Лю Сяобо
| Лю Сяобо | |
|---|---|
.jpg) | |
| Туган телдә исем | 劉曉波 |
| Туган | 28 декабрь 1955[1][2][3][…] Чанчунь, Гирин, Кытай |
| Үлгән | 13 июль 2017[4][1][2][…] (61 яшь) , Шеньяң |
| Үлем сәбәбе | яман шеш[5] |
| Милләт | кытай |
| Ватандашлыгы |  Кытай |
| Әлма-матер | Җилин университеты[d], Пекин педагогия университеты[d], Пекин педагогия университеты[d] һәм High School Attached to Northeast Normal University[d] |
| Һөнәре | язучы, шәрехче, хокук яклаучы |
| Эш бирүче | Колумбия үнивирситите һәм Джон Һопкинс үниверситеты[d] |
| Җефет | Лю Ся[d][6][7] |
| Бүләк һәм премияләре |  Тынычлык өчен Нобель премиясе |
Лю Сяобо (гадәти кыт. 劉曉波, җиң. 刘晓波, пиньинь Liú Xiǎobō) — кытай язучысы, хокук яклаучы. 2010 елгы Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреаты. Әлеге премияне алырга ул төрмәдә утыру сәбәпле килә алмаган[8].
2003 елдан кытай ПЕН-үзәген җитәкли. Сяобо Кытайда сүз иреклеге һәм күппартияле системаны кертергә чакырган «Хартия 08» дип аталган өндәмә авторларының берсе. 2008 елның декабрендә дөнья күргән бу документны Кытайның 300ләп зыялысы, академиклар, язучылар имзалады. Шуннан соң аны полиция тоткарлады. 2009 елның декабрендә “Дәүләткә каршы эшчәнлеге” өчен ул 11 ел төрмәгә хөкем ителгән. Әлеге карарны Европа Берлеге, АКШ һәм БМО тәнкыйтьләде[9].
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 Ray M. Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Babelio — 2007.
- ↑ Брокгауз энциклопедиясе
- ↑ China's Nobel Peace Prize winning dissident Liu Xiaobo dies
- ↑ （2017-7-13）刘晓波经抢救无效死亡_中国医科大学附属第一医院
- ↑ Сяобо Л. La Philosophie du porc et autres essais — 2011.
- ↑ http://www.chinainperspective.com/ArtShow.aspx?AID=12684
- ↑ Нобель тынычлык бүләген алучы тантанага килә алмады
- ↑ ЕС критикует Китай за приговор диссиденту Лю Сяобо (рус.)
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
2001–2025 елларда Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреатлары |
|
|---|---|
|
Кофи Аннан / БМО (2001) • Джимми Картер (2002) • Ширин Эбади (2003) • Вангари Маатаи (2004) • МАГАТЭ / Мөхәммәт әл-Барадеи (2005) • Гремин–Банк / Мөхәммәт Юныс (2006) • Альберт Гор (2007) • Мартти Ахтисаари (2008) • Барак Обама (2009) • Лю Сяобо (2010) • Эллен Серлиф, Лейма Гбоуэ, Тәвәккүл Карман (2011) • Аурупа берлеге (2012) • Химик коралны тыю буенча оешма (2013) • Кайлаш Сатьяртхи / Мәләлә Юсәфзәи (2014) • Тунис милли сөйләшү дүртлеге (2015) • Хуан Мануэль Сантос (2016) • Атом-төш коралын тыю өчен халыкара хәрәкәт (2017) • Дени Муквеге / Надия Мурад (2018) • Абий Әхмәт Али (2019) • БМО Бөтендөнья азык-төлек программасы (2020) • Мария Ресса / Дмитрий Моратов (2021) • Алесь Беляцкий / Мемориал / Гражданлык ирекләре үзәге (2022) • Нәргиз Мөхәммәди (2023) • Нихон Хиданкё (2024) • | |
|
Тулы исемлек | (1901–1925) | (1926–1950) | (1951–1975) | (1976–2000) | (2001–2025) |