Lüdovik XIV
| Lüdovik XIV frantsuzça Louis XIV .jpg) | |||
| Lüdovik XIV | |||
| |||
|---|---|---|---|
| aña qädär: | Lüdovik XIII | ||
| däwamçısı: | Lüdovik XV | ||
| Tuu: | 5 sentäber 1638 | ||
| Ülem: | 1 sentäber 1715 (76 yäş) | ||
| Dinastiä: | Burbon | ||
Lüdovik XIV de Burbon, tuğannan soñ Lui-Dyödonne (Xoday birgän) iseme birelgän, şulay uq "patşa-qoyaş" bularaq tanılğan (frantsuzça Louis XIV Le Roi Soleil), şulay uq Lüdovik Böyek (1638-1715, Versay) - Fransa häm Navarra patşası 1643 yıldan. 72 yıl däwamında patşa bulıp torğan - Awrupa tarixında iñ ozaq patşalıq itkän patşa.
Bala çaqta Fronda suğışınnan soñ Lüdovik absolüt monarxiä mäslägeneñ taypılmas tarafdarı bulğan: "Däwlät - bu min" dip äytkän.
Qazanışlar[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Lüdovik idärä itkän çorda Fransa üzäkläşterelä, anıñ xärbi qüäte tuplana, säyäsi ähämiäte, belem abruyı arta, mädäniät çäçäk ata, ul däwer tarixta Böyek ğasır dip yörtelä.
Kimçeleklär[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Läkin Lüdovik patşalıq itkän çorda küp suğışlar näticäsendä salımnar bik artqan häm ğadi xalıq berniçä kütäreleş oyıştırğan.
Şulay uq Lüdovik XIV Fonteblo ediktın qabul itkän, ä dinnärgä tigez qaraş turında Nant ediktın yuqqa çığarğan, näticädä 200 meñ hugenot Fransadan qaçarğa mäcbür bulğan.
Balaları[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1-nçe ğailä
- Lüdovik Böyek Dofin (1661—1711)
- Anna-Yelizaveta (1662—1662)
- Mariä-Anna (1664—1664)
- Mariä-Tereza (1667—1672)
- Filipp (1668—1671)
- Lui-Fransua (1672—1672).
2-nçe ğailä
- Şarl de La Bom Le Blan (1663—1665)
- Filipp de La Bom Le Blan (1665—1666)
- Mariä-Anna de Burbon (1666—1739), Mademuazel de Blua
- Lüdovik de Burbon (1667—1683), graf de Vermandua.
3-nçe ğailä
- Luiza-Fransuaza de Burbon (1669—1672)
- Lüi-Ogüst de Burbon, Gertsoğ Menskiy (1670—1736)
- Lui-Sezar de Burbon (1672—1683)
- Luiza-Fransuaza de Burbon (1673—1743), Mademuazel de Nant
- Luiza-Mariä-Anna de Burbon (1674—1681), Mademuazel de Tur
- Fransuaza-Mariä de Burbon (1677—1749), Mademuazel de Blua
- Lui-Aleksandr de Burbon(1678—1737).
Şulay uq qarağız[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ädäbiät[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Saint-Simon, «Mémoires complets et authentiques sur le siècle de Louis XIV et la régence» (П., 1829—1830; нов. изд., 1873—1881);
- Depping, «Correspondance administrative sous le règne de Louis XIV» (1850—1855);
- Moret, «Quinze ans du règne de Louis XIV, 1700—1715»(1851—1859); Chéruel, «Saint-Simon considéré comme historien de Louis XIV» (1865);
- Noorden, «Europä ische Geschichte im XVIII Jahrh.» (Дюссельд. и Лпц., 1870—1882);
- Gaillardin, «Histoire du règne de Louis XIV» (П., 1871—1878);
- Людовик XIV 2019 елның 20 декабрь көнендә архивланган.
- Войны Людовика XIV на Militerra.com 2017 елның 29 август көнендә архивланган.