | |
|---|---|
| Статус | |
| Губерна | |
| Административ үзәк | |
| Нигезләү датасы | |
| Юкка чыгару датасы | |
| Рәсми телләр | |
| Халык саны (1897) |
12 054 кеше[1] |
| Милли состав |
Лыябаш-Келәүш вулысы (рус. Кляушская волость) — 1781 елдан 1920 елга кадәр гамәлдә булган Казан наместиклыгының һәм Казан губернасының юк ителгән административ-территориаль берәмлеге. Мамадыштан Төньякка 33 чакрым ераклыкта, Татарстанның Төньяк өлешендә урнашкан. Административ үзәк - Келәүш авылы.[2]
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Лыябаш-Келәүш вулысы территориясе 1552 елга кадәр Казан ханлыгында, 1552 елдан 1708 елга кадәр Россия патшалыгы Казан патшалыгында урнашкан.
1781 елда Мамадыш өязе составында барлыкка килә.
Чиркәс, Макан-Пилгә, Усад (Вәтке губернасының Алабуга өязе), Әсән-Елга, Петропавловск, Кабык Күпер һәм Җөри вулыслары белән чиктәш булган.
1781 елдан 1796 елга кадәр Казан наместниклыгының Мамадыш өязе составына, 1796 елдан 1920 елга кадәр яңадан Казан губернасының Мамадыш өязе составына керә.
1920 елның 25 июнендә Татарстан АССРның Мамадыш кантоны составына керә.[3]
Административ бүленеш[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1883 елда Лыябаш-Келәүш вулысында 23 община, 23 торак пункты (Келәүш, Түбән Өскебаш, Кәркәүч һ.б.) һәм 1303 йорт хуҗалыгы булган. Крестъян җиренең мәйданы 13,7 км², сөрү җирләре 152,9 км² тәшкил иткән.[4]
1890 елда вулыста 24 торак пункты һәм 1896 йорт хуҗалыгы булган. Вулысның мәйданы 172,1 км² тәшкил иткән.[5]
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1883 елда халык саны 7668 кеше тәшкил иткән, шул исәптән ир-атлар - 3640 җан, хатын-кызлар - 4028.[4]
1890 елда халык саны 10888 кеше тәшкил иткән, шул исәптән ир-атлар - 5378 җан, хатын-кызлар - 5510.[5]
1897 елда халык саны 12054 кеше тәшкил иткән. Төп милләтләр: татарлар, руслар.[1]
Шулай ук карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Список селений Казанской губернии 1908.pdf / Облако Mail.ru
- ГПИБ | Вып. 4. : Губернии Нижне-Волжской области. [Казанская, Симбирская, Саратовская, Самарская, Астраханская]. - 1883.
- ГПИБ | Губернии : I Архангельская - XXV Нижегородская. - 1892. - (Статистика Российской империи; 15).
- КЕЛӘҮШ ВУЛЫСЫ (Кляушская волость) — Милләттәшләр
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Татар энциклопедия сүзлеге (Татарский энциклопедический словарь, на татарском языке) / Гл. ред. М.Х. Хасанов; Отв. ред. Г.С. Сабирзянов. - Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2002. - 830 с.: ил. ISBN 5-902375-01-0
- Татар энциклопедиясе : 6 томда / баш мөхәррир М. Х. Хәсәнов. - Казан : Татар энциклопедиясе институты, 2008-. - 27 см.; ISBN 978-5-902375-04-5
- Волости и гмины 1890 года. - СПб. : Центральный статистический комитет Министерства внутренних дел, 1892. - (Статистика Российской империи). Губернии : I Архангельская - XXV Нижегородская. - 1892. - 380 с. разд. паг. - (Статистика Российской империи; 15).
- Волости и важнейшие селения Европейской России : По данным обследования, произведенного стат. учреждениями М-ва вн. дел : Вып. 1 - 8. - СПб. : Центр. статист. комитет, 1880 - 1886. - 8 т. Вып. 4. : Губернии Нижне-Волжской области. [Казанская, Симбирская, Саратовская, Самарская, Астраханская]. - 1883. - VI, 247 с.
- Берстель, К.П. Список селений Казанской губернии : изд. Казан. Губерн. Зем. Управы / К.П. Берстель. - Казань : Типо-лит.И.В.Ермолаевой, 1908 .- 264с.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 Список селений Казанской губернии 1908.
- ↑ Келәүш :: Татарская энциклопедия TATARICA
- ↑ КЕЛӘҮШ ВУЛЫСЫ (Кляушская волость) — Милләттәшләр
- ↑ 4,0 4,1 Волости и важнейшие селения Европейской России : По данным обследования, произведенного стат. учреждениями М-ва вн. дел : Вып. 1 - 8. - СПб. : Центр. статист. комитет, 1880 - 1886. - 8 т.
- ↑ 5,0 5,1 Волости и гмины 1890 года. - СПб. : Центральный статистический комитет Министерства внутренних дел, 1892. - (Статистика Российской империи). Губернии : I Архангельская - XXV Нижегородская. - 1892. - 380 с. разд. паг. - (Статистика Российской империи; 15).